Gabriel Fahrenheit: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
dr - infobox |
→Linki zewnętrzne: kat. |
||
Linia 45: | Linia 45: | ||
[[Kategoria:Niemieccy fizycy doświadczalni]] |
[[Kategoria:Niemieccy fizycy doświadczalni]] |
||
[[Kategoria:Niemieccy fizycy XVIII wieku]] |
[[Kategoria:Niemieccy fizycy XVIII wieku]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Twórcy skal temperatur]] |
||
[[Kategoria:Członkowie Royal Society]] |
[[Kategoria:Członkowie Royal Society]] |
||
[[Kategoria:Urodzeni w 1686]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1686]] |
Wersja z 16:44, 14 wrz 2020
Data i miejsce urodzenia |
24 maja 1686 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
16 września 1736 |
Zawód, zajęcie | |
Daniel Gabriel Fahrenheit (ur. 24 maja 1686 w Gdańsku, zm. 16 września 1736 w Hadze[1][2]) – fizyk i inżynier pochodzenia niemieckiego. Większość okresu naukowego spędził w Niderlandach. Wynalazca termometru rtęciowego, twórca skali temperatur używanej w niektórych krajach anglosaskich.
Życiorys
Fahrenheit urodził się jako syn kupca Daniela Fahrenheita i jego żony Concordii, z domu Schumann, pochodzącej ze znanego rodu gdańskich przedsiębiorców[3]. Rodzina Fahrenheitów wywodziła się prawdopodobnie z Hildesheim[3]. Dziadek fizyka w 1650 r. przybył do Gdańska z Knipawy – jednego z trzech miast wchodzących w skład Królewca[3].
Daniel Gabriel był najstarszym z piątki dzieci, które dożyły wieku dorosłego[4]. Po śmierci rodziców opuścił Gdańsk i przeniósł się do Holandii, a w roku 1717 osiedlił się w Hadze[5][6]. Od roku 1718 nauczał chemii w Amsterdamie[7], zaś w 1724 został członkiem Towarzystwa Królewskiego w Londynie[8]. Zarobkowo zajmował się wyrabianiem termometrów, barometrów oraz wysokościomierzy[4]. Jako pierwszy zastosował w termometrach rtęć[9]. W 1725 opracował termometryczną skalę Fahrenheita[9]. W 1721 opisał zjawisko przechłodzenia wody[9]. Stwierdził także zależność temperatury wrzenia wody od ciśnienia[1].
Upamiętnienie
Imię Fahrenheita nosi od lat międzywojennych ulica w Gdańsku-Wrzeszczu[10], a także tramwaj Pesa Swing 120NaG SWING Gdańskich Autobusów i Tramwajów o numerze bocznym 1015[11] i dzwon c3 carillonu Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku[12]. Senat Politechniki Gdańskiej, chcąc upamiętnić Fahrenheita, nazwał jego imieniem jeden z uczelnianych dziedzińców[13].
Fahrenheit jest patronem Szkoły Podstawowej nr 88 w Gdańsku-Świbnie[14].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Daniel Gabriel Fahrenheit – biografia, życiorys. [online], trojmiasto.pl [dostęp 2020-08-09] (pol.).
- ↑ Daniel Gabriel Fahrenheit – Polish-born Dutch physicist [online], britannica.com [dostęp 2020-08-09] (ang.).
- ↑ a b c Gdańsk. Śladami piwa, gwiazd, muzyki, fizyki, literatury i metafizyki [online], wyborcza.pl, 21 września 2015 [dostęp 2020-08-09] (pol.).
- ↑ a b Piotr Rowicki , Daniel Gabriel Fahrenheit: najsłynniejszy w świecie gdańszczanin [online], trojmiasto.pl, 2 maja 2012 [dostęp 2020-08-09] (pol.).
- ↑ Anca Ungurenuş , Daniel Gabriel Fahrenheit [online], gds.ro, 26 maja 2012 [dostęp 2020-08-09] (rum.).
- ↑ Marcin Stąporek , Patroni tramwajów: Daniel Gabriel Fahrenheit [online], trojmiasto.pl, 23 sierpnia 2017 [dostęp 2020-08-09] (pol.).
- ↑ Daniel Gabriel Fahrenheit wird geboren [online], history.de [dostęp 2020-08-09] (niem.).
- ↑ Zack Beauchamp , Why Americans still use Fahrenheit long after everyone else switched to Celsius [online], vox.com, 16 lutego 2015 [dostęp 2020-08-09] (ang.).
- ↑ a b c Fahrenheit Gabriel Daniel, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-04-24] .
- ↑ Dawne nazwy ulic gdańskich. danzig-online.pl. [dostęp 2019-02-12]. (pol.).
- ↑ Gdańskie Autobusy i Tramwaje [online], gait.pl [dostęp 2020-08-09] (pol.).
- ↑ CYKL: Gdańskie pomniki [online], facebook.com [dostęp 2020-08-09] (pol.).
- ↑ Politechnika Gdańska. Fakty i liczby [online], pg.edu.pl (pol.).
- ↑ Andrzej Januszajtis , Tego na pewno nie wiecie. Pieśń flisaków w Świbnie [online], trojmiasto.wyborcza.pl, 4 czerwca 2019 [dostęp 2020-08-09] .
Linki zewnętrzne
- Termometr Fahrenheita – historia powstania
- Gabriel Daniel Fahrenheit na stronie deutsche-biographie.de (niem.)
- ISNI: 000000008088685X
- VIAF: 9887952
- ULAN: 500076414
- LCCN: n84236856
- GND: 118685783
- LIBRIS: c9prvh4w4j2hcq0
- BnF: 121663751
- SUDOC: 030197783
- NKC: ola2002161296
- DBNL: fahr002
- NTA: 069698392
- BIBSYS: 90267161
- CiNii: DA10628047
- Open Library: OL1257418A
- PLWABN: 9810639392905606
- NUKAT: n2003045441
- J9U: 987007280747005171
- CANTIC: a11452973
- LIH: LNB:fTZ;=Bq
- WorldCat: lccn-n84236856
- PWN: 3899605
- Britannica: biography/Daniel-Gabriel-Fahrenheit
- Universalis: daniel-gabriel-fahrenheit
- БРЭ: 4706187
- NE.se: daniel-gabriel-fahrenheit
- SNL: Daniel_Gabriel_Fahrenheit
- VLE: daniel-gabriel-fahrenheit
- Catalana: 0025806
- DSDE: Gabriel_Daniel_Fahrenheit
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 18851