Choroba refluksowa przełyku: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m MalarzBOT: poprawki kursywy w linkach oraz przeniesienie {{lang}} poza linki |
przeredagowanie |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Choroba infobox |
{{Choroba infobox |
||
|nazwa = Zarzucanie |
|nazwa = Zarzucanie żołądkowo-przełykowe |
||
|nazwa łacińska = morbus refluxosus oesophagi |
|nazwa łacińska = morbus refluxosus oesophagi |
||
|grafika = |
|grafika = |
||
Linia 6: | Linia 6: | ||
|ICD10 = K21 |
|ICD10 = K21 |
||
|ICD10 nazwa = |
|ICD10 nazwa = |
||
|ICD10.0 = Zarzucanie |
|ICD10.0 = {{nowrap|Zarzucanie żołądkowo-przełykowe}} z zapaleniem przełyku |
||
|ICD10.1 = |
|ICD10.1 = |
||
|ICD10.2 = |
|ICD10.2 = |
||
Linia 26: | Linia 26: | ||
|MeshYear = |
|MeshYear = |
||
}} |
}} |
||
[[Plik:Peptic stricture.png|thumb| |
[[Plik:Peptic stricture.png|thumb|240px|[[Endoskopia|Endoskopowy]] obraz zwężenia blisko {{nowrap|połączenia przełyku z żołądkiem. Jest ono}} spowodowane przewlekłym refluksem żołądkowo-przełykowym. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn [[dysfagia|dysfagii]] (trudności w połykaniu) w [[sklerodermia|sklerodermii]]]] |
||
'''Choroba refluksowa przełyku''' |
'''Choroba refluksowa przełyku''', '''refluks żołądkowo-przełykowy''' – schorzenie polegające na nieprawidłowym cofaniu się kwaśnej treści żołądkowej do [[przełyk]]u z powodu niesprawności [[dolny zwieracz przełyku|zwieracza dolnego przełyku]]. W krajach rozwiniętych 20% populacji ma takie objawy przynajmniej raz raz w tygodniu, natomiast 10% odczuwa je codziennie<ref>[http://www.nil.org.pl/xml/oil/oil50/gazeta/numery/n2008/n200803/n20080307 Adam Chwieśko;''Zastosowanie techniki wielokanałowej impedancji z pH-metrią w diagnostyce choroby refluksowej przełyku. Strona NIL.'']</ref>. |
||
== Definicja == |
== Definicja == |
||
W 2005 w [[Montreal]]u zaproponowano nową definicję choroby refluksowej przełyku (tak zwana |
W 2005 w [[Montreal]]u zaproponowano nową definicję choroby refluksowej przełyku (tak zwana definicja montrealska<ref>[http://www.nexium.net/Scientific-resources/Montreal-Definition/ ''The Montreal Definition of GERD – a patient-centred approach to diagnosis'']</ref>), według której jest to wsteczne zarzucanie treści żołądkowej wywołujące dokuczliwe objawy lub powikłania. |
||
== Objawy i przebieg == |
== Objawy i przebieg == |
||
Linia 49: | Linia 50: | ||
*** ubytki zębowe |
*** ubytki zębowe |
||
** o możliwym powiązaniu |
** o możliwym powiązaniu |
||
*** [[ |
*** [[zapalenie zatok przynosowych|zapalenie zatok]] |
||
*** |
*** zapalenie gardła |
||
*** [[zwłóknienie płuc]] |
*** [[zwłóknienie płuc]] |
||
*** [[zapalenie ucha środkowego]] |
*** [[zapalenie ucha środkowego]] |
||
Linia 57: | Linia 58: | ||
== Patogeneza == |
== Patogeneza == |
||
Za główne czynniki patogenetyczne uważa się występowanie przedłużonego czasu relaksacji dolnego zwieracza przełyku, co prowadzi do zarzucania i długotrwałego zalegania kwaśnej treści żołądkowej lub zasadowej treści jelitowej w przełyku. |
Za główne czynniki patogenetyczne uważa się występowanie przedłużonego czasu relaksacji dolnego zwieracza przełyku, co prowadzi do zarzucania i długotrwałego zalegania kwaśnej treści żołądkowej lub zasadowej treści jelitowej w przełyku. Choroba refluksowa przełyku może być powodowana obecnością [[przepuklina rozworu przełykowego|przepukliny wślizgowej rozworu przełykowego]]. |
||
Towarzyszą temu różnorodne objawy kliniczne, głównie [[zgaga]], uczucie pieczenia w [[klatka piersiowa|klatce piersiowej]], czasem wrażenie cofania się pokarmu. Czasami są to po prostu bóle w klatce piersiowej. Wymaga to szczegółowej diagnostyki, ponieważ imitują objawy [[kardiologia|kardiologiczne]]. |
Towarzyszą temu różnorodne objawy kliniczne, głównie [[zgaga]], uczucie pieczenia w [[klatka piersiowa|klatce piersiowej]], czasem wrażenie cofania się pokarmu. Czasami są to po prostu bóle w klatce piersiowej. Wymaga to szczegółowej diagnostyki, ponieważ imitują objawy [[kardiologia|kardiologiczne]]. |
||
Mogą wystąpić również objawy ze strony górnych dróg oddechowych w postaci |
Mogą wystąpić również objawy ze strony górnych dróg oddechowych w postaci chrypki, zapalenia krtani lub gardła. |
||
== Powikłania == |
== Powikłania == |
||
* [[nadżerka|nadżerki]] przełyku – najczęstsze powikłanie, z którym zmaga się ponad 20% |
* [[nadżerka|nadżerki]] przełyku – najczęstsze powikłanie, z którym zmaga się ponad 20% cierpiących z powodu refluksu<ref>{{Cytuj|autor=Dominika Maj|tytuł=Wszystko co powinieneś wiedzieć o refluksie |czasopismo=BonaVita |data dostępu=2017-06-09|url=http://bonavita.pl/refluks-rodzaje-rozpoznanie-czynniki-ryzyka-oraz-powiklania|język=pl}}</ref> |
||
* [[zwężenie przełyku]], na skutek długotrwałego stanu zapalnego |
* [[zwężenie przełyku]], na skutek długotrwałego stanu zapalnego |
||
* [[ |
* [[wrzód|owrzodzenie]] |
||
* krwawienie z owrzodzenia |
* krwawienie z owrzodzenia |
||
* perforacja owrzodzenia |
* perforacja owrzodzenia |
||
Linia 77: | Linia 78: | ||
== Stopnie zaawansowania == |
== Stopnie zaawansowania == |
||
Do oceny stopnia zaawansowania choroby stosuje się endoskopową ocenę |
Do oceny stopnia zaawansowania choroby stosuje się endoskopową ocenę według skali Savary-Millera: |
||
* 0 – stan prawidłowy |
* 0 – stan prawidłowy |
||
* 1 – przekrwienie |
* 1 – przekrwienie |
||
* 2 – linijne nadżerki |
* 2 – linijne nadżerki |
||
* 3 – rozlane nadżerki |
* 3 – rozlane nadżerki |
||
* 4 – zwężenie pozapalne |
* 4 – zwężenie pozapalne. |
||
== Leczenie == |
== Leczenie == |
||
Linia 90: | Linia 91: | ||
{{fakt|Stosowane na świecie metody chirurgiczne: |
{{fakt|Stosowane na świecie metody chirurgiczne: |
||
* fundoplikacja |
|||
* Fundoplikacja |
|||
* |
* zabieg Stretta |
||
* gastroplikacja |
|||
* Gastroplikacja |
|||
* |
* metoda Linx}} |
||
Postępowanie niefarmakologiczne – polega na<ref>{{Cytuj |autor = Katsuhiko Iwakiri, Yoshikazu Kinoshita, Yasuki Habu, Tadayuki Oshima, Noriaki Manabe |tytuł = Evidence-based clinical practice guidelines for gastroesophageal reflux disease 2015 |czasopismo = Journal of Gastroenterology |data = 2016-08-01 |data dostępu = 2018-02-05 |issn = 0944-1174 |wolumin = 51 |numer = 8 |s = 751–767 |doi = 10.1007/s00535-016-1227-8 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Marco G. Patti |tytuł = An Evidence-Based Approach to the Treatment of Gastroesophageal Reflux Disease |czasopismo = JAMA Surgery |data = 2016-01-01 |data dostępu = 2018-02-05 |issn = 2168-6254 |wolumin = 151 |numer = 1 |doi = 10.1001/jamasurg.2015.4233 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Barlow, Alfred E. (Alfred Ernest), 1861-1914. |tytuł = Report on the origin, geological relations and composition of the nickel and copper deposits of the Sudbury mining district, Ontario, Canada |data = 1904 |isbn = 0000000000 |miejsce = Ottawa |wydawca = Printed by S.E. Dawson |oclc = 13289916}}</ref>: |
Postępowanie niefarmakologiczne – polega na<ref>{{Cytuj |autor = Katsuhiko Iwakiri, Yoshikazu Kinoshita, Yasuki Habu, Tadayuki Oshima, Noriaki Manabe |tytuł = Evidence-based clinical practice guidelines for gastroesophageal reflux disease 2015 |czasopismo = Journal of Gastroenterology |data = 2016-08-01 |data dostępu = 2018-02-05 |issn = 0944-1174 |wolumin = 51 |numer = 8 |s = 751–767 |doi = 10.1007/s00535-016-1227-8 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Marco G. Patti |tytuł = An Evidence-Based Approach to the Treatment of Gastroesophageal Reflux Disease |czasopismo = JAMA Surgery |data = 2016-01-01 |data dostępu = 2018-02-05 |issn = 2168-6254 |wolumin = 151 |numer = 1 |doi = 10.1001/jamasurg.2015.4233 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Barlow, Alfred E. (Alfred Ernest), 1861-1914. |tytuł = Report on the origin, geological relations and composition of the nickel and copper deposits of the Sudbury mining district, Ontario, Canada |data = 1904 |isbn = 0000000000 |miejsce = Ottawa |wydawca = Printed by S.E. Dawson |oclc = 13289916}}</ref>: |
||
* zmniejszeniu masy ciała u chorych z |
* zmniejszeniu masy ciała u chorych z nadwagą |
||
* zmniejszenie spożycia [[ |
* zmniejszenie spożycia [[tłuszcze jadalne|tłuszczu w diecie]] |
||
* zaprzestaniu palenia tytoniu |
* zaprzestaniu palenia tytoniu |
||
* uniesieniu wezgłowia łóżka, spanie na lewym boku |
* uniesieniu wezgłowia łóżka, spanie na lewym boku |
||
* unikaniu przyjmowania pozycji leżącej przez 2-3 godz. po posiłku, spożywanie lekkiego posiłku 3 godziny przed snem |
* unikaniu przyjmowania pozycji leżącej przez 2-3 godz. po posiłku, spożywanie lekkiego posiłku 3 godziny przed snem |
||
* unikaniu pokarmów wywołujących refluks – |
* unikaniu pokarmów wywołujących refluks – kawa, alkohol, czekolada, pokarmy tłuste, mięta, pomidory |
||
* unikaniu pokarmów kwaśnych, które wywołują zgagę – owoce cytrusowe, napoje gazowane, ostre przyprawy |
* unikaniu pokarmów kwaśnych, które wywołują zgagę – owoce cytrusowe, napoje gazowane, ostre przyprawy |
||
* spożywanie |
* spożywanie wielu małych posiłków zamiast kilku dużych. |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
Wersja z 23:34, 25 maj 2019
{{{nazwa naukowa}}} | |
Synonimy |
{{{synonimy}}} |
---|---|
Specjalizacja |
{{{specjalizacja}}} |
Objawy |
{{{objawy}}} |
Powikłania |
{{{powikłania}}} |
Początek |
{{{początek}}} |
Czas trwania |
{{{czas trwania}}} |
Typy |
{{{typy}}} |
Przyczyny |
{{{przyczyny}}} |
Czynniki ryzyka |
{{{czynniki ryzyka}}} |
Rozpoznanie |
{{{rozpoznanie}}} |
Różnicowanie |
{{{różnicowanie}}} |
Zapobieganie |
{{{zapobieganie}}} |
Leczenie |
{{{leczenie}}} |
Leki |
{{{leki}}} |
Rokowanie |
{{{rokowanie}}} |
Zapadalność |
{{{zapadalność}}} |
Śmiertelność |
{{{śmiertelność}}} |
Klasyfikacje | |
ICD-11 |
{{{ICD11}}} |
ICD-10 | |
DSM-5 |
{{{DSM-5}}} |
DSM-IV |
{{{DSM-IV}}} |
Choroba refluksowa przełyku, refluks żołądkowo-przełykowy – schorzenie polegające na nieprawidłowym cofaniu się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku z powodu niesprawności zwieracza dolnego przełyku. W krajach rozwiniętych 20% populacji ma takie objawy przynajmniej raz raz w tygodniu, natomiast 10% odczuwa je codziennie[1].
Definicja
W 2005 w Montrealu zaproponowano nową definicję choroby refluksowej przełyku (tak zwana definicja montrealska[2]), według której jest to wsteczne zarzucanie treści żołądkowej wywołujące dokuczliwe objawy lub powikłania.
Objawy i przebieg
Wśród objawów i powikłań obecnie wyróżnia się[3][4]:
- zespoły przełykowe
- typowy zespół refluksowy (zgaga)
- zespół bólu w klatce piersiowej
- zespoły z uszkodzeniem przełyku
- zespoły pozaprzełykowe
- o ustalonym związku
- kaszel
- przewlekłe zapalenie krtani
- astma oskrzelowa
- ubytki zębowe
- o możliwym powiązaniu
- zapalenie zatok
- zapalenie gardła
- zwłóknienie płuc
- zapalenie ucha środkowego
- nieprzyjemny zapach z ust
- krwawienie z górnej części przełyku
- o ustalonym związku
Patogeneza
Za główne czynniki patogenetyczne uważa się występowanie przedłużonego czasu relaksacji dolnego zwieracza przełyku, co prowadzi do zarzucania i długotrwałego zalegania kwaśnej treści żołądkowej lub zasadowej treści jelitowej w przełyku. Choroba refluksowa przełyku może być powodowana obecnością przepukliny wślizgowej rozworu przełykowego.
Towarzyszą temu różnorodne objawy kliniczne, głównie zgaga, uczucie pieczenia w klatce piersiowej, czasem wrażenie cofania się pokarmu. Czasami są to po prostu bóle w klatce piersiowej. Wymaga to szczegółowej diagnostyki, ponieważ imitują objawy kardiologiczne.
Mogą wystąpić również objawy ze strony górnych dróg oddechowych w postaci chrypki, zapalenia krtani lub gardła.
Powikłania
- nadżerki przełyku – najczęstsze powikłanie, z którym zmaga się ponad 20% cierpiących z powodu refluksu[5]
- zwężenie przełyku, na skutek długotrwałego stanu zapalnego
- owrzodzenie
- krwawienie z owrzodzenia
- perforacja owrzodzenia
- przełyk Barretta
- erozja szkliwa i próchnica
Choroba refluksowa 6-krotnie zwiększa ryzyko wystąpienia raka gruczołowego przełyku, 5-krotnie raka złącza żołądkowo-przełykowego oraz 2-krotnie raka płaskonabłonkowego przełyku[6].
Diagnostyka
W diagnostyce podstawowej wykorzystuje się badanie RTG przełyku z kontrastem, endoskopię górnego odcinka przewodu pokarmowego, 24 godzinną pH-metrię i manometrię przełykową, test omeprazolowy. Dawniej w diagnostyce wykorzystywano też test prowokacyjny zwany próbą Bernsteina, obecnie metoda ta jest rzadko stosowana[7][8].
Stopnie zaawansowania
Do oceny stopnia zaawansowania choroby stosuje się endoskopową ocenę według skali Savary-Millera:
- 0 – stan prawidłowy
- 1 – przekrwienie
- 2 – linijne nadżerki
- 3 – rozlane nadżerki
- 4 – zwężenie pozapalne.
Leczenie
Leczenie zachowawcze – z wyboru stosuje się leki z grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP) np. omeprazol, pantoprazol, które zmniejszają kwaśność soku żołądkowego. Po zagojeniu zapalenia przełyku, można je stosować jeszcze wiele lat[9].
Leczenie chirurgiczne – stosowane w przypadku powikłań lub nieudanego leczenia zachowawczego. Najczęściej wykonywanym zabiegiem jest fundoplikacja sposobem Nissena, polegająca na owinięciu dolnego odcinka przełyku wraz z wpustem i dnem żołądka, którą od początku lat 90. XX wieku wykonuje się techniką laparoskopową. Obie metody leczenia, zachowawcza i chirurgiczna, cechują się podobną skutecznością w długotrwałej obserwacji. Leczenie zachowawcze jest postępowaniem bezpieczniejszym, leczenie operacyjne jest tańsze, niż długotrwałe leczenie IPP (w warunkach europejskich 5–letnie stosowanie omeprazolu jest o 886 euro droższe niż operacja)[10].
- fundoplikacja
- zabieg Stretta
- gastroplikacja
- metoda Linx
Postępowanie niefarmakologiczne – polega na[11][12][13]:
- zmniejszeniu masy ciała u chorych z nadwagą
- zmniejszenie spożycia tłuszczu w diecie
- zaprzestaniu palenia tytoniu
- uniesieniu wezgłowia łóżka, spanie na lewym boku
- unikaniu przyjmowania pozycji leżącej przez 2-3 godz. po posiłku, spożywanie lekkiego posiłku 3 godziny przed snem
- unikaniu pokarmów wywołujących refluks – kawa, alkohol, czekolada, pokarmy tłuste, mięta, pomidory
- unikaniu pokarmów kwaśnych, które wywołują zgagę – owoce cytrusowe, napoje gazowane, ostre przyprawy
- spożywanie wielu małych posiłków zamiast kilku dużych.
Przypisy
- ↑ Adam Chwieśko;Zastosowanie techniki wielokanałowej impedancji z pH-metrią w diagnostyce choroby refluksowej przełyku. Strona NIL.
- ↑ The Montreal Definition of GERD – a patient-centred approach to diagnosis
- ↑ N. Vakil, SV. van Zanten, P. Kahrilas, J. Dent i inni. The Montreal definition and classification of gastroesophageal reflux disease: a global evidence-based consensus. „Am J Gastroenterol”. 101 (8), s. 1900-20; quiz 1943, sierpień 2006. DOI: 10.1111/j.1572-0241.2006.00630.x. PMID: 16928254.
- ↑ Schneider HR. Gastro-oesophageal reflux disease: The Montreal definition and classification. „SA Fam Pract”. 49 (1), s. 19–26, 2007. (ang.).
- ↑ Dominika Maj , Wszystko co powinieneś wiedzieć o refluksie, „BonaVita” [dostęp 2017-06-09] (pol.).
- ↑ Pandeya et al. Gastro-oesophageal reflux sympthoms and risk of oesophageal cancer: are effects of smoking, NSAIDs or acid suppressants?. „Gut”. 59 (1), s. 31-38, 2010. DOI: 10.1136/gut.2009.190827. PMID: 19875392.
- ↑ Dorota Waśko-Czopnik: Metody diagnostyczne w zaburzeniach czynnościowych górnego odcinka przewodu pokarmowego. W: Leszek Paradowski (red): Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego. Wrocław: Cornetis sp. z o.o., 2007, s. 42. ISBN 978-83-919540-8-9.
- ↑ Wiesław Tarnowski, Krzysztof Bielecki. Refluks żołądkowo-przełykowy. „Postępy Nauk Medycznych”. 2, s. 68–76, 2001. Wydawnictwo Medyczne Borgis.
- ↑ Freston et al. The safety long-term lansoprazole for the maintenance of healed erosive oesophagitis. „Ailment Pharmacol Ther”. 29 (12), s. 1249-1260, 2009. DOI: 10.1111/j.1365-2036.2009.03998.x. PMID: 19416133.
- ↑ Plisko R, Slawik M, Landa K. Comparison of efficacy, safety and cost-effectiveness of laparoscopic Nissen fundoplication and omeprazole pharmacotherapy in GERD treatment. „Ital J Public Health”. 2, s. 179, 2004.
- ↑ Katsuhiko Iwakiri i inni, Evidence-based clinical practice guidelines for gastroesophageal reflux disease 2015, „Journal of Gastroenterology”, 51 (8), 2016, s. 751–767, DOI: 10.1007/s00535-016-1227-8, ISSN 0944-1174 [dostęp 2018-02-05] (ang.).
- ↑ Marco G. Patti , An Evidence-Based Approach to the Treatment of Gastroesophageal Reflux Disease, „JAMA Surgery”, 151 (1), 2016, DOI: 10.1001/jamasurg.2015.4233, ISSN 2168-6254 [dostęp 2018-02-05] (ang.).
- ↑ Barlow, Alfred E. (Alfred Ernest) , 1861-1914., Report on the origin, geological relations and composition of the nickel and copper deposits of the Sudbury mining district, Ontario, Canada, Ottawa: Printed by S.E. Dawson, 1904, ISBN 0-00-000000-0, OCLC 13289916 .