Aneksja: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
drobne redakcyjne |
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Wycofane VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
Linia 7: | Linia 7: | ||
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] próbami formalnej aneksji były m.in. włączenie okupowanych syryjskich [[Wzgórza Golan|Wzgórz Golan]] oraz części terytoriów [[Palestyna|Palestyny]] do [[Izrael]]a (uznawane przez [[Stany Zjednoczone]]), przyłączenie [[Timor Wschodni|Timoru Wschodniego]] w 1975 r. przez [[Indonezja|Indonezję]], przyłączenie [[Indie Portugalskie|Indii Portugalskich]] w latach 1954–1962 do [[Indie|Indii]], włączenie [[Kuwejt]]u do [[Irak]]u w 1990, co spowodowało wojnę w [[I wojna w Zatoce Perskiej|Zatoce Perskiej]]. [[Karta Narodów Zjednoczonych|Karta ONZ]] i [[Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie|Akt Końcowy KBWE]] uznały aneksję za nielegalną, jako logiczną konsekwencję zakazu [[agresja (prawo)|agresji]] oraz respektowania zasady [[suwerenność|suwerenności]] państwa i jego [[integralność terytorialna|integralności terytorialnej]]. |
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] próbami formalnej aneksji były m.in. włączenie okupowanych syryjskich [[Wzgórza Golan|Wzgórz Golan]] oraz części terytoriów [[Palestyna|Palestyny]] do [[Izrael]]a (uznawane przez [[Stany Zjednoczone]]), przyłączenie [[Timor Wschodni|Timoru Wschodniego]] w 1975 r. przez [[Indonezja|Indonezję]], przyłączenie [[Indie Portugalskie|Indii Portugalskich]] w latach 1954–1962 do [[Indie|Indii]], włączenie [[Kuwejt]]u do [[Irak]]u w 1990, co spowodowało wojnę w [[I wojna w Zatoce Perskiej|Zatoce Perskiej]]. [[Karta Narodów Zjednoczonych|Karta ONZ]] i [[Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie|Akt Końcowy KBWE]] uznały aneksję za nielegalną, jako logiczną konsekwencję zakazu [[agresja (prawo)|agresji]] oraz respektowania zasady [[suwerenność|suwerenności]] państwa i jego [[integralność terytorialna|integralności terytorialnej]]. |
||
W marcu 2014 roku [[Rosja]] dokonała [[Aneksja Krymu przez Rosję|aneksji]] [[Autonomiczna Republika Krymu|Autonomicznej Republiki Krymu]]<ref name=a3>{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20190330172218/https://www.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/wiadomosci/przylaczenie_krymu_do_federacji_rosyjskiej_w_swietle_prawa_miedzynarodowego |tytuł = Przyłączenie Krymu do Rosji w świetle prawa międzynarodowego |autor = [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Polska)|MSZ RP]] |opublikowany = msz.gov.pl |data = 2014-08-08 |język = |data dostępu = 2019-01-17}}</ref><ref name=a4>{{Cytuj stronę |url = https://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/2063070,Rada-Bezpieczenstwa-ONZ-o-Krymie-Aneksja-jest-nielegalna |tytuł = Rada Bezpieczeństwa ONZ o Krymie. Aneksja jest nielegalna. |autor = [[Polskie Radio]] |opublikowany = |data = 2018-03-16 |język = |data dostępu = 2019-01-17}}</ref><ref name=a5>{{Cytuj stronę |url = https://www.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/wiadomosci/deklaracja_w_sprawie_nieuznania_aneksji_krymu |tytuł = Deklaracja w sprawie nieuznania aneksji Krymu |autor = [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Polska)|MSZ RP]] |opublikowany = msz.gov.pl |data = 2018-07-25 |język = |data dostępu = 2019-01-17}}</ref>. Aneksja Krymu nie została uznana przez większość państw, kilkoma wyjątkami są między innymi [[Syria]], [[Korea Północna]], [[Serbia]], [[Armenia]] i [[Afganistan]]. |
W marcu 2014 roku [[Rosja]] dokonała [[Aneksja Krymu przez Rosję|aneksji]] [[Autonomiczna Republika Krymu|Autonomicznej Republiki Krymu]]<ref name=a3>{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20190330172218/https://www.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/wiadomosci/przylaczenie_krymu_do_federacji_rosyjskiej_w_swietle_prawa_miedzynarodowego |tytuł = Przyłączenie Krymu do Rosji w świetle prawa międzynarodowego |autor = [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Polska)|MSZ RP]] |opublikowany = msz.gov.pl |data = 2014-08-08 |język = |data dostępu = 2019-01-17}}</ref><ref name=a4>{{Cytuj stronę |url = https://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/2063070,Rada-Bezpieczenstwa-ONZ-o-Krymie-Aneksja-jest-nielegalna |tytuł = Rada Bezpieczeństwa ONZ o Krymie. Aneksja jest nielegalna. |autor = [[Polskie Radio]] |opublikowany = |data = 2018-03-16 |język = |data dostępu = 2019-01-17}}</ref><ref name=a5>{{Cytuj stronę |url = https://www.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/wiadomosci/deklaracja_w_sprawie_nieuznania_aneksji_krymu |tytuł = Deklaracja w sprawie nieuznania aneksji Krymu |autor = [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Polska)|MSZ RP]] |opublikowany = msz.gov.pl |data = 2018-07-25 |język = |data dostępu = 2019-01-17}}</ref>. Aneksja Krymu nie została uznana przez większość państw, kilkoma wyjątkami są między innymi [[Syria]], [[Korea Północna]], [[Serbia]], [[Armenia]] i [[Afganistan]]. W 2022 [[Rosja]] zaanektowała 4 obwody na terenie Ukrainy. |
||
Patrz: [[Aneksja obwodów chersońskiego, donieckiego, ługańskiego i zaporoskiego przez Rosję]] |
|||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
Wersja z 20:23, 28 cze 2024
Aneksja (łac. annexio – przyłączenie) – zagarnięcie, przyłączenie przez jedno państwo aktem jednostronnym całości lub części terytorium innego państwa, bez zgody tego państwa[1], najczęściej przy użyciu siły lub w wyniku wygranej wojny[2]. Współcześnie zakazana przez prawo międzynarodowe.
Przykłady
Przykładem tego typu działań jest np. aneksja przez Niemcy zachodnich terenów Polski w październiku 1939 r., czy równoległa aneksja przez ZSRR terenów wschodnich województw II Rzeczypospolitej, a w sierpniu 1940 państw nadbałtyckich: Litwy, Łotwy, Estonii.
Po II wojnie światowej próbami formalnej aneksji były m.in. włączenie okupowanych syryjskich Wzgórz Golan oraz części terytoriów Palestyny do Izraela (uznawane przez Stany Zjednoczone), przyłączenie Timoru Wschodniego w 1975 r. przez Indonezję, przyłączenie Indii Portugalskich w latach 1954–1962 do Indii, włączenie Kuwejtu do Iraku w 1990, co spowodowało wojnę w Zatoce Perskiej. Karta ONZ i Akt Końcowy KBWE uznały aneksję za nielegalną, jako logiczną konsekwencję zakazu agresji oraz respektowania zasady suwerenności państwa i jego integralności terytorialnej.
W marcu 2014 roku Rosja dokonała aneksji Autonomicznej Republiki Krymu[3][4][5]. Aneksja Krymu nie została uznana przez większość państw, kilkoma wyjątkami są między innymi Syria, Korea Północna, Serbia, Armenia i Afganistan. W 2022 Rosja zaanektowała 4 obwody na terenie Ukrainy.
Patrz: Aneksja obwodów chersońskiego, donieckiego, ługańskiego i zaporoskiego przez Rosję
Zobacz też
- cesja (prawo międzynarodowe)
- inkorporacja terytorium
- kryzys bośniacki
- zawojowanie
- Anschluss
- rozbiory Polski
Przypisy
- ↑ annexation, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
- ↑ Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego. prof. dr hab. Wojciech Łepkowski (red.). Wyd. drugie. Warszawa: AON, 2002.
- ↑ MSZ RP: Przyłączenie Krymu do Rosji w świetle prawa międzynarodowego. msz.gov.pl, 2014-08-08. [dostęp 2019-01-17].
- ↑ Polskie Radio: Rada Bezpieczeństwa ONZ o Krymie. Aneksja jest nielegalna.. 2018-03-16. [dostęp 2019-01-17].
- ↑ MSZ RP: Deklaracja w sprawie nieuznania aneksji Krymu. msz.gov.pl, 2018-07-25. [dostęp 2019-01-17].
Bibliografia
- annexation, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
- Aneksja w: Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego red. naukowa Julian Kaczmarek, Wojciech Łepkowski, Bogdan Zdrodowski, Wyd. AON 2008