Rozmaitość różniczkowa: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m zamiana szablonu "źródła" na "dopracować" |
korekta oczywistej nieprawdy. Kula ma gładką i globalną mapę, a sfera nie. |
||
Linia 2: | Linia 2: | ||
{{integruj|rozmaitość gładka}} |
{{integruj|rozmaitość gładka}} |
||
{{Dopracować|źródła=2012-08 }} |
{{Dopracować|źródła=2012-08 }} |
||
'''Rozmaitość różniczkowa''' – [[rozmaitość topologiczna]], której [[Parametryzacja (matematyka)|parametryzacje]] otwartych podzbiorów pokrywających w sumie całą rozmaitość są [[Funkcja|funkcjami]] [[Pochodna|klasy]] co najmniej <math>C^1</math> posiadającą [[przekształcenie liniowe|nieosobliwą]] [[różniczka|różniczkę]] w każdym punkcie [[dziedzina (matematyka)|dziedziny]]. Parametryzacje te tworzą atlas. Bez założenia wielości map w atlasie, wiele rozmaitości nie mogłoby być rozmaitościami różniczkowymi, np. |
'''Rozmaitość różniczkowa''' – [[rozmaitość topologiczna]], której [[Parametryzacja (matematyka)|parametryzacje]] otwartych podzbiorów pokrywających w sumie całą rozmaitość są [[Funkcja|funkcjami]] [[Pochodna|klasy]] co najmniej <math>C^1</math> posiadającą [[przekształcenie liniowe|nieosobliwą]] [[różniczka|różniczkę]] w każdym punkcie [[dziedzina (matematyka)|dziedziny]]. Parametryzacje te tworzą atlas. Bez założenia wielości map w atlasie, wiele rozmaitości nie mogłoby być rozmaitościami różniczkowymi, np. sfera, dla której nie istnieje globalna i gładka parametryzacja. |
||
== Definicja == |
== Definicja == |
Wersja z 17:22, 17 lut 2015
Zasugerowano, aby zintegrować ten artykuł z artykułem rozmaitość różniczkowalna (dyskusja). Nie opisano powodu propozycji integracji. |
Zasugerowano, aby zintegrować ten artykuł z artykułem rozmaitość gładka (dyskusja). Nie opisano powodu propozycji integracji. |
Ten artykuł od 2012-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Rozmaitość różniczkowa – rozmaitość topologiczna, której parametryzacje otwartych podzbiorów pokrywających w sumie całą rozmaitość są funkcjami klasy co najmniej posiadającą nieosobliwą różniczkę w każdym punkcie dziedziny. Parametryzacje te tworzą atlas. Bez założenia wielości map w atlasie, wiele rozmaitości nie mogłoby być rozmaitościami różniczkowymi, np. sfera, dla której nie istnieje globalna i gładka parametryzacja.
Definicja
Zbiór jest rozmaitością różniczkową (klasy i wymiaru , ), gdy:
- istnieje w otwarte otoczenie oraz zbiór otwarty i
- homeomorfizm taki, że
- odwzorowanie jest klasy i
- różniczka jest iniekcją dla każdego .
Funkcję nazywamy mapą rozmaitości, zaś jej parametryzacją.
Część autorów, w tym Andrzej Birkholc w swej "Analizie wielu zmiennych" homeomorfizm o powyższych własnościach nazywa uogólnionym dyfeomorfizmem, czy też raczej po prostu dyfeomorfizmem rozszerzejąc w ten sposób jego definicję.
Klasy
W definicji można zażądać wyższej gładkości rozmaitości poprzez zastąpienie klasy funkcji inną. Rozmaitością różniczkową klasy nazywamy rozmaitość, której mapa jest funkcją klasy dla . Rozmaitość topologiczna jest rozmaitością różniczkową klasy , z kolei rozmaitością analityczną nazywa się rozmaitość klasy .