Wojciech Gerson: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
dodałem do uczniów Gersona malarkę Annę Bilińską - Bohdanowicz, oraz wymieniłem córkę Marię Gerson-Dąbrowską. Nazwiska te proszę podlinkować bo są obecne w Wikipedii |
→Upamiętnienie: + ulica w warszawie |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
== Upamiętnienie == |
|||
{{Artysta infobox |
|||
Jest patronem ulic m.in. w [[Warszawa|Warszawie]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Gersona Wojciecha Warszawa, Ulica, 03-307 |data dostępu = 2024-02-11 |opublikowany = mapa.targeo.pl |url = https://mapa.targeo.pl/gersona-wojciecha-ul/warszawa-03-307/ulica |język = pl}}</ref>, [[Leszno|Lesznie]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Gersona Wojciecha Leszno, Ulica, 64-100 |data dostępu = 2024-02-11 |opublikowany = mapa.targeo.pl |url = https://mapa.targeo.pl/gersona-wojciecha-ul/leszno-64-100/ulica |język = pl}}</ref> czy we [[Wrocław|Wrocławiu]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Gersona Wojciecha Wrocław (Wrocław-Śródmieście), Ulica, 51-664 |data dostępu = 2024-02-11 |opublikowany = mapa.targeo.pl |url = https://mapa.targeo.pl/gersona-wojciecha-ul/wroclaw-51-664/ulica |język = pl}}</ref>. Jest także patronem Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w [[Warszawa|Warszawie]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Strona główna - Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. W. Gersona w Warszawie - Portal Gov.pl |data dostępu = 2024-02-11 |opublikowany = Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. W. Gersona w Warszawie |url = https://www.gov.pl/web/plastykwarszawa |język = pl-PL}}</ref>. |
|||
|imię i nazwisko = Wojciech Gerson |
|||
|imię i nazwisko org = |
|||
|pseudonim = |
|||
|grafika = Wojciech Gerson.jpg |
|||
|opis grafiki = |
|||
|pełne imię i nazwisko = |
|||
|data urodzenia = 1 lipca 1831 |
|||
|miejsce urodzenia = [[Warszawa]] |
|||
|data śmierci = 25 lutego 1901 |
|||
|miejsce śmierci = Warszawa |
|||
|narodowość = [[Polacy|polska]] |
|||
|język = |
|||
|Alma Mater = |
|||
|dziedzina sztuki = [[malarstwo]] |
|||
|epoka = [[realizm (malarstwo)|realizm]] |
|||
|muzeum artysty = |
|||
|ważne dzieła = |
|||
|faksymile = |
|||
|opis faksymile = |
|||
|odznaczenia = |
|||
|nagrody = |
|||
|commons = Wojciech Gerson |
|||
|wikiźródła = Wojciech Gerson |
|||
|wikicytaty = |
|||
|www = |
|||
}} |
|||
[[Plik:Pracownia Wojciecha Gersona (54212).jpg|mały|Wojciech Gerson w swojej pracowni około 1900 roku]] |
|||
[[Plik:Grób Wojciecha Gersona na cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie.jpg|mały|Grób Wojciecha Gersona na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie]] |
|||
'''Wojciech Gerson''' (ur. 1 lipca 1831 w [[Warszawa|Warszawie]], zm. 25 lutego 1901 tamże) – polski [[malarstwo|malarz]], [[pejzaż]]ysta, przedstawiciel [[realizm (malarstwo)|realizmu]], historyk sztuki, tłumacz i pedagog, członek honorowy Towarzystwa [[Muzeum Polskie w Rapperswilu|Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu]] od 1896 roku<ref> Sprawozdanie z Zarządu Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu. 1909 R.40, s. 9.</ref>. |
|||
== Młodość == |
== Młodość == |
Wersja z 02:33, 11 lut 2024
Upamiętnienie
Jest patronem ulic m.in. w Warszawie[1], Lesznie[2] czy we Wrocławiu[3]. Jest także patronem Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Warszawie[4].
Młodość
Urodził się w rodzinie drobnego przemysłowca. W 1844 rozpoczął naukę w Szkole Sztuk Pięknych. W 1853 uzyskał stypendium na dalsze studia w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu[5], warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, od 1856 u Leona Cognieta w Paryżu, w 1858 osiedlił się w Warszawie.
Uczniowie
Wojciech Gerson był członkiem założycielem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych (1860). Profesor w warszawskiej Klasie Rysunkowej (1872–1896). Był publicystą oraz krytykiem sztuki piszącym do wielu warszawskich czasopism. Napisał kilka książek m.in. biografię zmarłego 1868 malarza Józefa Simmlera oraz podręcznik anatomii dla artystów. Przetłumaczył na język polski Traktat o malarstwie (1651) Leonarda da Vinci.
Kształciło się u niego wielu przyszłych wybitnych artystów, m.in. Alfred Kowalski, Aleksander Borawski, Eligiusz Niewiadomski, Antoni Piotrowski, Józef Chełmoński, Józef Pankiewicz, Leon Wyczółkowski, Ludomir Benedyktowicz, Wacław Chodkowski, Władysław Podkowiński, Jan Gwalbert Olszewski, Czesław Tański, Józef Rapacki[6], Ignacy Strubel, Michał Marczewski, a także artystki, m. in. Anna Bilińska-Bohdanowiczowa.
Główne dzieła
Ważniejsze prace wydał w litografiach: Widoki Warszawy, Ubiory ludu polskiego. Ilustruje dzieła historyczne, jak: „Hetmani polscy” i inne. Pierwszy wielki obraz historyczny wystawił w Paryżu, (Margrabia Gero i Słowianie, ob. w Muzeum Narodowym w Krakowie), następnie liczne obrazy z historii Polski (Kopernik w Rzymie, wykładający swój system, Zamordowanie Przemysława II). Bardziej oryginalne są jego dekoracje w Muzeum Przemysłu i Rolnictwa i w sali Zakładu Kredytowego w Warszawie, jak i krajobrazy tatrzańskie.
Gerson zajmował się także architekturą i krytyką sztuki. W swojej sztuce koncentrował się na tematach patriotycznych, sielankowych i pejzażach górskich.
Aktywny działacz parafii ewangelicko-augsburskiej Świętej Trójcy w Warszawie. W latach 1898–1901 Prezes Kolegium Kościelnego.
Pochowany został na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie przy ulicy Młynarskiej (aleja 29, grób 1)[7]. Jego córką była rzeźbiarka i pisarka Maria Gerson-Dąbrowska pochowana na Powązkach, kw. 39 - 4 - 17.
Upamiętnienie
Jest patronem ulic m.in. w Lesznie[8] czy we Wrocławiu[9]. Jest także patronem Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Warszawie[10].
Galeria
-
Cmentarz w górach (1894), Muzeum Narodowe w Warszawie
-
Kazimierz Wielki i Żydzi (1874), Muzeum Narodowe w Warszawie
-
Królowa Ryksa (1891), Muzeum Mazowieckie w Płocku
-
Łokietek pod Ojcowem (1890), Lwowska Galeria Sztuki
-
Odpoczynek w szałasie tatrzańskim (1862), Zamek Królewski w Warszawie
-
Opłakane apostolstwo (1866), Muzeum Narodowe w Krakowie
-
Pożegnanie Jana III z rodziną przed wyprawą wiedeńską (1882), Muzeum Mazowieckie w Płocku
-
Przy studni (1870), Muzeum Narodowe w Warszawie
-
Zabójstwo Przemysła II w Rogoźnie (1881), Muzeum Narodowe w Warszawie
-
Zjawa Barbary Radziwiłłówny (1868), Muzeum Narodowe w Poznaniu
-
Zwał skalisty w Dolinie Białej Wody w Tatrach (1892), Muzeum Narodowe w Warszawie
-
Zygmunt Stary ze Stańczykiem na Wawelu (1895), Muzeum Narodowe w Warszawie
-
Jedna z bajek Stanisława Jachowicza pt. „Pasterz i Wilk” ze zbioru bajek wydanego w 1860 roku w Warszawie ilustrowanych przez Wojciecha Gersona
Potomkowie
Jego córka Maria Gerson-Dąbrowska była pisarką i malarką, żoną powieściopisarza Ignacego Dąbrowskiego. Prawnukiem Gersona był Michał Witwicki, architekt i konserwator zabytków.
Przypisy
- ↑ Gersona Wojciecha Warszawa, Ulica, 03-307 [online], mapa.targeo.pl [dostęp 2024-02-11] (pol.).
- ↑ Gersona Wojciecha Leszno, Ulica, 64-100 [online], mapa.targeo.pl [dostęp 2024-02-11] (pol.).
- ↑ Gersona Wojciecha Wrocław (Wrocław-Śródmieście), Ulica, 51-664 [online], mapa.targeo.pl [dostęp 2024-02-11] (pol.).
- ↑ Strona główna - Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. W. Gersona w Warszawie - Portal Gov.pl [online], Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. W. Gersona w Warszawie [dostęp 2024-02-11] (pol.).
- ↑ Witz 1970 ↓, s. 120.
- ↑ Józef Rapacki [online], desa.pl [dostęp 2020-01-14] .
- ↑ śp. Wojciech Gerson
- ↑ Gersona Wojciecha Leszno, Ulica, 64-100 [online], mapa.targeo.pl [dostęp 2023-09-19] (pol.).
- ↑ Gersona Wojciecha Wrocław (Wrocław-Śródmieście), Ulica, 51-664 [online], mapa.targeo.pl [dostęp 2023-09-19] (pol.).
- ↑ Strona główna - Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. W. Gersona w Warszawie - Portal Gov.pl [online], Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. W. Gersona w Warszawie [dostęp 2023-09-19] (pol.).
Bibliografia
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934–1939)
- Armand Vetulani: Wojciech Gerson. Wiedza Powszechna, Warszawa 1952.
- Ignacy Witz, Polscy malarze, polskie obrazy, Warszawa: Nasza Księgarnia, 1970 .
Linki zewnętrzne
- Publikacje Wojciecha Gersona w bibliotece Polona
- Absolwenci i studenci Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu
- Absolwenci Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie
- Członkowie Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu
- Ludzie urodzeni w Warszawie (Królestwo Kongresowe)
- Polscy malarze XIX wieku
- Polscy malarze realizmu
- Polscy historycy sztuki
- Polscy tłumacze literatury włoskiej
- Pochowani na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie
- Urodzeni w 1831
- Zmarli w 1901
- Polscy pejzażyści
- Członkowie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych