Przejdź do zawartości

Pałac Borchów w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Historia: drobne merytoryczne
Linia 34: Linia 34:


== Historia ==
== Historia ==
W II poł. XVIII w. w miejscu obecnego pałacu znajdował się drewniany dwór [[Marszałek wielki litewski|marszałka wielkiego litewskiego]] [[Aleksander Hilary Połubiński|Aleksandra Hilarego Połubińskiego]]<ref name="Jaroszewski22"/>. W 1681 jego właścicielem został skarbnik ziemi nurskiej Wawrzyniec Wodzicki<ref name="Jaroszewski22"/>.
W II poł. XVIII w. w miejscu obecnego pałacu znajdował się drewniany dwór [[Marszałek wielki litewski|marszałka wielkiego litewskiego]] [[Aleksander Hilary Połubiński|Aleksandra Hilarego Połubińskiego]]<ref name="Jaroszewski22"/>. W 1681 jego właścicielem został skarbnik [[Ziemia nurska|ziemi nurskiej]] Wawrzyniec Wodzicki<ref name="Jaroszewski22"/>.


Przed 1732 w miejscu dworu został wniesiony pałac, należący ok. 1740 do starosty wyszogrodzkiego Mateusza Szymanowskiego<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 2005 | strony = 184 | isbn = 83-88372-30-0}}</ref>. Przed 1754 dokonano jego przebudowy w stylu późnego [[barok]]u dla barona [[Piotr de Riaucourt|Piotra de Riaucourta]], prawdopodobnie według projektu [[Jakub Fontana|Jakuba Fontany]]<ref name="Zieliński185">{{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 2005 | strony = 185 | isbn = 83-88372-30-0}}</ref>. Na tyłach pałacu powstał także regularny [[ogród francuski]], na osi którego wzniesiono murowaną altanę<ref name="Chróścicki"/><ref name="Zieliński185"/>. W miejscu rozebranej oficyny przyulicznej wzniesiono ażurowe ogrodzenie z czterofilarową bramą<ref name="Zieliński185"/>. Jest to jedyna zachowana w Warszawie brama z wazonami [[rokoko]]wymi<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 2005 | strony = 188 | isbn = 83-88372-30-0}}</ref>.
Przed 1732 w miejscu dworu został wniesiony pałac, należący ok. 1740 do starosty wyszogrodzkiego Mateusza Szymanowskiego<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 2005 | strony = 184 | isbn = 83-88372-30-0}}</ref>. Przed 1754 dokonano jego przebudowy w stylu późnego [[barok]]u dla barona [[Piotr de Riaucourt|Piotra de Riaucourta]], prawdopodobnie według projektu [[Jakub Fontana|Jakuba Fontany]]<ref name="Zieliński185">{{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 2005 | strony = 185 | isbn = 83-88372-30-0}}</ref>. Na tyłach pałacu powstał także regularny [[ogród francuski]], na osi którego wzniesiono murowaną altanę w stylu rokokowym<ref name="Chróścicki"/><ref name="Zieliński185"/>. W miejscu rozebranej oficyny przyulicznej wzniesiono ażurowe ogrodzenie z czterofilarową bramą<ref name="Zieliński185"/>. Jest to jedyna zachowana w Warszawie brama z wazonami [[rokoko]]wymi<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 2005 | strony = 188 | isbn = 83-88372-30-0}}</ref>.


Ok. 1780 budynek został przebudowany w [[klasycyzm|stylu klasycystycznym]] przez [[Dominik Merlini|Dominika Merliniego]] dla podkanclerzego koronnego Jana Borcha<ref name="Chróścicki">{{Cytuj książkę | nazwisko = Chrościcki | imię = Juliusz A. | tytuł = Atlas architektury Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Arkady | miejsce = Warszawa | data = 1977 | strony = 93 | nazwisko2 = Rottermund | imię2 = Andrzej}}</ref>. Korpus główny pałacu został wtedy podwyższony do dwóch pięter<ref name="Zieliński185"/>.
Ok. 1780 budynek został przebudowany w [[klasycyzm|stylu klasycystycznym]] przez [[Dominik Merlini|Dominika Merliniego]] dla podkanclerzego koronnego Jana Borcha<ref name="Chróścicki">{{Cytuj książkę | nazwisko = Chrościcki | imię = Juliusz A. | tytuł = Atlas architektury Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Arkady | miejsce = Warszawa | data = 1977 | strony = 93 | nazwisko2 = Rottermund | imię2 = Andrzej}}</ref>. Korpus główny pałacu został wtedy podwyższony do dwóch pięter<ref name="Zieliński185"/>.
Linia 48: Linia 48:
W 1953 funkcjonariusze [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Urzędu Bezpieczeństwa]] zatrzymali w pałacu [[Stefan Wyszyński|Stefana Wyszyńskiego]]; po uwolnieniu i powrocie z internowania w 1956 prymas mieszkał w nim do śmierci w 1981<ref>{{Cytuj stronę | url = http://archwwa.pl/miejsca/sekretariat-arcybiskupa-warszawskiego/#krotka-historia | tytuł = Dom Arcybiskupów Warszawskich | opublikowany = Archidiecezja Warszawska | data dostępu = 2018-05-23}}</ref>.
W 1953 funkcjonariusze [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Urzędu Bezpieczeństwa]] zatrzymali w pałacu [[Stefan Wyszyński|Stefana Wyszyńskiego]]; po uwolnieniu i powrocie z internowania w 1956 prymas mieszkał w nim do śmierci w 1981<ref>{{Cytuj stronę | url = http://archwwa.pl/miejsca/sekretariat-arcybiskupa-warszawskiego/#krotka-historia | tytuł = Dom Arcybiskupów Warszawskich | opublikowany = Archidiecezja Warszawska | data dostępu = 2018-05-23}}</ref>.


W 1962, w związku z budową ul. Schillera, ogród pałacowy został skrócony o połowę i obecnie kończy się on murem bezpośrednio za altaną<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 2005 | strony = 185–186 | isbn = 83-88372-30-0}}</ref>.
W 1962, w związku z budową ul. Schillera, ogród pałacowy został skrócony o połowę i obecnie kończy się on murem bezpośrednio za rokokową altaną<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 2005 | strony = 185–186 | isbn = 83-88372-30-0}}</ref>.


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==

Wersja z 12:13, 28 lis 2019

Pałac Borchów w Warszawie
Dom Arcybiskupów Warszawskich
Pałac Arcybiskupi
Symbol zabytku nr rej. 302 z 1.07.1965
Ilustracja
Pałac Borchów od strony ul. Miodowej
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

ul. Miodowa 17/19

Styl architektoniczny

barok, klasycyzm[1]

Inwestor

Piotr de Riacour

Kondygnacje

3

Ważniejsze przebudowy

1780

Zniszczono

1944

Odbudowano

1949–1953

Pierwszy właściciel

Piotr de Riacour

Kolejni właściciele

Andrzej de Racour
hr. Jan Borch
Ludwik Nesti
Karol Kerner
Rząd Królestwa Polskiego
Instytut Aleksandryjski Wychowania Panien

Obecny właściciel

Archidiecezja Warszawska

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pałac Borchów w WarszawieDom Arcybiskupów WarszawskichPałac Arcybiskupi”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pałac Borchów w WarszawieDom Arcybiskupów WarszawskichPałac Arcybiskupi”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pałac Borchów w WarszawieDom Arcybiskupów WarszawskichPałac Arcybiskupi”
Ziemia52°14′50,27″N 21°00′27,72″E/52,247297 21,007700
Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac Borchów[2], także Dom Arcybiskupów Warszawskich[2] lub pałac Arcybiskupi[3] – pałac znajdujący się przy ul. Miodowej 17/19 w Warszawie. Od 1843 siedziba arcybiskupów warszawskich.

Historia

W II poł. XVIII w. w miejscu obecnego pałacu znajdował się drewniany dwór marszałka wielkiego litewskiego Aleksandra Hilarego Połubińskiego[3]. W 1681 jego właścicielem został skarbnik ziemi nurskiej Wawrzyniec Wodzicki[3].

Przed 1732 w miejscu dworu został wniesiony pałac, należący ok. 1740 do starosty wyszogrodzkiego Mateusza Szymanowskiego[4]. Przed 1754 dokonano jego przebudowy w stylu późnego baroku dla barona Piotra de Riaucourta, prawdopodobnie według projektu Jakuba Fontany[5]. Na tyłach pałacu powstał także regularny ogród francuski, na osi którego wzniesiono murowaną altanę w stylu rokokowym[1][5]. W miejscu rozebranej oficyny przyulicznej wzniesiono ażurowe ogrodzenie z czterofilarową bramą[5]. Jest to jedyna zachowana w Warszawie brama z wazonami rokokowymi[6].

Ok. 1780 budynek został przebudowany w stylu klasycystycznym przez Dominika Merliniego dla podkanclerzego koronnego Jana Borcha[1]. Korpus główny pałacu został wtedy podwyższony do dwóch pięter[5].

Pod koniec XVIII w. pałac był siedzibą Komisji Brukowej[2].

Od 1800 właścicielem pałacu był Ludwik Nesti, który otworzył w nim restaurację i cukiernię[2]. W latach 1810–1837 pałac był własnością rodziny Kernerów[3]. Przed 1830 w pałacu mieściła się restauracja i Hotel d’Europe[3]. W 1837 budynek został zakupiony przez rząd Królestwa Polskiego, do 1842 mieścił się w nim Instytut Aleksandryjskiego Wychowania Panien[1]. Po przeniesieniu Instytutu do Puław, w 1843 gmach został przekazany na siedzibę arcybiskupa warszawskiego[3]. Funkcję tę pełni do dziś; stąd nosi także nazwę Domu Arcybiskupów Warszawskich.

Pałac został spalony w czasie powstania warszawskiego[1]. Został odbudowany w latach 1949–1954 według projektu Stanisława Marzyńskiego w późnobarokowej-klasycystycznej formie z XVIII wieku[2][1]. Po odbudowie pałac stał się rezydencją prymasa Polski[3].

W 1953 funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa zatrzymali w pałacu Stefana Wyszyńskiego; po uwolnieniu i powrocie z internowania w 1956 prymas mieszkał w nim do śmierci w 1981[7].

W 1962, w związku z budową ul. Schillera, ogród pałacowy został skrócony o połowę i obecnie kończy się on murem bezpośrednio za rokokową altaną[8].

Zobacz też

Galeria

  • Sala Tronowa
    Sala Tronowa
  • Mały salon papieski
    Mały salon papieski
  • Czarny Gabinet
    Czarny Gabinet
  • Kaplica
    Kaplica

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 93.
  2. ↑ a b c d e Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 300. ISBN 83-01-08836-2.
  3. ↑ a b c d e f g Tadeusz S. Jaroszewski: Księga pałaców Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1985, s. 22. ISBN 83-223-2047-7.
  4. ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2005, s. 184. ISBN 83-88372-30-0.
  5. ↑ a b c d Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2005, s. 185. ISBN 83-88372-30-0.
  6. ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2005, s. 188. ISBN 83-88372-30-0.
  7. ↑ Dom Arcybiskupów Warszawskich. Archidiecezja Warszawska. [dostęp 2018-05-23].
  8. ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2005, s. 185–186. ISBN 83-88372-30-0.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pałac_Borchów_w_Warszawie&oldid=58120930”