Unisław (województwo kujawsko-pomorskie): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 49371800 autora 37.248.49.143 (dyskusja) wandalizm, wygłupy i zero ort. |
→Obiekty zabytkowe: merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
== Obiekty zabytkowe == |
== Obiekty zabytkowe == |
||
* [[Kościół św. Bartłomieja w Unisławiu|Kościół gotycki pw. św. Bartłomieja]] |
* [[Kościół św. Bartłomieja w Unisławiu|Kościół gotycki pw. św. Bartłomieja]] z XIII wieku, przebudowany w 1728 i 1904 roku. Według rejestru zabytków [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|NID]]<ref>{{Zabytek|kujawsko-pomorskie|strony=32|data dostępu=2016-07-24}} |
||
</ref> wpisany pod nr rej.: A/246 z 12.05.1982. |
|||
* Góra Zamkowa, na którym w średniowieczu znajdował się zamek krzyżacki (obecnie po zamku nie ma śladów na powierzchni)<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = Weckwerth|imię = Marek|tytuł = Szlakiem Rezerwatów Chełmińskich|czasopismo = Gazeta Pomorska|strony = 10|data = 2011-04-09}}</ref>. |
* Góra Zamkowa, na którym w średniowieczu znajdował się zamek krzyżacki (obecnie po zamku nie ma śladów na powierzchni)<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = Weckwerth|imię = Marek|tytuł = Szlakiem Rezerwatów Chełmińskich|czasopismo = Gazeta Pomorska|strony = 10|data = 2011-04-09}}</ref>. Pierwotnie w XI wieku na górze znajdowała się osada, co wskazuje na to, że obszar ten był wykorzystywany w okresie funkcjonowania grodu, znajdującego się 800 m na północny wschód od zamku. Pierwsza krzyżacka warownia została w tym miejscu wzniesiona w związku z powołaniem w latach 80. XIII wieku komturstwa unisławskiego. Była to drewniano-ziemna forteca, otoczona wałem ziemnym, która funkcjonowała w takiej postaci jeszcze w 1 ćwierci XIV wieku. Aż do 1326 roku niewielki zamek pełnił rolę siedziby komtura. Po 1339 r. ustanowiono w Unisławiu [[Prokurator krzyżacki|prokuratorstwo]] i mniej więcej w tym okresie lub w połowie XIV wieku na zamku powstały budynki murowane. Od 1384 roku prokuratorstwo było podległe komturstwu starogrodzkiemu. Dom zamkowy prezentował typową formę siedziby niższego rangą urzędnika krzyżackiego. Składał się z głównego budynku, o wymiarach rzutu ok. 16 × 30 m, poprzedzonego od północy i wschodu międzymurzem. Mury zamku wzniesiono na fundamentach arkadowych ze względu na małą stabilność gruntu. W narożniku północno-wschodnim wznosił się drewniany budynek kuchni. Pod koniec XIV wieku, północne międzymurze zamku zajął mniejszy budynek, a międzymurze wschodnie pełniło rolę niewielkiego dziedzińca. Od tej strony znajdował się także, wysunięty przed obwód, budynek bramny. Zamek otaczał sztucznie ukształtowany taras, a od strony przedzamcza (wschodniej) cypel odcinała fosa<ref>{{Cytuj|tytuł=ZAMKI W POLSCE • Zaloguj|data dostępu=2017-07-03|opublikowany=www.forum.zamki.pl|url=http://www.forum.zamki.pl/viewtopic.php?f=38&t=4179&p=35316#p35316|język=pl}}</ref>. W 1454 roku warownia została zdobyta i zniszczona w czasie [[Wojna trzynastoletnia|Wojny trzynastoletniej]] z Polską. Po zawarciu [[Pokój toruński 1466|II pokoju toruńskiego]] w 1466 roku zniszczony zamek przyłączono do Królestwa Polskiego, jednak odbudowy już nie podjęto i niedługo po tym czasie warownia przestała istnieć. Wiosną 2017 roku podczas prac archeologicznych odkryto fundamenty zamku<ref>{{Cytuj|tytuł=Archeolodzy odnaleźli ruiny zamku krzyżackiego z XIII w. w Unisławiu|czasopismo=dzieje.pl|data dostępu=2017-04-27|url=http://dzieje.pl/wideo/archeolodzy-odnalezli-ruiny-zamku-krzyzackiego-z-xiii-w-w-unislawiu|język=pl}}</ref>. |
||
Według rejestru zabytków [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|NID]]<ref>{{Zabytek|kujawsko-pomorskie|strony=32|data dostępu=2016-07-24}} |
|||
</ref> na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. św. Bartłomieja, XIII w., 1728, 1904, nr rej.: A/246 z 12.05.1982. |
|||
== Stare cmentarze == |
== Stare cmentarze == |
||
Na terenie wsi zlokalizowany jest nieczynny cmentarz ewangelicki<ref>{{cytuj stronę|url=http://sites.google.com/site/zapomnieni/alfabetycznie/unislaw|tytuł=Zapomnieni - zdjęcia cmentarza | data dostępu=05-04-2012}}</ref>. |
Na terenie wsi zlokalizowany jest nieczynny cmentarz ewangelicki<ref>{{cytuj stronę|url=http://sites.google.com/site/zapomnieni/alfabetycznie/unislaw|tytuł=Zapomnieni - zdjęcia cmentarza | data dostępu=05-04-2012}}</ref>. |
||
Wersja z 10:22, 3 lip 2017
| {{{rodzaj miejscowości}}} | |
 Kościół pw. św. Bartłomieja | |
| Państwo | kujawsko-pomorskie |
|---|---|
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
3656[1] |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 56 |
| Kod pocztowy |
86-260 |
| Tablice rejestracyjne |
CCH |
| SIMC |
0849876 |
Położenie na mapie gminy Unisław  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie powiatu chełmińskiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:airport} | |
Unisław – duża wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim, w gminie Unisław.
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Unisław.
Demografia
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 3656 mieszkańców[1]. Jest największą miejscowością gminy Unisław.
Transport
We wsi znajduje się stacja kolejowa o nazwie Unisław Pomorski.
Turystyka
Przez wieś prowadzi 
turystyczny szlak niebieski (20 km) Zamek Bierzgłowski – Bierzgłowo – Słomowo – Siemoń – Raciniewo – Unisław.
Obiekty zabytkowe
- Kościół gotycki pw. św. Bartłomieja z XIII wieku, przebudowany w 1728 i 1904 roku. Według rejestru zabytków NID[2] wpisany pod nr rej.: A/246 z 12.05.1982.
- Góra Zamkowa, na którym w średniowieczu znajdował się zamek krzyżacki (obecnie po zamku nie ma śladów na powierzchni)[3]. Pierwotnie w XI wieku na górze znajdowała się osada, co wskazuje na to, że obszar ten był wykorzystywany w okresie funkcjonowania grodu, znajdującego się 800 m na północny wschód od zamku. Pierwsza krzyżacka warownia została w tym miejscu wzniesiona w związku z powołaniem w latach 80. XIII wieku komturstwa unisławskiego. Była to drewniano-ziemna forteca, otoczona wałem ziemnym, która funkcjonowała w takiej postaci jeszcze w 1 ćwierci XIV wieku. Aż do 1326 roku niewielki zamek pełnił rolę siedziby komtura. Po 1339 r. ustanowiono w Unisławiu prokuratorstwo i mniej więcej w tym okresie lub w połowie XIV wieku na zamku powstały budynki murowane. Od 1384 roku prokuratorstwo było podległe komturstwu starogrodzkiemu. Dom zamkowy prezentował typową formę siedziby niższego rangą urzędnika krzyżackiego. Składał się z głównego budynku, o wymiarach rzutu ok. 16 × 30 m, poprzedzonego od północy i wschodu międzymurzem. Mury zamku wzniesiono na fundamentach arkadowych ze względu na małą stabilność gruntu. W narożniku północno-wschodnim wznosił się drewniany budynek kuchni. Pod koniec XIV wieku, północne międzymurze zamku zajął mniejszy budynek, a międzymurze wschodnie pełniło rolę niewielkiego dziedzińca. Od tej strony znajdował się także, wysunięty przed obwód, budynek bramny. Zamek otaczał sztucznie ukształtowany taras, a od strony przedzamcza (wschodniej) cypel odcinała fosa[4]. W 1454 roku warownia została zdobyta i zniszczona w czasie Wojny trzynastoletniej z Polską. Po zawarciu II pokoju toruńskiego w 1466 roku zniszczony zamek przyłączono do Królestwa Polskiego, jednak odbudowy już nie podjęto i niedługo po tym czasie warownia przestała istnieć. Wiosną 2017 roku podczas prac archeologicznych odkryto fundamenty zamku[5].
Stare cmentarze
Na terenie wsi zlokalizowany jest nieczynny cmentarz ewangelicki[6].
Sport
We wsi znajduje się klub Rugby 7 (Rugby Klub Unisław), a także występujący w I lidze futsalu klub Unisław Team Unisław[7].
Wspólnoty wyznaniowe
- Kościół Rzymskokatolicki – parafia św. Bartłomieja
- Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy (Sala Królestwa)[8]
Zobacz też
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024, s. 32 [dostęp 2016-07-24].
- ↑ Marek Weckwerth. Szlakiem Rezerwatów Chełmińskich. „Gazeta Pomorska”, s. 10, 2011-04-09.
- ↑ ZAMKI W POLSCE • Zaloguj [online], www.forum.zamki.pl [dostęp 2017-07-03] (pol.).
- ↑ Archeolodzy odnaleźli ruiny zamku krzyżackiego z XIII w. w Unisławiu, „dzieje.pl” [dostęp 2017-04-27] (pol.).
- ↑ Zapomnieni - zdjęcia cmentarza. [dostęp 05-04-2012].
- ↑ http://unislawteam1.futbolowo.pl/index.php
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów na oficjalnej stronie Świadków Jehowy (www.jw.org), dostęp z 5 czerwca 2014.
