Zbigniew Rybczyński

Zbigniew Rybczyński

Data i miejsce urodzenia	27 stycznia 1949 Łódź
Zawód	reżyser, operator filmowy
Strona internetowa

{{Filmowiec infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | imię i nazwisko org = | alt grafiki = | imię i nazwisko urodzenia = Nieznane pola: "nagrody".

Zbigniew Rybczyński (ur. 27 stycznia 1949 w Łodzi) – polski reżyser, operator filmowy, artysta multimedialny, laureat Oscara.

Kariera w Polsce

Ukończył liceum plastyczne w Warszawie. Absolwent wydziału operatorskiego PWSFTviT w Łodzi. W szkole zrealizował etiudy Kwadrat i Take five. W czasie studiów i bezpośrednio po studiach obok własnych projektów pracował jako autor zdjęć przy filmach kolegów reżyserów: Piotra Andrejewa, Filipa Bajona i Andrzeja Barańskiego z którym zrealizował trzy nagradzane etiudy szkole: Kręte ścieżki, Dzień pracy i Podanie. Zrealizowany z Piotrem Andrejewem film TVP Rozmowa 1974 zdobył szereg nagród na Festiwalu Filmowym w Oberhausen 1975. Był współzałożycielem i jednym z filarów łódzkiej grupy Warsztat Formy Filmowej.

Debiutował w Se-ma-forze w 1973 filmem Plamuz. Był to jeden z pierwszych w Polsce animowanych teledysków muzycznych ze Zbigniewem Namysłowskim w roli głównej. W Se-ma-forze Rybczyński zrealizował szereg filmów z wykorzystaniem pomysłów formalnych, ukazujących różnorodne możliwości techniki filmowej. Jego filmy były entuzjastycznie przyjmowane na festiwalach: Zupa, Nowa Książka, Oj nie mogę się zatrzymać, Lokomotywa, Święto, Piątek – Sobota, Media, Wdech wydech i wreszcie – nakręcone w 1980 – Tango..

W 2008 Zbigniew Rybczyński nawiązał współpracę z Wyższą Szkołą Biznesu – National-Louis University w Nowym Sączu. Z udziałem środowiska akademickiego w 2009 otworzył pierwszą w Polsce szkołę animacji 3D i efektów specjalnych "DRIMAGINE".

Emigracja

Tango zakończyło współpracę Rybczyńskiego z Se-ma-forem. W 1982 Zbigniew Rybczyński wyjechał z Polski do Austrii, gdzie uzyskał azyl polityczny. Po otrzymaniu w 1983 Oscara za film Tango, postanowił wyjechać z rodziną do USA. Początkowo zatrzymał się w Los Angeles, aby ostatecznie przenieść się do Nowego Jorku, gdzie zrealizował swoje amerykańskie filmy.

Następne jego filmy zostały zrealizowane w technikach komputerowych, m.in. Schody (inspirowane słynną sceną z Pancernika Potiomkina Sergiusza Eisensteina), Orkiestra (nagroda Emmy – 1990 – za efekty specjalne), Manhattan, Washington, Kafka. Realizował też teledyski muzyczne między innymi dla Micka Jaggera, do piosenki Imagine Johna Lennona, dla Simple Minds, The Art of Noise, Chucka Mangione, Pet Shop Boys, Alan Parsons Project, Yoko Ono, Lou Reeda, Supertramp, Rush, Lady Pank (angielska wersja piosenki Mniej niż zero).

W latach 1998–2001 wykładał w Wyższej Szkole Mediów (Kunsthochschule für Medien) w Kolonii.

Rybczyński jest bohaterem filmu dokumentalnego pt. Zbig z 2000 w reż. Natalii Korynckiej-Gruz.

Reżyser powrócił z emigracji i obecnie mieszka w Polsce.

Filmografia

Gwiazda w łódzkiej Alei Gwiazd

• 1972
  • Kwadrat (Square) – 35mm film krótkometrażowy, 4:40, PWSFTviT w Łodzi.
  • Take Five - 35mm film krótkometrażowy, 3:35, PWSFTviT w Łodzi.
• 1973
  • Plamuz (Music Art) – 35mm film krótkometrażowy, 9:38, SMFF Se-ma-for Łódź
• 1974
  • Zupa (Soup) – 35mm short film krótkometrażowy, 8:22, SMFF Se-ma-for Łódź
• 1975
  • Nowa Książka (New Book) – 35mm film krótkometrażowy, 10:26, SMFF Se-ma-for Łódź
  • Lokomotywa (Locomotive) – 35mm film krótkometrażowy, 9:38, SMFF Se-ma-for Łódź
  • Święto (Holiday) – 35mm film krótkometrażowy, 9:38, SMFF Se-ma-for Łódź
• 1976
  • Oj! Nie mogę się zatrzymać! (Oh, I Can't Stop!) – 35mm film krótkometrażowy, 10:07, SMFF Se-ma-for Łódź
  • Weg zum Nachbarn (Way To Your Neighbor) – 35mm film krótkometrażowy, 2:30, SMFF Se-ma-for Łódź, Wiedeń
• 1977
  • Piątek - Sobota (Friday - Saturday)- 35mm film krótkometrażowy, 3:00, SMFF Se-ma-for 1979
  • Mein Fenster (Moje okno - My Window) – 35mm film krótkometrażowy, 2:26, Wiedeń
  • Tańczący jastrząb – zdjęcia 35mm film pełnometrażowy, reż. Grzegorz Królikiewicz, 98:00, Zespół Filmowy Profil
• 1980
  • Tango - 35mm film krótkometrażowy, 8:14, SMFF Se-ma-for Łódź
  • Media - 35mm film krótkometrażowy, 1:36, SMFF Se-ma-for Łódź
  • Sceny narciarskie z Franzem Klammerem (Ski Scenes with Franz Klammer) – 35mm dokumentalny film, we współpracy z Bogdanem Dziworskim, WFO Łódź i Signal Film, Wiedeń
• 1981
  • Wdech-Wydech (Inhale-Exhale) – 35mm paradokumentalny film, 30 min, we współpracy z Bogdanem Dziworskim, SMFF Se-ma-for Łódź, dla TVP
• 1984
  • Sign Of The Times - teledysk muzyczny, wykonawca Grandmaster Flash, 4:25, Elektra/Asylum Records
  • The Real End - teledysk muzyczny, wykonawca Rickie Lee Jones, 4:47, Warner Bros.
  • All that I wanted - teledysk muzyczny, wykonawca Belfegore, 4:15, Elektra Records
  • Diana D - teledysk muzyczny, wykonawca Chuck Mangione, 4 min, CBS Records
  • Close To The Edit - teledysk muzyczny, wykonawca Art Of Noise, 4:30, Island Records
  • The Discreet Charm Of The Diplomacy - eksperymentalne, krótkie video, 2:56, The Nbc New Show TV
  • The Day Before - eksperymentalne, krótkie video, 1:38, The New Show Nbc TV
• 1985
  • Lose Your Love - teledysk muzyczny, wykonawca Blancmange, 3:54, Warner Bros.
  • Alive And Kicking - teledysk muzyczny, wykonawca Simple Minds, 5:25, A&M Records
  • Ultima Ballo - teledysk muzyczny, wykonawca Angel And Maimone, 4:50, Virgin Records
  • Midnight Mover - teledysk muzyczny, wykonawca Accept, 3:10, Epic Records
  • Minus Zero (Mniej niż zero)- teledysk muzyczny, wykonawca Lady Pank, 3:55, MCA Records
  • She Went Pop - teledysk muzyczny, wykonawca I AM SIAM, 4:10, Columbia Records
  • Hot Shot - teledysk muzyczny, wykonawca Jimmy Cliff, 3:55, CBS Records
  • P-Machinery - teledysk muzyczny, wykonawca Propaganda, 3:45, Island Records
  • Who Do You Love - teledysk muzyczny, wykonawca Bernard Wright, 4:15, Capitol Records
• 1986
  • Imagine - eksperymentalny film HDTV, 4:20, muzyka: John Lennon, Rebo/Rybczynski Production
  • Candy - HDTV teledysk muzyczny, wykonawca Cameo, 4:20, Polygram Records, Rebo Production
  • The Original Wrapper - teledysk muzyczny, wykonawca Lou Reed, 4:40, RCA Records
  • I Cant Think About Dancing - teledysk muzyczny, wykonawca Missing Persons, 4 min, Capitol Records
  • Sex Machine - teledysk muzyczny, wykonawca Fat Boys, 4 min, Tin Pan Apple/Sutra Records
  • All The Things She Said - teledysk muzyczny, wykonawca Simple Minds, 4:15, Virgin Records
  • Hell In Paradise - teledysk muzyczny, wykonawca Yoko Ono, 3:30, OnoVideo/Polygram Records
  • Stereotomy - teledysk muzyczny, wykonawca Alan Parson's Project, 4:10, Arista Records
  • Opportunities - teledysk muzyczny, wykonawca Pet Shop Boys, 3:40, EMI Records
• 1987
  • Let's Work - HDTV teledysk muzyczny, wykonawca Mick Jagger, 4:05, CBS Records
  • Why Should I Cry? - HDTV teledysk muzyczny, wykonawca Nona Hendryx, 4 min, EMI Records, Rebo Production
  • Keep Your Eye On Me - HDTV teledysk muzyczny, wykonawca Herb Alpert, 5:15, A&M Records, Rebo Production
  • Steps (Schody)- eksperymentalne video/35mm film, 26 min, Zbig Vision, KCTA-TV(PBS), Channel Four
  • I Am Begging You - teledysk muzyczny, wykonawca Supertramp, 4 min, A&M Records
  • Time Stands Still - teledysk muzyczny, wykonawca Rush, 3:30, Polygram Records
  • Something Real - teledysk muzyczny, wykonawca Mister Mister, 4:10, BMG Music
  • Dragnet 1987 - teledysk muzyczny, wykonawca Art Of Noise, 3 min, Chrysalis Records
• 1988
  • Fluff - czołówka video, 1:47, HDTV, RAI-TV
  • The Duel - a tribute to G. Melies, 4:08, HDTV, Telegraph,
  • Blue Like You - HDTV teledysk muzyczny, wykonawca Etienne Daho, 3:41, Virgin Records
  • The Fourth Dimension - eksperymentalny film - 35mm/video, 27 min, Zbig Vision, RAI III, Canal+ i KTCA-TV(PBS)
• 1989
  • Capriccio No. 24 - eksperymentalny film HDTV, 6:18, Tve's The Art of Video
  • You Better Dance - HDTV teledysk muzyczny, wykonawca The Jets, 3:34, MCA Records
  • Cowbell - HDTV teledysk muzyczny, wykonawca Takeshi Itoh, 4 min, CBS Records
  • GMF Groupe - promo, 2:03, HDTV, Zbig Vision i Ex Nihilo
• 1990
  • The Orchestra (Orkiestra)- HDTV długi film, 57:11, Zbig Vision i Ex Nihilo, koprodukcja NHK, Canal+ i PBS Great Performances.
• 1991
  • Manhattan - eksperymentalny film HDTV, 28 min, Zbig Vision i NHK Enterprises USA, Inc.
  • Washington - eksperymentalny film HDTV, 28 min, Zbig Vision i NHK Enterprises USA, Inc.
  • VH-1 Jingles - promo, 0:46, HDTV for VH-1
• 1992
  • Kafka - HDTV długi film, 52:16, Telemax, Les Editions Audiovisuelles
  • Curtains - czołówka dla Tonight Show, 0:34, HDTV, NBC TV

Nagrody i wyróżnienia

Nagrody za Tango (niepełna lista):

• Grand Prix, Nagroda Fipresci, Nagroda FICC w Oberhausen, 1981;
• nagroda specjalna Huesca, 1981;
• Grand Prix w Annecy, 1981;
• I nagroda w Tampere, 1981;
• Oscar w 1982 za najlepszy krótkometrażowy film animowany.

Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi przyznała Zbigniewowi Rybczyńskiemu tytuł doktora honoris causa w dziedzinie sztuki filmowej. Uroczystość odbyła się podczas obchodów 60-lecia powstania szkoły (6 czerwca 2008).

W 2008 roku otrzymał Nagrodę im. Katarzyny Kobro.

Linki zewnętrzne

• Zbigniew Rybczyński w bazie IMDb (ang.)
• Zbigniew Rybczyński w bazie Filmweb
• Zbigniew Rybczyński w bazie filmpolski.pl
• Zbig Vision Strona oficjalna
• culture.pl
• Zbigniew Rybczyński doktorem honoris causa
• Montaż wczesnych filmów Rybczyńskiego zawierający m.in. Tango w serwisie YouTube [dostęp 2010-03-18]