Aleksander Hilary Połubiński
| ||
![]() | ||
![]() Jastrzębiec odm. | ||
Rodzina | Połubińscy herbu własnego | |
Data urodzenia | 1626 | |
Data śmierci | 3 listopada 1679 | |
Ojciec | Konstanty Połubiński | |
Matka | Zofia Sapieha | |
Żona | ||
Dzieci |
z Zofią Konstancją Wołodkowicz: |
Aleksander Hilary Połubiński herbu własnego (Jastrzębiec odm.) (ur. w 1626, zm. 3 listopada 1679 roku) – książę, marszałek wielki litewski w 1669 roku, pisarz polny litewski w 1654 roku, podstoli litewski w 1654 roku, nominat na starostwo generalne żmudzkie w 1669 roku, podkomorzy słonimski w 1650 roku, starosta wołkowyski w 1670 roku, starosta słonimski w latach 1657-1665, starosta oszmiański w latach 1665-1668[1], starosta bobrujski, jezierski, wielatycki w 1674 roku.
Wykształcony w Akademii Wileńskiej, Zamojskiej i Krakowskiej, dworzanin króla Władysława IV, dzięki czemu nauki pobierał też za granicą. W 1646 wybrany na posła na Sejm, od 1648 dowódca husarii pod zwierzchnictwem hetmana polnego litewskiego Janusza Radziwiłła. W czasie powstania Chmielnickiego walczył w latach 1648–1650 na Ukrainie, od 1651 na czele własnej chorągwi husarskiej. Na przełomie 1651/1652 dowodził trzema chorągwiami w kompucie litewskim Radziwiłła, w 1654 podstoli, potem pisarz polny litewski. W czasie potopu szwedzkiego początkowo po stronie Szwedów, był uczestnikiem konfederacji tyszowieckiej w 1655 roku[2], wziął udział w bitwie pod Prostkami po polskiej stronie. Dowodził słynną szarżą husarską w drugim dniu bitwy pod Warszawą. Potem walczył z wojskami Rakoczego, z Rosją na Białorusi i Litwie, w 1665 dostał się do niewoli pod Częstochową, gdzie musiał przyrzec, że więcej nie poprowadzi do boju wojsk litewskich z koronnymi. Poseł sejmiku słonimskiego powiatu słonimskiego na sejm wiosenny 1666 roku[3]. Na sejmie 1667 roku wyznaczony z Koła Poselskiego komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[4].
Jan Kazimierz nadając mu starostwo bobrujskie w dniu 17 lutego 1668 roku podkreślił jego zasługi w trzydniowej bitwie warszawskiej. Na sejmie abdykacyjnym jako poseł powiatu oszmiańskiego 16 września 1668 roku podpisał akt potwierdzający abdykację Jana II Kazimierza Wazy[5]. Po abdykacji Jana II Kazimierza Wazy w 1668 roku, popierał do polskiej korony kandydaturę carewicza Fiodora[6]. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z województwa wileńskiego[7]. Ominęły go buławy hetmana polnego i wielkiego, od 1669 roku marszałek wielki. Na sejmie zwyczajnym 1670 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[8]. Był członkiem konfederacji kobryńskiej wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1672 roku[9]. W czasie elekcji 1674 roku został sędzią generalnego sądu kapturowego[10]. Popierał do korony polskiej kandydaturę cara Rosji Aleksego Michajłowicza[11]. Elektor Jana III Sobieskiego z województwa nowogródzkiego w 1674 roku[12], podpisał jego pacta conventa[13].
Syn Konstantego Połubińskiego i Zofii Sapieżanki, córki Andrzeja, ożeniony z Zuzanną Chreptowicz, wdową po Tomaszu Sapieże. Z drugą żoną, Zofią Konstancją Wołodkowicz (od 1652), miał dwie córki: Annę Mariannę, ż. Dominika Mikołaja Radziwiłła i Izabellę Helenę, ż. Jerzego Stanisława Sapiehy.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku. Spisy. Opracowali Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba. Kórnik 1994, s. 230.
- ↑ Adam Kersten, Z badań nad konfederacją tyszowiecką, w: Rocznik Lubelski, t. I, 1958, s. 116.
- ↑ Paweł Krakowiak, Dwa Sejmy w 1666 roku, Toruń 2010, s. 484.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 462.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, 481.
- ↑ Wacław Uruszczak, Fakcje senatorskie w sierpniu 1668 roku, w: Parlament, prawo, ludzie, studia ofiarowane profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćiesięciolecie pracy twórczej, Warszawa 1996, s. 316.
- ↑ Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, s. A3.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 46.
- ↑ Leszek A, Wierzbicki, Akt konfederacji wojska litewskiego zawiązanej w Kobryniu 22 listopada 1672 roku, w: Res Historica, t. 21, Lublin 2005, s. 137.
- ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey Między Warszawą a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego Tysiąc Szesc Set Siedmdziesiat Czwartego, dnia Dwudziestego Miesiaca Kwietnia, s. 7.
- ↑ Krystyn Matwijowski, Pierwsze sejmy z czasów Jana III Sobieskiego, Wrocław 1976, s. 18.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 155.
- ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey Między Warszawą a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego Tysiąc Szesc Set Siedmdziesiat Czwartego, dnia Dwudziestego Miesiaca Kwietnia., s. 29.
- Absolwenci i studenci Akademii i Uniwersytetu Wileńskiego Towarzystwa Jezusowego
- Absolwenci i studenci Akademii Krakowskiej
- Absolwenci i studenci Akademii Zamojskiej
- Dworzanie Władysława IV Wazy
- Elektorzy Jana III Sobieskiego
- Elektorzy Michała Korybuta Wiśniowieckiego
- Elektorzy władców Polski (województwo nowogródzkie)
- Elektorzy władców Polski (województwo wileńskie)
- Komisarze do zapłaty wojsku I Rzeczypospolitej (Izba Poselska)
- Komisarze do zapłaty wojsku I Rzeczypospolitej (Senat)
- Konfederaci kobryńscy
- Konfederaci tyszowieccy
- Marszałkowie wielcy litewscy
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (powiat słonimski)
- Posłowie na sejm 1646
- Posłowie na sejm 1666 (I)
- Pisarze polni litewscy
- Podkomorzowie słonimscy
- Podstolowie wielcy litewscy
- Połubińscy herbu własnego
- Posłowie na sejm abdykacyjny 1668
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (powiat oszmiański)
- Senatorowie świeccy I Rzeczypospolitej
- Sędziowie generalnego sądu kapturowego (1674)
- Starostowie bobrujscy
- Starostowie generalni żmudzcy (I Rzeczpospolita)
- Starostowie oszmiańscy
- Starostowie słonimscy
- Starostowie wielatyccy
- Starostowie wołkowyscy
- Sygnatariusze aktu abdykacji Jana II Kazimierza Wazy 1668
- Sygnatariusze paktów konwentów Jana III Sobieskiego
- Uczestnicy walk powstania Chmielnickiego (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-rosyjskiej 1654–1667 (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-siedmiogrodzkiej 1657 (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-szwedzkiej 1655–1660 (strona polska)
- Urodzeni w 1626
- Zmarli w 1679