Szwa: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m Wycofano edycje użytkownika Rovaniemmi (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Tashi. |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 7: | Linia 7: | ||
| sound = Mid-central vowel.ogg |
| sound = Mid-central vowel.ogg |
||
}} |
}} |
||
'''Szwa''' - samogłoska średnio centralnej (zaokrąglonej lub niezaokrąglonej) znajdującej się w środku [[diagram samogłosek|diagramu samogłoskowego]], oznaczaną w [[Międzynarodowy alfabet fonetyczny|międzynarodowym alfabecie fonetycznym]] symbolem [[ə]] lub inną [[samogłoska|samogłoską]] bliską tej pozycji. Dla przykładu w [[język angielski|języku angielskim]] litera ''a'' w wyrazie ''about'' jest wymawiana przez szwę. W języku angielskim szwa występuje głównie w [[Akcent wyrazowy|nieakcentowanych]] sylabach, ale w innych językach może pojawiać się częściej w sylabach akcentowanych. W [[Język standardowy|standardowym języku polskim]] szwa nie występuje w ogóle. Można ją spotkać tylko w niektórych [[dialekt]]ach i [[gwara]]ch [[język polski|języka polskego]], na przykład w [[gwara podhalańska|gwarze podhalańskiej]] zdanie ''idēm ku tobiē'' (wymowa IPA: {{IPA|[ˈidəm ku ˈtobj'''ə'''||]}}) w wyniku ściśnięcia samogłoski {{IPA|[e]}} wymawiane jest przez szwę{{odn|Bubak|1991|s=530}}. |
|||
W odniesieniu do niektórych języków, nazwa „szwa” oraz symbol ə mogą być używane do określania innych nieakcentowanych [[Samogłoska średnia|samogłosek średnich]], niekoniecznie samogłoski średnio centralnej. |
W odniesieniu do niektórych języków, nazwa „szwa” oraz symbol ə mogą być używane do określania innych nieakcentowanych [[Samogłoska średnia|samogłosek średnich]], niekoniecznie samogłoski średnio centralnej. |
Wersja z 02:50, 8 lip 2016
Numer IPA | {{{numer IPA}}} |
---|---|
{{{1. zapis}}} | |
Jednostka znakowa |
{{{1. zapis}}} |
Unikod |
U+007b U+007b U+007b U+0031 U+002e U+0020 U+007a U+0061 U+0070 U+0069 U+0073 U+007d U+007d U+007d |
UTF-8 (hex) |
7b 7b 7b 31 2e 20 7a 61 70 69 73 7d 7d 7d |
Inne systemy | |
X-SAMPA | @ |
Kirshenbaum | @ |
IPA Braille↗ | ⠢ |
Przykład | |
[[Plik:{{{dźwięk}}}|240px|Przykład dźwięku]][[:c:File:{{{dźwięk}}}|informacje]] • pomoc | |
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Szwa - samogłoska średnio centralnej (zaokrąglonej lub niezaokrąglonej) znajdującej się w środku diagramu samogłoskowego, oznaczaną w międzynarodowym alfabecie fonetycznym symbolem ə lub inną samogłoską bliską tej pozycji. Dla przykładu w języku angielskim litera a w wyrazie about jest wymawiana przez szwę. W języku angielskim szwa występuje głównie w nieakcentowanych sylabach, ale w innych językach może pojawiać się częściej w sylabach akcentowanych. W standardowym języku polskim szwa nie występuje w ogóle. Można ją spotkać tylko w niektórych dialektach i gwarach języka polskego, na przykład w gwarze podhalańskiej zdanie idēm ku tobiē (wymowa IPA: [ˈidəm ku ˈtobjə) w wyniku ściśnięcia samogłoski [e] wymawiane jest przez szwę[1].
W odniesieniu do niektórych języków, nazwa „szwa” oraz symbol ə mogą być używane do określania innych nieakcentowanych samogłosek średnich, niekoniecznie samogłoski średnio centralnej.
Języki, w których występuje ten dźwięk
- język albański
- język angielski: about [əˈbaʊt] 'o, na temat'
- język francuski
- język kaszubski: bëł [bəw] 'był'
- język maryjski: кыжгымдыш [kəʒɡəmdəʃ] 'podrażnienie'
- język niemiecki: Mücke [ˈmʏkə] 'komar'
- język paszto: ﺳﺘﺮﺍﻱ [stəˈraj] 'zmęczony'
- język polski (gwara podhalańska): idēm ku tobiē [ˈidəm ku ˈtobjə] 'idę ku tobie, idę do ciebie' (efekt ścieśnienia samogłoski "e"[1])
- język portugalski (odmiana europejska[2]): saca [ˈsäkə] 'worek' (Z reguły transkrybowana /ɐ/; odpowiada samogłosce [ɐ] w odmianie brazylijskiej[3])
- język połabski
- język rosyjski: но́вой [ˈnɔvəj] 'nową'
- ↑ a b Bubak 1991 ↓, s. 530.
- ↑ Cruz-Ferreira 1999 ↓, s. 127.
- ↑ Barbosa i Albano 2004 ↓, s. 229.
Bibliografia
- Plínio A. Barbosa, Eleonora C. Albano. Brazilian Portuguese. „Journal of the International Phonetic Association”. 34 (2), s. 227–232, 2004. DOI: 10.1017/S0025100304001756. (ang.).
- Józef Bubak: Gwara Zakopanego. W: "Zakopane - czterysta lat dziejów" pod red. Dutkowskiej Renaty. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1991.
- Madalena Cruz-Ferreira: Portuguese (European). W: Handbook of the International Phonetic Association. Cambridge: Cambridge University Press, 1999, s. 126–130. ISBN 978-0-521-65236-0. (ang.).