Energetyka

Energia uzyskana z różnych źródeł na świecie od roku 1970, w EJ (przedstawione w skali logarytmicznej).

Ropa naftowa	Hydroenergetyka
Węgiel	Energia jądrowa	Inne odnawialne: biopaliwa, energia geotermiczna i inne
Gaz ziemny	Energia wiatrowa	Energia słoneczna

Energetyka – dział nauki i techniki, a także gałąź przemysłu, która zajmuje się przetwarzaniem dostępnych form energii na postać łatwą do wykorzystania przy zasilaniu wszelkich procesów przemysłowych, a także napędzaniu maszyn i urządzeń używanych w życiu codziennym.

W praktyce, energetyka obejmuje dostarczanie energii w dwóch postaciach:

• energii elektrycznej – dostarczanej do odbiorcy przewodami elektrycznymi, produkowanej za pomocą turbin i prądnic napędzanych rozmaitymi źródłami energii,
• energii cieplnej – dostarczanej odbiorcy za pośrednictwem transportującego ciepło nośnika, w szczególności może nim być para wodna pod dużym ciśnieniem, ogrzana woda lub inne płyny. Do ogrzewania tych nośników stosuje się rozmaite źródła energii.

Przemysł energetyczny składa się z dwóch części:

• elektrowni, ciepłowni i elektrociepłowni, czyli fabryk, w których energię pierwotną przetwarza się na jej użyteczną postać;
• energetycznych sieci przesyłowych, czyli systemu urządzeń umożliwiającego przesyłanie energii do odbiorcy.

Energetyka należy do sektorów gospodarki o najbardziej szkodliwym wpływie na środowisko naturalne i zdrowie. Na poziomie Unii Europejskiej podejmuje się skoordynowane działania na rzecz ograniczenia tego szkodliwego wpływu poprzez integrację polityki energetycznej z polityką ekologiczną.

Podział uprawnień energetycznych w Polsce

Zarówno wytwarzanie, jak i przetwarzanie, rozdzielanie, przesyłanie oraz użytkowanie dostępnych form energii regulowane jest w Polsce przez nadrzędny organ, jakim jest Urząd Regulacji Energetyki. Urząd ten działa na podstawie obowiązujących w Polsce aktów prawne takich jak ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. Na podstawie obowiązujących w Polsce przepisów nadzoruje on także wydawanie uprawnień zezwalających na pracę przy sieciach, instalacjach oraz urządzeniach energetycznych. Na podstawie wykorzystywanych źródeł energii stworzona została ogólna klasyfikacja uprawnień energetycznych podzielona na trzy grupy. Pierwsza z nich odnosi się do uprawnień elektrycznych (grupa G1), druga uprawnień cieplnych (grupa G2), a trzecia uprawnień gazowych (grupa G3).

1. Grupa G1 (uprawnienia elektryczne): Osoby posiadające uprawnienia energetyczne w grupie G1, mogą wykonywać prace eksploatacyjne oraz dozorowe w sieciach energetycznych niskich napięć (nn) lub bez ograniczenia napięcia powyżej 1kV. Ich obowiązki obejmują między innymi kontrolę stanu technicznego, usuwanie drobnych awarii i prowadzenie bieżących prac serwisowych na instalacjach, urządzeniach i sieciach elektrycznych. Osoby posiadające uprawnienia energetyczne w grupie G1 są także wykwalifikowane w zakresie bezpiecznej pracy przy napięciach do określonej w uprawnieniach wartości.
2. Grupa G2 (uprawnienia cieplne): Grupa G2 obejmuje prace eksploatacyjne oraz dozorowe związane z sieciami, instalacjami i urządzeniami cieplnymi. Osoby, które zdobyły uprawnienia z tej grupy, mogą wykonywać prace montażowe, konserwacyjne, remontowe, obsługowe oraz pomiarowe dla kotłów, turbin oraz innych urządzeń energetycznych związanych z produkcją energii cieplnej. Osoba uprawniona w tej grupie może ponadto wykonywać prace związane z klimatyzacją oraz wentylacją obiektów o różnej kubaturze. Uprawnienia energetyczne w grupie G2 obejmują także zagadnienia związane bezpieczeństwem pracy w zakresie urządzeń wytwarzających, przetwarzających, przesyłających i zużywających ciepło.
3. Grupa G3 (uprawnienia gazowe): Osoby posiadające uprawnienia G3 mogą podejmować się eksploatacji oraz dozoru przy sieciach, instalacjach i urządzeniach gazowych. Do uprawnień gazowych zaliczamy prace związane z turbinami gazowymi, kompresorami, a także innymi urządzeniami wykorzystywanych w procesie wytwarzania, przesyłania, przetwarzania, rozdzielania oraz użytkowania paliw gazowych. Dotyczy to gazów oznaczanych jako GS (gaz sztuczny), GZ (gaz ziemny), GPB (gaz propan-butan), GP (gaz propan-butan z powietrzem). Osoby uprawnione w grupie G3 są wykwalifikowane do obsługi i konserwacji urządzeń, sieci i instalacji gazowych oraz przestrzegania norm, a także procedur bezpieczeństwa związanego z pracą w środowisku gazowym.

Podział uprawnień energetycznych na grupy G1 (uprawnienie elektryczne), G2 (uprawnienia cieplne) i G3 (uprawnienia gazowe) jest istotny w celu zapewnienia bezpieczeństwa oraz efektywności pracy w sektorze energetycznym. Osoby chcące uzyskać uprawnienia w tych grupach muszą spełnić określone kryteria kwalifikacyjne, a ich wiedza musi zostać potwierdzona państwowym egzaminem realizowanym przez komisje akredytowane przez Urząd Regulacji Energetyki.

Zobacz też

• agroenergetyka
• bezpieczeństwo energetyczne
• elektroenergetyka
• odnawialne źródła energii