Barok wileński: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m 2 foto Kościóła św. Andrzeja w Słonimiu |
ilustracja |
||
Linia 23: | Linia 23: | ||
* kościół Pijarów w [[Łużki|Łużkach]] (1744-1756) |
* kościół Pijarów w [[Łużki|Łużkach]] (1744-1756) |
||
* kościół Bazylianów w [[Mińsk|Mińsku Litewskim]] |
* kościół Bazylianów w [[Mińsk|Mińsku Litewskim]] |
||
* [[ |
* [[Sobór Ducha Świętego w Mińsku|kościół Bernardynek w Mińsku]] (obecnie sobór) |
||
* [[Kościół św. Józefa i klasztor Bernardynów w Mińsku|Kościół Bernardynów w Mińsku]] |
|||
* [[Kościół św. Wojciecha i klasztor Benedyktynek w Mińsku]] |
|||
* Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w [[Hermanowicze|Hermanowiczach]] (1787) |
* Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w [[Hermanowicze|Hermanowiczach]] (1787) |
||
* [[sobór św. Zofii w Połocku]] |
* [[sobór św. Zofii w Połocku]] |
||
Linia 33: | Linia 35: | ||
* Kościół Michała Archanioła i św. Jana Chrzciciela w miejscowości [[Jezno]] (1768-72), fundacja Paców |
* Kościół Michała Archanioła i św. Jana Chrzciciela w miejscowości [[Jezno]] (1768-72), fundacja Paców |
||
* [[kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła i klasztor Bazylianów w Berezweczu|kościół Bazylianów w Berezweczu]] (nieistniejący) |
* [[kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła i klasztor Bazylianów w Berezweczu|kościół Bazylianów w Berezweczu]] (nieistniejący) |
||
* [[Sobór Narodzenia Najświętszej Bogurodzicy w Głębokiem|Kościół karmelitów |
* [[Sobór Narodzenia Najświętszej Bogurodzicy w Głębokiem|Kościół karmelitów Wniebowzięcia NMP w Głębokiem]] (J.K. Glaubitz) |
||
* [[Kościół św. Trójcy w Głębokiem]] |
* [[Kościół św. Trójcy w Głębokiem]] |
||
* Kościół Jezuitów w [[Pińsk]]u (zburzony) |
* Kościół Jezuitów w [[Pińsk]]u (zburzony) |
||
Linia 39: | Linia 41: | ||
* Kościół NMP w [[Smolany (obwód witebski)|Smolanach]] (ruina) |
* Kościół NMP w [[Smolany (obwód witebski)|Smolanach]] (ruina) |
||
* Kościół pw. Objawienia NMP w [[Datnów|Datnowie]] |
* Kościół pw. Objawienia NMP w [[Datnów|Datnowie]] |
||
* Kościół w [[Wierzbołów|Wierzbołowie]] |
|||
<center><gallery> |
<center><gallery> |
||
Linia 44: | Linia 47: | ||
Plik:Marijos-Ramintojos-baznycia.jpg|Kościół Augustianów w Wilnie |
Plik:Marijos-Ramintojos-baznycia.jpg|Kościół Augustianów w Wilnie |
||
Plik:Wilno - kosciol Wniebowstapienia Panskiego.JPG|Kościół Misjonarzy w Wilnie |
Plik:Wilno - kosciol Wniebowstapienia Panskiego.JPG|Kościół Misjonarzy w Wilnie |
||
Plik: |
Plik:Vilniaus Kalvariju baznycia.jpg|Kościół w Werkach pod Wilnem |
||
Plik:Vilniaus Kalvariju baznycia.jpg|Kościół w Werkach |
|||
Plik:HolyTrinityGate.jpg|Wrota bazyliańskie w Wilnie |
Plik:HolyTrinityGate.jpg|Wrota bazyliańskie w Wilnie |
||
⚫ | |||
Plik:Basilian church, Vilnius.jpg|Cerkiew św. Trójcy w Wilnie |
Plik:Basilian church, Vilnius.jpg|Cerkiew św. Trójcy w Wilnie |
||
Plik:JacobPhilip1.jpg|Kościół św. Jakuba i Filipa w Wilnie |
Plik:JacobPhilip1.jpg|Kościół św. Jakuba i Filipa w Wilnie |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
Plik:Allsaintsvilnius.jpg|Kościół Wszystkich Świętych w Wilnie |
Plik:Allsaintsvilnius.jpg|Kościół Wszystkich Świętych w Wilnie |
||
Plik:Paneriai chapel.jpg|Kaplica w Ponarach |
Plik:Paneriai chapel.jpg|Kaplica w Ponarach |
||
Plik:Belarus-Polatsk-Cathedral of Sophia-19.jpg|Kościół św. Zofii w Połocku |
|||
Plik:Belarus-Minsk-Cathedral of Holy Spirit-12.jpg|Kościół Bernardynek w Mińsku |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
Plik:Uniat Church in Hłybokaje.jpg|Kościół w Berezweczu (zburzony) |
Plik:Uniat Church in Hłybokaje.jpg|Kościół w Berezweczu (zburzony) |
||
Plik:Catholic Church of the Holy Trinity in Hłybokaje.jpg|Kościół św. Trójcy w Głębokiem |
Plik:Catholic Church of the Holy Trinity in Hłybokaje.jpg|Kościół św. Trójcy w Głębokiem |
||
Plik:Carmelite Catholic Church in Hłybokaje.jpg|Kościół karmelitów w Głębokiem |
Plik:Carmelite Catholic Church in Hłybokaje.jpg|Kościół karmelitów w Głębokiem |
||
Plik:St Andrew's Church, Slonim.jpg|Kościół św. Andrzeja w Słonimiu |
Plik:St Andrew's Church, Slonim.jpg|Kościół św. Andrzeja w Słonimiu |
||
⚫ | |||
Plik:Kostel-1939-pinsk.jpg|Kościół Jezuitów w Pińsku (zburzony) |
Plik:Kostel-1939-pinsk.jpg|Kościół Jezuitów w Pińsku (zburzony) |
||
Plik:Viciebsk, N. Orda.jpg|Kościół bazylianów |
Plik:Viciebsk, N. Orda.jpg|Kościół bazylianów w Witebsku (po lewej) i kościół św. Antoniego (po prawej) |
||
Plik:Belarus-Talachyn-Church of Protection of Our Lady-2.jpg|Tołoczyn |
Plik:Belarus-Talachyn-Church of Protection of Our Lady-2.jpg|Tołoczyn |
||
Plik:Belarus-Smalyany-Church of Virgin Mary-1.jpg|Kościół NMP w Smolanach |
Plik:Belarus-Smalyany-Church of Virgin Mary-1.jpg|Kościół NMP w Smolanach |
||
Plik:Church of Dotnuva.jpg|Kościół w Datnowie |
Plik:Church of Dotnuva.jpg|Kościół w Datnowie |
||
Plik:Wirballen1911Veržbolovo.png|Wierzbołów |
|||
</gallery></center> |
</gallery></center> |
||
Wersja z 11:56, 9 mar 2012
Barok wileński (szkoła wileńska) – kierunek architektury barokowej na terenach północno-wschodniej Rzeczypospolitej (Wileńszczyzna oraz Inflanty polskie), której twórcy działali w latach 1735-1763 (zakończenie budowy kościoła i klasztoru w Berezweczu). Najbardziej znanym architektem szkoły był Jan Krzysztof Glaubitz. Inni polscy architekci tworzący w tym stylu to Ludwik Hryncewicz (twórca m.in. kościoła w Wołyńcach i fasady kościoła Misjonarzy w Wilnie), Aleksander Osikiewicz (twórca kościoła w Borunach), B. Kosiński, Owsiukiewicz, T. Żebrowski.
Cechy
Cechą charakterystyczną szkoły wileńskiej są wysokie i bardzo smukłe wieże, w których każda kondygnacja jest opracowana w odmienny sposób, a całość jest zwieńczona niewielką kopułką. Na każdej kondygnacji znajdował się wysoki i wąski otwór. Drugą cechą, rozwiniętą w późniejszym okresie, jest wycinanie w murze fantazyjnych w zarysie otworów okien i drzwi, która to cecha była też stosowana w północnych Włoszech oraz w Kalabrii i na Sycylii. Trzecią cechą szkoły było stosowanie skomplikowanych falowań ścian w szczytach i fasadach. Budowle wznoszono zazwyczaj na prostych rzutach.
Realizacje
Za pierwszą realizację szkoły uważa się kościół św. Trójcy w Głębokiem z 1735 roku. Następne to m.in.:
- kościół Świętego Ducha w Wilnie,
- kościół św. Katarzyny w Wilnie (1739-1743),
- Cerkiew św. Trójcy w Wilnie, po 1748 r., bazylianów (J.K. Glaubitz)
- Kościół św. Jakuba i Filipa i klasztor Dominikanów w Wilnie
- Kościół Augustianów w Wilnie
- kościół Misjonarzy w Wilnie (1751-1756), proj. L.Hryncewicz
- Kościół św. Rafała w Wilnie
- Kościół Wszystkich Świętych i klasztor karmelitów w Wilnie
- Kościół na Kalwarii w Werkach koło Wilna (1755-1772) proj. J.K. Glaubitz
- kościół w Stołowiczach (Jakub Fontana i Jan Krzysztof Glaubitz),
- kościół św. Andrzeja w Słonimiu
- kościół w Zdzięciole
- kościół Pijarów w Łużkach (1744-1756)
- kościół Bazylianów w Mińsku Litewskim
- kościół Bernardynek w Mińsku (obecnie sobór)
- Kościół Bernardynów w Mińsku
- Kościół św. Wojciecha i klasztor Benedyktynek w Mińsku
- Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Hermanowiczach (1787)
- sobór św. Zofii w Połocku
- Kościół Jezuitów w Dyneburgu
- Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego w Witebsku
- Cerkiew bazylianów w miejscowości Tołoczyn, fundacja Sanguszków
- Kościół w Borunach (1747-1756) proj. Aleksander Osikiewicz
- Kościół w Śmiłowiczach
- Kościół Michała Archanioła i św. Jana Chrzciciela w miejscowości Jezno (1768-72), fundacja Paców
- kościół Bazylianów w Berezweczu (nieistniejący)
- Kościół karmelitów Wniebowzięcia NMP w Głębokiem (J.K. Glaubitz)
- Kościół św. Trójcy w Głębokiem
- Kościół Jezuitów w Pińsku (zburzony)
- Kościół w miejscowości Torokanie
- Kościół NMP w Smolanach (ruina)
- Kościół pw. Objawienia NMP w Datnowie
- Kościół w Wierzbołowie
-
Kościół św. Katarzyny w Wilnie
-
Kościół Augustianów w Wilnie
-
Kościół Misjonarzy w Wilnie
-
Kościół w Werkach pod Wilnem
-
Wrota bazyliańskie w Wilnie
-
Cerkiew św. Trójcy w Wilnie
-
Kościół św. Jakuba i Filipa w Wilnie
-
Cerkiew św. Mikołaja w Wilnie (przed przebudową w XIX w.)
-
Kościół Wszystkich Świętych w Wilnie
-
Kaplica w Ponarach
-
Kościół św. Zofii w Połocku
-
Kościół Bernardynek w Mińsku
-
Kościół w Zdzięciole
-
Kościół w Jeznach
-
Kościół w Berezweczu (zburzony)
-
Kościół św. Trójcy w Głębokiem
-
Kościół karmelitów w Głębokiem
-
Kościół św. Andrzeja w Słonimiu
-
Kościół Jezuitów w Pińsku (zburzony)
-
Kościół bazylianów w Witebsku (po lewej) i kościół św. Antoniego (po prawej)
-
Tołoczyn
-
Kościół NMP w Smolanach
-
Kościół w Datnowie
-
Wierzbołów
Literatura
- Stanisław Lorentz, Jan Krzysztof Glaubitz – architekt wileński XVIII wieku, Warszawa 1937.
- Mariusz Karpowicz, Sztuka Polska XVIII wieku, Warszawa 1986, s. 91-95.