Aleksander Hilary Połubiński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ten artykuł dotyczy marszałka wielkiego litewskiego. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.
Aleksander Hilary Połubiński
Ilustracja
Herb
Jastrzębiec odm.
Rodzina Połubińscy herbu własnego
Data urodzenia 1626
Data śmierci 3 listopada 1679
Ojciec Konstanty Połubiński
Matka Zofia Sapieha
Żona

Zuzanna Chreptowicz
Zofia Konstancja Wołodkowicz

Dzieci

z Zofią Konstancją Wołodkowicz:
Anna Marianna Połubińska
Izabella Helena Połubińska

Aleksander Hilary Połubiński herbu własnego (Jastrzębiec odm.) (ur. w 1626, zm. 3 listopada 1679 roku) – książę, marszałek wielki litewski w 1669 roku, pisarz polny litewski w 1654 roku, podstoli litewski w 1654 roku, nominat na starostwo generalne żmudzkie w 1669 roku, podkomorzy słonimski w 1650 roku, starosta wołkowyski w 1670 roku, starosta słonimski w latach 1657-1665, starosta oszmiański w latach 1665-1668[1], starosta bobrujski, jezierski, wielatycki w 1674 roku.

Wykształcony w Akademii Wileńskiej, Zamojskiej i Krakowskiej, dworzanin króla Władysława IV, dzięki czemu nauki pobierał też za granicą. W 1646 wybrany na posła na Sejm, od 1648 dowódca husarii pod zwierzchnictwem hetmana polnego litewskiego Janusza Radziwiłła. W czasie powstania Chmielnickiego walczył w latach 1648–1650 na Ukrainie, od 1651 na czele własnej chorągwi husarskiej. Na przełomie 1651/1652 dowodził trzema chorągwiami w kompucie litewskim Radziwiłła, w 1654 podstoli, potem pisarz polny litewski. W czasie potopu szwedzkiego początkowo po stronie Szwedów, był uczestnikiem konfederacji tyszowieckiej w 1655 roku[2], wziął udział w bitwie pod Prostkami po polskiej stronie. Dowodził słynną szarżą husarską w drugim dniu bitwy pod Warszawą. Potem walczył z wojskami Rakoczego, z Rosją na Białorusi i Litwie, w 1665 dostał się do niewoli pod Częstochową, gdzie musiał przyrzec, że więcej nie poprowadzi do boju wojsk litewskich z koronnymi. Poseł sejmiku słonimskiego powiatu słonimskiego na sejm wiosenny 1666 roku[3]. Na sejmie 1667 roku wyznaczony z Koła Poselskiego komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[4].

Jan Kazimierz nadając mu starostwo bobrujskie w dniu 17 lutego 1668 roku podkreślił jego zasługi w trzydniowej bitwie warszawskiej. Na sejmie abdykacyjnym jako poseł powiatu oszmiańskiego 16 września 1668 roku podpisał akt potwierdzający abdykację Jana II Kazimierza Wazy[5]. Po abdykacji Jana II Kazimierza Wazy w 1668 roku, popierał do polskiej korony kandydaturę carewicza Fiodora[6]. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z województwa wileńskiego[7]. Ominęły go buławy hetmana polnego i wielkiego, od 1669 roku marszałek wielki. Na sejmie zwyczajnym 1670 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[8]. Był członkiem konfederacji kobryńskiej wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1672 roku[9]. W czasie elekcji 1674 roku został sędzią generalnego sądu kapturowego[10]. Popierał do korony polskiej kandydaturę cara Rosji Aleksego Michajłowicza[11]. Elektor Jana III Sobieskiego z województwa nowogródzkiego w 1674 roku[12], podpisał jego pacta conventa[13].

Syn Konstantego Połubińskiego i Zofii Sapieżanki, córki Andrzeja, ożeniony z Zuzanną Chreptowicz, wdową po Tomaszu Sapieże. Z drugą żoną, Zofią Konstancją Wołodkowicz (od 1652), miał dwie córki: Annę Mariannę, ż. Dominika Mikołaja Radziwiłła i Izabellę Helenę, ż. Jerzego Stanisława Sapiehy.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku. Spisy. Opracowali Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba. Kórnik 1994, s. 230.
  2. ↑ Adam Kersten, Z badań nad konfederacją tyszowiecką, w: Rocznik Lubelski, t. I, 1958, s. 116.
  3. ↑ Paweł Krakowiak, Dwa Sejmy w 1666 roku, Toruń 2010, s. 484.
  4. ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 462.
  5. ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, 481.
  6. ↑ Wacław Uruszczak, Fakcje senatorskie w sierpniu 1668 roku, w: Parlament, prawo, ludzie, studia ofiarowane profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćiesięciolecie pracy twórczej, Warszawa 1996, s. 316.
  7. ↑ Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, s. A3.
  8. ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 46.
  9. ↑ Leszek A, Wierzbicki, Akt konfederacji wojska litewskiego zawiązanej w Kobryniu 22 listopada 1672 roku, w: Res Historica, t. 21, Lublin 2005, s. 137.
  10. ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey Między Warszawą a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego Tysiąc Szesc Set Siedmdziesiat Czwartego, dnia Dwudziestego Miesiaca Kwietnia, s. 7.
  11. ↑ Krystyn Matwijowski, Pierwsze sejmy z czasów Jana III Sobieskiego, Wrocław 1976, s. 18.
  12. ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 155.
  13. ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey Między Warszawą a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego Tysiąc Szesc Set Siedmdziesiat Czwartego, dnia Dwudziestego Miesiaca Kwietnia., s. 29.
p • d • e
Marszałkowie wielcy litewscy
Laski.gif
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksander_Hilary_Połubiński&oldid=62575755”