COVID-19: Różnice pomiędzy wersjami

Edytuj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m na calym swiecie
zamiana na źródło uniwersyteckie, zmiana redakcyjna, depersonifikacja pandemii (z usunięciem wyjaśnienia, które jest w osobnym artykule)
Linia 14: Linia 14:
|commons =
|commons =
}}
}}
'''COVID-19''' (Corona-Virus-Disease-2019)<ref>{{Cytuj |tytuł = The Illness Now Has a Name, COVID-19 |czasopismo = The New York Times |data = 2020-02-11 |data dostępu = 2020-02-12 |issn = 0362-4331 |url = https://www.nytimes.com/2020/02/11/world/asia/coronavirus-china.html |język = en}}</ref> – ostra [[Choroby zakaźne|choroba zakaźna]] [[Układ oddechowy|układu oddechowego]] wywołana zakażeniem wirusem [[SARS-CoV-2]]<ref>{{Cytuj |autor = Alexander E. Gorbalenya |tytuł = Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus – The species and its viruses, a statement of the Coronavirus Study Group |czasopismo = bioRxiv |data = 2020-02-11 |data dostępu = 2020-02-12 |s = 2020.02.07.937862 |doi = 10.1101/2020.02.07.937862 |url = https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.02.07.937862v1 |język = en}}</ref>. Obecnie na całym świecie potwierdzono 80 998 przypadków, w tym 2763 zgonów. [https://covid19viruslive.com/pl/ Tutaj możesz zobaczyć aktualny status].
'''COVID-19''' (Corona-Virus-Disease-2019)<ref>{{Cytuj |tytuł = The Illness Now Has a Name, COVID-19 |czasopismo = The New York Times |data = 2020-02-11 |data dostępu = 2020-02-12 |issn = 0362-4331 |url = https://www.nytimes.com/2020/02/11/world/asia/coronavirus-china.html |język = en}}</ref> – ostra [[Choroby zakaźne|choroba zakaźna]] [[Układ oddechowy|układu oddechowego]] wywołana zakażeniem wirusem [[SARS-CoV-2]]<ref>{{Cytuj |autor = Alexander E. Gorbalenya |tytuł = Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus – The species and its viruses, a statement of the Coronavirus Study Group |czasopismo = bioRxiv |data = 2020-02-11 |data dostępu = 2020-02-12 |s = 2020.02.07.937862 |doi = 10.1101/2020.02.07.937862 |url = https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.02.07.937862v1 |język = en}}</ref>. Dotychczas globalnie potwierdzono 81 191 przypadków, w tym 2768 zgonów (stan na 26 lutego 20120 g. 15:23:03<ref name="JHCSSE">{{Cytuj stronę | url = https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6 | tytuł = Coronavirus COVID-19 Global Cases by Johns Hopkins CSSE | opublikowany = Johns Hopkins CSSE | język = en | data dostępu = 2020-02-26}}</ref>.
[[Plik:COVID-19-outbreak-timeline.gif|mały|prawo|240px|Rozprzestrzenianie się wirusa<ref group=uwaga>Mapa animacji od 13 stycznia 2020.</ref>]]
[[Plik:COVID-19-outbreak-timeline.gif|mały|prawo|240px|Rozprzestrzenianie się wirusa<ref group=uwaga>Mapa animacji od 13 stycznia 2020.</ref>]]
[[Plik:2019-nCoV Outbreak World Map.svg|mały|240x240px|Mapa zakażeń według państw {{legenda|#710000|Źródło pochodzenia (Chiny)}}{{legenda|#c80000|Potwierdzone przypadki zakażeń}} {{legenda|#558eed|Zgłoszone podejrzenia przypadków}}]]
[[Plik:2019-nCoV Outbreak World Map.svg|mały|240x240px|Mapa zakażeń według państw {{legenda|#710000|Źródło pochodzenia (Chiny)}}{{legenda|#c80000|Potwierdzone przypadki zakażeń}} {{legenda|#558eed|Zgłoszone podejrzenia przypadków}}]]
Linia 23: Linia 23:


=== Nazwa wirusa, przenoszenie, zasięg ===
=== Nazwa wirusa, przenoszenie, zasięg ===
Początkowo [[Światowa Organizacja Zdrowia]] postanowiła nie uznawać epidemii za [[stan zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym]]. WHO uprzednio ostrzegła, że możliwy jest szerszy wybuch choroby<ref>{{Cytuj |tytuł = Statement on the meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus 2019 (n-CoV) on 23 January 2020 |data dostępu = 2020-01-23 |opublikowany = who.int |url = https://www.who.int/news-room/detail/23-01-2020-statement-on-the-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov) |język = en}}</ref>. Ostatecznie 11 lutego 2020 w [[Genewa|Genewie]] nazwę choroby ogłosił dyrektor tej organizacji {{Link-interwiki|Tedros Adhanom Ghebreyesus|en|Tedros Adhanom Ghebreyesus}}. Wskazał, że oficjalną nazwą choroby wywoływanej przez 2019-nCoV - wirusa należącego do rodziny koronawirusów, będzie '''COVID-19'''. „Co” w nazwie oznacza koronę, „vi” – wirus, a „d” – disease (ang. choroba), liczba 19 wskazuje rok pojawienia się wirusa – 2019 (''Corona-Virus-Disease-2019'')<ref>{{Cytuj | url=https://dziennikzachodni.pl/koronawirus-z-wuhan-wywoluje-nowa-chorobe-to-covid19-nazwe-choroby-oglosil-dyrektor-who-tedros-adhanm-ghebreyesus/ar/c14-14782146 | tytuł=Koronawirus z Wuhan wywołuje nową chorobę. To COVID-19. Nazwę choroby ogłosił dyrektor WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus &#124; Dziennik Zachodni<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=dziennikzachodni.pl | język=pl | data dostępu=2020-02-15}}</ref><ref>{{Cytuj | url=https://zdrowie.wprost.pl/medycyna/choroby/10296971/ekspert-mamy-epidemie-o-zasiegu-miedzynarodowym-grozi-nam-pandemia.html | tytuł=Koronawirus. Wirus z Wuhan. Mamy międzynarodową epidemię<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=zdrowie.wprost.pl | język=pl | data dostępu=2020-02-15}}</ref>. Koronawirus przenosi się pomiędzy ludźmi [[Droga szerzenia się zakażenia|drogą kropelkową]], na przykład podczas [[Kichanie|kichania]], czy kaszlu<ref>{{Cytuj |tytuł = Q & A on novel coronavirus |data dostępu = 2020-02-12 |opublikowany = European Centre for Disease Prevention and Control |url = https://www.ecdc.europa.eu/en/novel-coronavirus-china/questions-answers |język = en}}</ref>. Objawy zauważa się zwykle po 2-14 dniach od zarażenia<ref>{{Cytuj |autor = CDC |tytuł = 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV) |data = 2020-02-11 |data dostępu = 2020-02-12 |opublikowany = Centers for Disease Control and Prevention |url = https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/symptoms.html |język = en}}</ref>. Aktualnie epidemia ma zasięg międzynarodowy, ale grozi [[pandemia]] (''występuje wówczas, gdy pojawiają się wtórne ogniska epidemii na co najmniej dwóch kontynentach'')<ref>{{Cytuj |tytuł = Do you need to wear a mask to protect yourself from the coronavirus? |data dostępu = 2020-02-12 |opublikowany = The Feed |url = https://www.sbs.com.au/news/the-feed/do-you-need-to-wear-a-mask-to-protect-yourself-from-the-coronavirus |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = MOH {{!}} Updates on COVID-19 (Coronavirus Disease 2019) Local Situation |data dostępu = 2020-02-12 |opublikowany = www.moh.gov.sg |url = https://www.moh.gov.sg/covid-19}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Australian Government Department of Health |tytuł = Novel coronavirus (2019-nCoV) |data = 2020-01-21 |data dostępu = 2020-02-12 |opublikowany = Australian Government Department of Health |url = https://www.health.gov.au/health, -topics/novel-coronavirus-2019-ncov |język = en}}</ref>.
Początkowo [[Światowa Organizacja Zdrowia]] postanowiła nie uznawać epidemii za [[stan zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym]]. WHO uprzednio ostrzegła, że możliwy jest szerszy wybuch choroby<ref>{{Cytuj |tytuł = Statement on the meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus 2019 (n-CoV) on 23 January 2020 |data dostępu = 2020-01-23 |opublikowany = who.int |url = https://www.who.int/news-room/detail/23-01-2020-statement-on-the-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov) |język = en}}</ref>. Ostatecznie 11 lutego 2020 w [[Genewa|Genewie]] nazwę choroby ogłosił dyrektor tej organizacji {{Link-interwiki|Tedros Adhanom Ghebreyesus|en|Tedros Adhanom Ghebreyesus}}. Wskazał, że oficjalną nazwą choroby wywoływanej przez 2019-nCoV - wirusa należącego do rodziny koronawirusów, będzie '''COVID-19'''. „Co” w nazwie oznacza koronę, „vi” – wirus, a „d” – disease (ang. choroba), liczba 19 wskazuje rok pojawienia się wirusa – 2019 (''Corona-Virus-Disease-2019'')<ref>{{Cytuj | url=https://dziennikzachodni.pl/koronawirus-z-wuhan-wywoluje-nowa-chorobe-to-covid19-nazwe-choroby-oglosil-dyrektor-who-tedros-adhanm-ghebreyesus/ar/c14-14782146 | tytuł=Koronawirus z Wuhan wywołuje nową chorobę. To COVID-19. Nazwę choroby ogłosił dyrektor WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus &#124; Dziennik Zachodni<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=dziennikzachodni.pl | język=pl | data dostępu=2020-02-15}}</ref><ref>{{Cytuj | url=https://zdrowie.wprost.pl/medycyna/choroby/10296971/ekspert-mamy-epidemie-o-zasiegu-miedzynarodowym-grozi-nam-pandemia.html | tytuł=Koronawirus. Wirus z Wuhan. Mamy międzynarodową epidemię<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=zdrowie.wprost.pl | język=pl | data dostępu=2020-02-15}}</ref>. Koronawirus przenosi się pomiędzy ludźmi [[Droga szerzenia się zakażenia|drogą kropelkową]], na przykład podczas [[Kichanie|kichania]], czy kaszlu<ref>{{Cytuj |tytuł = Q & A on novel coronavirus |data dostępu = 2020-02-12 |opublikowany = European Centre for Disease Prevention and Control |url = https://www.ecdc.europa.eu/en/novel-coronavirus-china/questions-answers |język = en}}</ref>. Objawy zauważa się zwykle po 2-14 dniach od zarażenia<ref>{{Cytuj |autor = CDC |tytuł = 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV) |data = 2020-02-11 |data dostępu = 2020-02-12 |opublikowany = Centers for Disease Control and Prevention |url = https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/symptoms.html |język = en}}</ref>. Aktualnie epidemia ma zasięg międzynarodowy i zwiększa się ryzyko wystąpienia [[pandemia]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Do you need to wear a mask to protect yourself from the coronavirus? |data dostępu = 2020-02-12 |opublikowany = The Feed |url = https://www.sbs.com.au/news/the-feed/do-you-need-to-wear-a-mask-to-protect-yourself-from-the-coronavirus |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = MOH {{!}} Updates on COVID-19 (Coronavirus Disease 2019) Local Situation |data dostępu = 2020-02-12 |opublikowany = www.moh.gov.sg |url = https://www.moh.gov.sg/covid-19}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Australian Government Department of Health |tytuł = Novel coronavirus (2019-nCoV) |data = 2020-01-21 |data dostępu = 2020-02-12 |opublikowany = Australian Government Department of Health |url = https://www.health.gov.au/health, -topics/novel-coronavirus-2019-ncov |język = en}}</ref>.


=== Rozmieszczenie geograficzne, rozwój choroby ===
=== Rozmieszczenie geograficzne, rozwój choroby ===

Wersja z 17:03, 26 lut 2020

Szablon:Choroba zakaźna infobox COVID-19 (Corona-Virus-Disease-2019)[1] – ostra choroba zakaźna układu oddechowego wywołana zakażeniem wirusem SARS-CoV-2[2]. Dotychczas globalnie potwierdzono 81 191 przypadków, w tym 2768 zgonów (stan na 26 lutego 20120 g. 15:23:03[3].

Rozprzestrzenianie się wirusa[a]
Mapa zakażeń według państw

     Źródło pochodzenia (Chiny)

     Potwierdzone przypadki zakażeń

     Zgłoszone podejrzenia przypadków

Historia wirusa

Diagnoza choroby, objawy, zagrożenia

W grudniu 2019 po raz pierwszy zdiagnozowano chorobę w chińskiej prowincji Hubei, której stolicą jest Wuhan, uważany za epicentrum koronawirusa. Naukowcy chińscy wskazali, że potencjalnym nosicielem pośrednim nowego koronawirusa mogą być łuskowce[b][4]. Symptomy u osób zarażonych są podobne do grypy[5]: wysoka gorączka, kaszel, płytki oddech, trudności w oddychaniu, ból mięśni i zmęczenie. Rozwijające się zakażenie wirusem prowadzić może do zapalenia płuc, zespołu ostrej niewydolności oddechowej, posocznicy i wstrząsu septycznego oraz możliwej śmierci[6][7][8].

Nazwa wirusa, przenoszenie, zasięg

Początkowo Światowa Organizacja Zdrowia postanowiła nie uznawać epidemii za stan zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym. WHO uprzednio ostrzegła, że możliwy jest szerszy wybuch choroby[9]. Ostatecznie 11 lutego 2020 w Genewie nazwę choroby ogłosił dyrektor tej organizacji Tedros Adhanom Ghebreyesus. Wskazał, że oficjalną nazwą choroby wywoływanej przez 2019-nCoV - wirusa należącego do rodziny koronawirusów, będzie COVID-19. „Co” w nazwie oznacza koronę, „vi” – wirus, a „d” – disease (ang. choroba), liczba 19 wskazuje rok pojawienia się wirusa – 2019 (Corona-Virus-Disease-2019)[10][11]. Koronawirus przenosi się pomiędzy ludźmi drogą kropelkową, na przykład podczas kichania, czy kaszlu[12]. Objawy zauważa się zwykle po 2-14 dniach od zarażenia[13]. Aktualnie epidemia ma zasięg międzynarodowy i zwiększa się ryzyko wystąpienia pandemia[14][15][16].

Rozmieszczenie geograficzne, rozwój choroby

W 2019 i 2020 zakażenia odnotowano w Chinach, w Azji, w Europie, w Ameryce Północnej, Australii. Poza Chinami najwięcej zakażonych jest w Japonii, Włoszech, Singapurze, Tajlandii, Libanie, Omanie, Bahrajnie, Kuwejcie i Chorwacji[17]. Koronawirusa zlokalizowano w ok. 30 państwach. Przypadki zakażenia koronawirusem stwierdzono na japońskim statku wycieczkowym Diamond Princess, który cumuje w pobliżu portu w Jokohamie. Natomiast pasażerowie drugiego statku rejsowego MS "Westerdam", który stoi na redzie u wybrzeży Kambodży, zeszli już na ląd. Jednak u 83-letniej Amerykanki, która przebywała na statku wycieczkowym, stwierdzono zakażenie koronawirusem, gdy zeszła ze statku na ląd. Eksperci wskazują, że może być trudniej niż kiedykolwiek utrzymać w ryzach epidemię. Łącznie statek opuściło ponad 1200 osób. W Chinach wystąpiły liczne infekcje wśród samej służby zdrowia, zarażonych jest już 1716 lekarzy i pielęgniarzy[18][19][20][21].

Zgony odnotowano w Chinach, na Filipinach, Hongkongu, Francji, Tajwanie, Włoszech, Iranie, Izraelu, Korei Południowej. Wskazuje się, że wirus rozprzestrzenia się szybciej niż SARS, jednak umiera mniejszy odsetek chorych. Współczynnik śmiertelności SARS wynosi 1 na 10, czyli ok. 10 proc. W przypadku 2019-nCoV mówi się o współczynniku poniżej 3 proc. Liczba ofiar śmiertelnych w Chinach przekroczyła poziom epidemii SARS sprzed 17 lat, która trwała ponad pół roku[22][23][24][25][26].

 Osobny artykuł: Szerzenie się zakażeń wirusem SARS-CoV-2.

Leczenie, ograniczenie choroby, szczepionka

Nie istnieje jeszcze szczepionka ani żadne lekarstwo bezpośrednio wycelowane w wirusa, jednak wiadomo już o ponad 24 tys. osób, które wyzdrowiały[27]. Nie ma specyficznego leczenia, leczenie objawowe zwykle ma na celu opanowanie objawów i wsparcie funkcjonowania organizmu[28][29]. Przenoszenie się choroby ograniczyć można poprzez regularne mycie rąk, niedotykanie oczu, nosa i ust niemytymi rękami, praktykowanie dobrej higieny oddechowej, noszenie maseczek chirurgicznych i wczesną diagnozę[30][31]. WHO wskazała, że pierwsza szczepionka przeciw koronawirusowi powinna być gotowa za 18 miesięcy. Naukowcy z Imperial College London rozpoczęli testowanie nowej szczepionki przeciwko koronawirusowi na myszach, ale jak twierdzi badacz Paul McKay[[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]] opracowanie szczepionki jest pracochłonnym procesem, wymagającym badań na zwierzętach i prób klinicznych na ludziach, aby mogła być produkowana masowo[32][33][34].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Mapa animacji od 13 stycznia 2020.
  2. ↑ Ssaki te są nielegalnie odławiane i sprzedawane ze względu na ich mięso oraz łuski, cenione w tradycyjnej chińskiej medycynie.

Przypisy

  1. ↑ The Illness Now Has a Name, COVID-19, „The New York Times”, 11 lutego 2020, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-02-12] (ang.).
  2. ↑ Alexander E. Gorbalenya, Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus – The species and its viruses, a statement of the Coronavirus Study Group, „bioRxiv”, 2020, 2020.02.07.937862, DOI: 10.1101/2020.02.07.937862 [dostęp 2020-02-12] (ang.).
  3. ↑ Coronavirus COVID-19 Global Cases by Johns Hopkins CSSE. Johns Hopkins CSSE. [dostęp 2020-02-26]. (ang.).
  4. ↑ To on mógł być nosicielem koronawirusa z Wuhan. Czy odkrycie pomoże kontrolować epidemię? - Społeczeństwo - Newsweek.pl [online], www.newsweek.pl [dostęp 2020-02-15] (pol.).
  5. ↑ Q & A on novel coronavirus [online], European Centre for Disease Prevention and Control [dostęp 2020-02-12] (ang.).
  6. ↑ David S. Hui i inni, The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health — The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China, „International Journal of Infectious Diseases”, 91, 2020, s. 264–266, DOI: 10.1016/j.ijid.2020.01.009, ISSN 1201-9712, PMID: 31953166 [dostęp 2020-02-12] (ang.).
  7. ↑ Q&A on coronaviruses [online], www.who.int [dostęp 2020-02-12] (ang.).
  8. ↑ Koronawirus - co to jest? Objawy, zapobieganie zakażeniu - TVN24 [online], tvn24.pl [dostęp 2020-02-15].
  9. ↑ Statement on the meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus 2019 (n-CoV) on 23 January 2020 [online], who.int [dostęp 2020-01-23] (ang.).
  10. ↑ Koronawirus z Wuhan wywołuje nową chorobę. To COVID-19. Nazwę choroby ogłosił dyrektor WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus | Dziennik Zachodni [online], dziennikzachodni.pl [dostęp 2020-02-15] (pol.).
  11. ↑ Koronawirus. Wirus z Wuhan. Mamy międzynarodową epidemię [online], zdrowie.wprost.pl [dostęp 2020-02-15] (pol.).
  12. ↑ Q & A on novel coronavirus [online], European Centre for Disease Prevention and Control [dostęp 2020-02-12] (ang.).
  13. ↑ CDC, 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV) [online], Centers for Disease Control and Prevention, 11 lutego 2020 [dostęp 2020-02-12] (ang.).
  14. ↑ Do you need to wear a mask to protect yourself from the coronavirus? [online], The Feed [dostęp 2020-02-12] (ang.).
  15. ↑ MOH | Updates on COVID-19 (Coronavirus Disease 2019) Local Situation [online], www.moh.gov.sg [dostęp 2020-02-12].
  16. ↑ Australian Government Department of Health, Novel coronavirus (2019-nCoV) [online], Australian Government Department of Health, 21 stycznia 2020 [dostęp 2020-02-12] (ang.).
  17. ↑ Wojciech Tyluś, Koronawirus w Chorwacji [online], CroLove.pl, 25 lutego 2020 [dostęp 2020-02-25] (pol.).
  18. ↑ Koronawirus. Nowa metoda wykrywania. Aż 242 zgony i 15 tysięcy zakażonych w ciągu doby - TVN24 [online], tvn24.pl [dostęp 2020-02-15].
  19. ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2020-02-15].
  20. ↑ Koronawirus. Już 1380 ofiar śmiertelnych koronawirusa - Wiadomości [online], wiadomosci.onet.pl [dostęp 2020-02-17] (pol.).
  21. ↑ Malezja. Wykryto koronawirusa u kobiety, która znajdowała się na pokładzie statku wycieczkowego Westerdam - TVN24 [online], tvn24.pl [dostęp 2020-02-19].
  22. ↑ Koronawirus. Nowa metoda wykrywania. Aż 242 zgony i 15 tysięcy zakażonych w ciągu doby - TVN24 [online], tvn24.pl [dostęp 2020-02-15].
  23. ↑ Wyborcza.pl [online], biqdata.wyborcza.pl [dostęp 2020-02-17].
  24. ↑ Wyborcza.pl [online], biqdata.wyborcza.pl [dostęp 2020-02-17].
  25. ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2020-02-23].
  26. ↑ Koronawirus rozprzestrzenia się w kolejnych krajach [Relacja] - TVN24 [online], tvn24.pl [dostęp 2020-02-25].
  27. ↑ Koronawirus rozprzestrzenia się w kolejnych krajach [Relacja] - TVN24 [online], tvn24.pl [dostęp 2020-02-25].
  28. ↑ Wyborcza.pl [online], biqdata.wyborcza.pl [dostęp 2020-02-17].
  29. ↑ Wyborcza.pl [online], biqdata.wyborcza.pl [dostęp 2020-02-17].
  30. ↑ MOH | Updates on COVID-19 (Coronavirus Disease 2019) Local Situation [online], www.moh.gov.sg [dostęp 2020-02-12].
  31. ↑ Australian Government Department of Health, Novel coronavirus (2019-nCoV) [online], Australian Government Department of Health, 21 stycznia 2020 [dostęp 2020-02-12] (ang.).
  32. ↑ Q & A on novel coronavirus [online], European Centre for Disease Prevention and Control [dostęp 2020-02-12] (ang.).
  33. ↑ Koronawirus. Testy szczepionki w Wielkiej Brytanii [online], zdrowie.wprost.pl [dostęp 2020-02-17] (pol.).
  34. ↑ Koronawirus rozprzestrzenia się w kolejnych krajach [Relacja] - TVN24 [online], tvn24.pl [dostęp 2020-02-25].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=COVID-19&oldid=58900564”