Michał Gliński: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
drobne redakcyjne |
drobne redakcyjne |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
W [[1500]] został marszałkiem nadwornym na Litwie, w [[1501]] namiestnikiem [[Merecz|mereckim]] i zarządcą wielkoksiążęcej mennicy i wosków. W tym samym roku odbył poselstwo do króla Czech i Węgier Władysława Jagiellończyka, prosząc go o pomoc w wojnie moskiewskiej, a w [[1502]] jako delegat Litwy na sejmie koronacyjnym krakowskim zabiegał o taką samą pomoc ze strony polskiej. W [[1505]] otrzymał starostwo bielskie wraz z dziedzicznym posiadaniem rozległych dóbr na Polesiu i Podlasiu. |
W [[1500]] został marszałkiem nadwornym na Litwie, w [[1501]] namiestnikiem [[Merecz|mereckim]] i zarządcą wielkoksiążęcej mennicy i wosków. W tym samym roku odbył poselstwo do króla Czech i Węgier Władysława Jagiellończyka, prosząc go o pomoc w wojnie moskiewskiej, a w [[1502]] jako delegat Litwy na sejmie koronacyjnym krakowskim zabiegał o taką samą pomoc ze strony polskiej. W [[1505]] otrzymał starostwo bielskie wraz z dziedzicznym posiadaniem rozległych dóbr na Polesiu i Podlasiu. |
||
W [[1506]] jako naczelny wódz odparł najazd Tatarów, odnosząc [[Bitwa pod Kleckiem|świetne zwycięstwo pod Kleckiem]] na [[Ruś Czarna|Rusi Czarnej]], było to pierwsze zwycięstwo nad Tatarami, uzyskane na taką skalę, dzięki zastosowaniu nowych metod walki. W związku z bezpodstawnym oskarżeniem Glińskiego przez opozycję litewską, z wojewodą trockim [[Jan Zabrzeziński|Janem Zabrzezińskim]] na czele, o próby opanowania przez niego tronu wielkoksiążęcego po śmierci Aleksandra, nie został zatwierdzony przez Zygmunta Starego na urzędzie marszałka nadwornego i zarządcy mennicy. Po dwuletnim, nie rozstrzygniętym przez sądy sporze, zabił w Grodnie wojewodę Zabrzezińskiego i zamknął się w swoim zamku w [[Turów|Turowie]], skąd siedmiokrotnie ofiarowywał królowi wierną służbę dla Rzeczypospolitej. Z powodu braku królewskiej odpowiedzi przeszedł na stronę Moskwy i wzniecił bunt przeciwko Zygmuntowi I Staremu. |
W [[1506]] jako naczelny wódz odparł najazd Tatarów, odnosząc [[Bitwa pod Kleckiem|świetne zwycięstwo pod Kleckiem]] na [[Ruś Czarna|Rusi Czarnej]], było to pierwsze zwycięstwo nad Tatarami, uzyskane na taką skalę, dzięki zastosowaniu nowych metod walki. W związku z bezpodstawnym oskarżeniem Glińskiego przez opozycję litewską, z wojewodą trockim [[Jan Zabrzeziński|Janem Zabrzezińskim]] na czele, o próby opanowania przez niego tronu wielkoksiążęcego po śmierci Aleksandra, nie został zatwierdzony przez Zygmunta Starego na urzędzie marszałka nadwornego i zarządcy mennicy. Po dwuletnim, nie rozstrzygniętym przez sądy sporze, zabił skrytobójczo w Grodnie wojewodę Zabrzezińskiego i zamknął się w swoim zamku w [[Turów (Białoruś)|Turowie]], skąd siedmiokrotnie ofiarowywał królowi wierną służbę dla Rzeczypospolitej. Z powodu braku królewskiej odpowiedzi przeszedł na stronę Moskwy i wzniecił bunt przeciwko Zygmuntowi I Staremu. |
||
W drugiej wojnie litewsko-moskiewskiej, po zdobyciu Smoleńska, usiłował zbiec na stronę polską, ale podczas ucieczki został schwytany i uwięziony. Przed karą śmierci uratowało go zdeklarowanie chęci przejścia na prawosławie. Dopiero po ślubie jego bratanicy Heleny z wielkim księciem Wasylem III w 1526, po usilnych jej staraniach, w lutym 1527 został zwolniony z więzienia, obdarzony dobrami i stopniowo zaczął wracać do łask cara, który przed swoją śmiercią w grudniu 1533 powołał go do Dumy bojarskiej, która obok regentki Heleny Glińskiej miała sprawować rządy w imieniu małoletniego syna Iwana. W kilka miesięcy później, w lipcu 1534, popadł w konflikt ze stronnictwem Oboleńskich, wywierających znaczny wpływ na regentkę, ponownie trafił do więzienia, gdzie wkrótce zmarł. Postać kontrowersyjna w historiografii polskiej, spopularyzowana w literaturze pięknej XIX w., m.in. J. U. Niemcewicz Śpiewy historyczne, F. Wężyk Gliński - tragedia w 5 aktach, F. Kubala Gliński - dramat historyczny w 4 aktach. |
W drugiej wojnie litewsko-moskiewskiej, po zdobyciu Smoleńska, usiłował zbiec na stronę polską, ale podczas ucieczki został schwytany i uwięziony. Przed karą śmierci uratowało go zdeklarowanie chęci przejścia na prawosławie. Dopiero po ślubie jego bratanicy Heleny z wielkim księciem Wasylem III w 1526, po usilnych jej staraniach, w lutym 1527 został zwolniony z więzienia, obdarzony dobrami i stopniowo zaczął wracać do łask cara, który przed swoją śmiercią w grudniu 1533 powołał go do Dumy bojarskiej, która obok regentki Heleny Glińskiej miała sprawować rządy w imieniu małoletniego syna Iwana. W kilka miesięcy później, w lipcu 1534, popadł w konflikt ze stronnictwem Oboleńskich, wywierających znaczny wpływ na regentkę, ponownie trafił do więzienia, gdzie wkrótce zmarł. Postać kontrowersyjna w historiografii polskiej, spopularyzowana w literaturze pięknej XIX w., m.in. J. U. Niemcewicz Śpiewy historyczne, F. Wężyk Gliński - tragedia w 5 aktach, F. Kubala Gliński - dramat historyczny w 4 aktach. |
||
Wersja z 21:12, 8 sty 2011
Michał Gliński (ur. ok. 1470 - zm. 1534) - kniaź litewski, marszałek nadworny litewski w latach 1500-1506.
Po studiach we Włoszech (tam przeszedł na katolicyzm) uczył się sztuki wojskowej w Niemczech, przebywał na dworze cesarza Maksymiliana i w lecie 1498 w służbie księcia saskiego Albrechta odbył wyprawę do Fryzji. Po jej ukończeniu wrócił na Litwę, uzyskał poparcie wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka.
W 1500 został marszałkiem nadwornym na Litwie, w 1501 namiestnikiem mereckim i zarządcą wielkoksiążęcej mennicy i wosków. W tym samym roku odbył poselstwo do króla Czech i Węgier Władysława Jagiellończyka, prosząc go o pomoc w wojnie moskiewskiej, a w 1502 jako delegat Litwy na sejmie koronacyjnym krakowskim zabiegał o taką samą pomoc ze strony polskiej. W 1505 otrzymał starostwo bielskie wraz z dziedzicznym posiadaniem rozległych dóbr na Polesiu i Podlasiu.
W 1506 jako naczelny wódz odparł najazd Tatarów, odnosząc świetne zwycięstwo pod Kleckiem na Rusi Czarnej, było to pierwsze zwycięstwo nad Tatarami, uzyskane na taką skalę, dzięki zastosowaniu nowych metod walki. W związku z bezpodstawnym oskarżeniem Glińskiego przez opozycję litewską, z wojewodą trockim Janem Zabrzezińskim na czele, o próby opanowania przez niego tronu wielkoksiążęcego po śmierci Aleksandra, nie został zatwierdzony przez Zygmunta Starego na urzędzie marszałka nadwornego i zarządcy mennicy. Po dwuletnim, nie rozstrzygniętym przez sądy sporze, zabił skrytobójczo w Grodnie wojewodę Zabrzezińskiego i zamknął się w swoim zamku w Turowie, skąd siedmiokrotnie ofiarowywał królowi wierną służbę dla Rzeczypospolitej. Z powodu braku królewskiej odpowiedzi przeszedł na stronę Moskwy i wzniecił bunt przeciwko Zygmuntowi I Staremu.
W drugiej wojnie litewsko-moskiewskiej, po zdobyciu Smoleńska, usiłował zbiec na stronę polską, ale podczas ucieczki został schwytany i uwięziony. Przed karą śmierci uratowało go zdeklarowanie chęci przejścia na prawosławie. Dopiero po ślubie jego bratanicy Heleny z wielkim księciem Wasylem III w 1526, po usilnych jej staraniach, w lutym 1527 został zwolniony z więzienia, obdarzony dobrami i stopniowo zaczął wracać do łask cara, który przed swoją śmiercią w grudniu 1533 powołał go do Dumy bojarskiej, która obok regentki Heleny Glińskiej miała sprawować rządy w imieniu małoletniego syna Iwana. W kilka miesięcy później, w lipcu 1534, popadł w konflikt ze stronnictwem Oboleńskich, wywierających znaczny wpływ na regentkę, ponownie trafił do więzienia, gdzie wkrótce zmarł. Postać kontrowersyjna w historiografii polskiej, spopularyzowana w literaturze pięknej XIX w., m.in. J. U. Niemcewicz Śpiewy historyczne, F. Wężyk Gliński - tragedia w 5 aktach, F. Kubala Gliński - dramat historyczny w 4 aktach.
