William Primrose: Różnice pomiędzy wersjami

William Primrose
Data i miejsce urodzenia	23 sierpnia 1904 ; Glasgow
Data i miejsce śmierci	1 maja 1982 ; Provo
Instrumenty	altówka
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	altowiolista
	Instrument
	altówka Amati (1600); Guarneri (1697); „MacDonald” Stradivarius (1700); „Gibson” Stradivarius (1734);
	Odznaczenia

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 10:49, 24 cze 2022

William Primrose (ur. 23 sierpnia 1904 w Glasgow, zm. 1 maja 1982 w Provo w stanie Utah^[1]^[2]) – amerykański altowiolista pochodzenia szkockiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Uczył się gry na skrzypcach w Glasgow u Camillo Rittera, następnie uczęszczał do Guildhall School of Music w Londynie^[1]^[2]. Po raz pierwszy wystąpił publicznie w 1923 roku w londyńskiej The Queen’s Hall^[1]. W latach 1925–1927 przebywał w Belgii, gdzie studiował u Eugène’a Ysaÿe’a, za namową którego porzucił skrzypce i zaczął grać na altówce^[1]^[2]. Od 1930 do 1935 roku był członkiem London String Quartet, z którym odbył liczne tournées koncertowe^[1]^[2]. W 1937 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie do 1942 roku występował wspólnie z NBC Symphony Orchestra pod batutą Arturo Toscaniniego^[1]^[2]. Od 1939 roku prowadził własny kwartet smyczkowy^[2]. W 1955 roku otrzymał amerykańskie obywatelstwo^[1]^[2]. W latach 1954–1962 był altowiolistą Festival Quartet^[2]. Występował wspólnie z Jaschą Heifetzem, Arturem Rubinsteinem i Grigorijem Piatigorskim^[1].

Był wykładowcą Curtis Institute of Music w Filadelfii (1942–1951)^[1], University of Southern California w Los Angeles (1962–1965), Indiana University w Bloomington (1965–1972) i Brigham Young University w Provo (1979–1982)^[1]^[2]. W 1972 roku prowadził także zajęcia na Tokijskim Uniwersytecie Sztuki^[1]^[2].

Dokonał prawykonań wielu kompozycji na altówkę pisanych przez współczesnych mu kompozytorów^[2]. Z myślą o Primrosie pisali utwory m.in. Benjamin Britten (Lachrymae na altówkę i fortepian, 1950) i Iain Hamilton (Sonata altówkowa, 1951), dedykowali mu swoje koncerty altówkowe Peter Racine Fricker (1952), Edmund Rubbra (1952), Karl Amadeus Hartmann (1953) i Darius Milhaud (1954)^[1]. Primrose zamówił u Béli Bartóka koncert altówkowy, który z powodu śmierci kompozytora nie został jednak ukończony. Szkic partytury został przekazany Tiborowi Serlyemu, który uzupełnił brakujące części. Primrose dokonał prawykonania całości utworu wraz z Minneapolis Symphony Orchestra w grudniu 1949 roku^[2].

Opublikował prace A Method for Violin and Viola Players (1960) i Technique in Memory (1963), a także autobiografię pt. Walk on the North Side (1978)^[2]. Odznaczony został Orderem Imperium Brytyjskiego w stopniu komandora (1953)^[2]. Dokonał licznych nagrań płytowych, w tym dzieł J.S. Bacha, G.F. Händla oraz kompozytorów XIX- i XX-wiecznych^[1].

Grał na zabytkowych instrumentach: altówkach Amatiego z 1600 roku, Andrei Guarneriego z 1697 roku oraz „MacDonald” (1700) i „Gibson” (1734) Stradivariego^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 192. ISBN 978-83-224-0837-7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2870–2871. ISBN 0-02-865530-3.

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 192. ISBN 978-83-224-0837-7.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2870–2871. ISBN 0-02-865530-3.

[1]

[2]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Artysta muzyczny infobox
- |wykonawca             = William Primrose
+ |nazwa                 = William Primrose
- |zdjęcie               =
+ |nazwa oryginalna      =
- |tło                   =
+ |zdjęcie               = William primrose.jpg
- |opis_zdjęcia          =
+ |opis zdjęcia          =
- |imię_nazwisko         =
+ |alt zdjęcia           =
- |pseudonim             =
+ |imię i nazwisko       =
- |data_urodzenia        = [[23 sierpnia]] [[1904]]
+ |pseudonim             =
+ |data urodzenia        = [[23 sierpnia]] [[1904]]
- |miejsce_urodzenia     =
+ |miejsce urodzenia     = [[Glasgow]]
- |rok_założenia         =
- |rok_rozwiązania       =
+ |data śmierci          = [[1 maja]] [[1982]]
- |pochodzenia           =
+ |miejsce śmierci       = [[Provo]]
- |data_śmierci          = [[1 maja]] [[1982]]
+ |instrument            = [[altówka]]
- |miejsce_śmierci       =
+ |typ głosu             =
- |instrument            =
+ |gatunek               = [[muzyka poważna]]
- |gatunek               =
  |zawód                 = [[altówka|altowiolista]]
  |aktywność             =
- |wytwórnia             =
+ |wydawnictwo           =
  |powiązania            =
- |członkowie            =
+ |współpracownicy       =
+ |wyróżniony instrument = '''altówka'''
- |byli_członkowie       =
+* Amati (1600)
- |współpracownicy       =
+* Guarneri (1697)
- |wyróżniony_instrument =
+* „MacDonald” Stradivarius (1700)
- |zespół                =
+* „Gibson” Stradivarius (1734)
- |commons               =
- |cytaty                =
+ |zespół                =
- |www                   =
+ |odznaczenia           = {{order|OBE|C23}}
+ |faksymile             =
+ |opis faksymile        =
+ |commons               =
+ |www                   =
 }}
-'''William Primrose''' (ur. 23 sierpnia 1904, zm. 1 maja 1982) – [[Szkocja|szkocki]] [[altówka|altowiolista]].
+'''William Primrose''' (ur. [[23 sierpnia]] [[1904]] w [[Glasgow]], zm. [[1 maja]] [[1982]] w [[Provo]] w stanie [[Utah]]{{r|encmuz}}{{r|baker}}) – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] [[altówka|altowiolista]] pochodzenia [[Szkocja|szkockiego]].
-== Biografia ==
+== Życiorys ==
+Uczył się gry na [[skrzypce|skrzypcach]] w [[Glasgow]] u [[Camillo Ritter]]a, następnie uczęszczał do [[Guildhall School of Music and Drama|Guildhall School of Music]] w [[Londyn]]ie{{r|encmuz}}{{r|baker}}. Po raz pierwszy wystąpił publicznie w 1923 roku w londyńskiej The Queen’s Hall{{r|encmuz}}. W latach 1925–1927 przebywał w [[Belgia|Belgii]], gdzie studiował u [[Eugène Ysaÿe|Eugène’a Ysaÿe’a]], za namową którego porzucił skrzypce i zaczął grać na [[altówka|altówce]]{{r|encmuz}}{{r|baker}}. Od 1930 do 1935 roku był członkiem [[London String Quartet]], z którym odbył liczne tournées koncertowe{{r|encmuz}}{{r|baker}}. W 1937 roku wyjechał do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], gdzie do 1942 roku występował wspólnie z [[NBC Symphony Orchestra]] pod batutą [[Arturo Toscanini]]ego{{r|encmuz}}{{r|baker}}. Od 1939 roku prowadził własny kwartet smyczkowy{{r|baker}}. W 1955 roku otrzymał amerykańskie obywatelstwo{{r|encmuz}}{{r|baker}}. W latach 1954–1962 był altowiolistą Festival Quartet{{r|baker}}. Występował wspólnie z [[Jascha Heifetz|Jaschą Heifetzem]], [[Artur Rubinstein|Arturem Rubinsteinem]] i [[Grigorij Piatigorski|Grigorijem Piatigorskim]]{{r|encmuz}}.
-William Primrose urodził się 23 sierpnia 1904 roku. Jego ojciec zaczął go uczyć gry na skrzypcach. W 1938 roku zainaugurował serię programów radiowych przez sieć NBC z muzyką altówki. Po opuszczeniu sieci NBC, koncertował w USA, Kanadzie i Ameryce Łacińskiej. Zmarł 1 maja 1982 roku. Posiada swoją gwiazdę na [[Hollywood Walk of Fame|Hollywoodzkiej Alei Gwiazd]].
+Był wykładowcą [[Curtis Institute of Music]] w [[Filadelfia|Filadelfii]] (1942–1951){{r|encmuz}}, [[Uniwersytet Południowej Kalifornii|University of Southern California]] w [[Los Angeles]] (1962–1965), [[Uniwersytet Indiany|Indiana University]] w [[Bloomington (Indiana)|Bloomington]] (1965–1972) i [[Uniwersytet Brighama Younga|Brigham Young University]] w [[Provo]] (1979–1982){{r|encmuz}}{{r|baker}}. W 1972 roku prowadził także zajęcia na [[Tokijski Uniwersytet Sztuki|Tokijskim Uniwersytecie Sztuki]]{{r|encmuz}}{{r|baker}}.
-== Bibliografia ==
-* [http://projects.latimes.com/hollywood/star-walk/william-primrose/ http://projects.latimes.com/hollywood/star-walk/william-primrose/]
-* [http://music.lib.byu.edu/piva/wpbio.html http://music.lib.edu/piva/wpbio.html]
+Dokonał prawykonań wielu kompozycji na altówkę pisanych przez współczesnych mu kompozytorów{{r|baker}}. Z myślą o Primrosie pisali utwory m.in. [[Benjamin Britten]] (''Lachrymae'' na altówkę i fortepian, 1950) i [[Iain Hamilton]] (''Sonata altówkowa'', 1951), dedykowali mu swoje koncerty altówkowe [[Peter Racine Fricker]] (1952), [[Edmund Rubbra]] (1952), [[Karl Amadeus Hartmann]] (1953) i [[Darius Milhaud]] (1954){{r|encmuz}}. Primrose zamówił u [[Béla Bartók|Béli Bartóka]] koncert altówkowy, który z powodu śmierci kompozytora nie został jednak ukończony. Szkic partytury został przekazany [[Tibor Serly|Tiborowi Serlyemu]], który uzupełnił brakujące części. Primrose dokonał prawykonania całości utworu wraz z [[Minneapolis Symphony Orchestra]] w grudniu 1949 roku{{r|baker}}.
-{{DEFAULTSORT:Primrose, William}}
-[[Kategoria:Brytyjscy skrzypkowie]]
+Opublikował prace ''A Method for Violin and Viola Players'' (1960) i ''Technique in Memory'' (1963), a także autobiografię pt. ''Walk on the North Side'' (1978){{r|baker}}. Odznaczony został [[Order Imperium Brytyjskiego|Orderem Imperium Brytyjskiego]] w stopniu komandora (1953){{r|baker}}. Dokonał licznych nagrań płytowych, w tym dzieł [[Johann Sebastian Bach|J.S. Bacha]], [[Georg Friedrich Händel|G.F. Händla]] oraz kompozytorów XIX- i XX-wiecznych{{r|encmuz}}.
+Grał na zabytkowych instrumentach: altówkach Amatiego z 1600 roku, Andrei Guarneriego z 1697 roku oraz „MacDonald” (1700) i „Gibson” (1734) [[Antonio Stradivari|Stradivariego]]{{r|encmuz}}.
+== Przypisy ==
+<references responsive>
+<ref name=baker>{{Cytuj książkę |tytuł = Baker’s Biographical Dictionary of Musicians |wydawca = Schirmer Books |tom = Volume 5 Pisc–Stra |miejsce = New York |rok = 2001 |isbn = 0-02-865530-3 |strony = 2870–2871}}</ref>
+<ref name=encmuz>{{Cytuj książkę |tytuł = Encyklopedia Muzyczna PWM |wydawca = Polskie Wydawnictwo Muzyczne |tom = 8. Część biograficzna pe–r |miejsce = Kraków |rok = 2004 |isbn = 978-83-224-0837-7 |strony = 192}}</ref>
+</references>
+{{Kontrola autorytatywna}}
+{{SORTUJ:Primrose, William}}
+[[Kategoria:Amerykańscy altowioliści]]
+[[Kategoria:Amerykanie pochodzenia szkockiego]]
 [[Kategoria:Urodzeni w 1904]]
 [[Kategoria:Zmarli w 1982]]
+[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Imperium Brytyjskiego]]
+[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Glasgow]]
-[[en:William Primrose]]