Stanisław Żochowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Żochowski
Brodzic
major NSZ major NSZ
Data i miejsce urodzenia

17 lutego 1908
Łomża

Data i miejsce śmierci

1 lutego 1999
Brisbane

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Narodowa Organizacja Wojskowa
Narodowe Siły Zbrojne
Armia Krajowa

Jednostki

29 DP
2 KP

Późniejsza praca

politolog

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (od 1941)
Cytaty w Wikicytatach

Stanisław Żochowski herbu Brodzic, ps. „Brodzic” (ur. 17 lutego 1908 w Łomży, zm. 1 lutego 1999 w Brisbane) – polski prawnik, politolog i historyk, kapitan dyplomowany Wojska Polskiego (II RP), w czasie II wojny światowej major Narodowych Sił Zbrojnych, na emigracji mianowany podpułkownikiem.

Życie i działalność[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Brodzic. Pradziad Stanisława – Józef Żochowski był żonaty z Marią Kisielnicką z Kisielnicy. Jego dziadkowi Henrykowi skonfiskowano majątek w powiecie augustowskim. Ojciec Zygmunt był kapitanem wojsk rosyjskich w 14 Ołonieckim pułku piechoty, żonaty z Wandą Salomeą Władysławą ze Szczęsnowiczów ze Żmudzi.

Ukończył gimnazjum w Łomży. W latach 1927–1930 studiował w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. Został dowódcą plutonu, potem kompanii w pp Leg. w Lublinie. W latach 1931–1935 studiował prawo na KUL-u, uzyskując tam tytuł magistra.

W 1935 r. jego żoną została Maria Truszkowska z majątku Godów w pow. puławskim. W latach 1936–1938 studiował w Wyższej Szkole Wojskowej w Warszawie. W 1938 r. był I oficerem sztabu 29 Dywizji Piechoty. Zaś w 1939 r. kwatermistrzem tej dywizji.

Uczestniczył w kampanii wrześniowej, m.in. w walkach w rejonie Piotrkowa Trybunalskiego. Dywizja została rozbita w składzie armii gen. Stefana Dąb-Biernackiego. W 1939 i 1940 roku podejmował nieudane próby przejścia granicy do Francji.

W 1941 r. dowódca byłej 29 DP Ignacy Oziewicz wezwał go do Warszawy. Został szefem Oddz. III w Narodowej Organizacji Wojskowej. Po rozłamie w NOW, w 1942 r. przeszedł do tworzonej przez płk. Ignacego Oziewicza organizacji Narodowe Siły Zbrojne (NSZ) i został szefem sztabu dowództwa NSZ. Jeździł na inspekcje do terenowych ogniw NSZ. Obaj dążyli do połączenia NSZ z ZWZ-AK, z zachowaniem odrębności NSZ.

W 1943 r. aresztowano gen. Grota Roweckiego i płk. Ignacego Oziewicza. Nowym dowódcą NSZ został płk. dypl. inż. T. Kurcyusz. W obliczu tarć między dowództwami AK i NSZ na tle warunków połączenia, płk. Kurcyusz wysłał kpt. Żochowskiego do Naczelnego Wodza PSZ w Londynie dla omówienia warunków połączenia obydwu formacji. W 1944 po trzymiesięcznej podróży przez Bałkany, dotarł do Londynu, gdzie został odznaczony Krzyżem Walecznych[1]. Po wykonaniu zadania otrzymał przydział do Sztabu Naczelnego Wodza w Oddziale Operacyjnym. Wkrótce przeniesiono go do 2 Korpusu we Włoszech. Tam krótko dowodził 17 batalionem strzelców lwowskich, następnie był znów w sztabie Korpusu, z dodatkowymi zadaniami oficera łącznikowego gen. Andersa do Brygady Świętokrzyskiej NSZ, stacjonującej w Niemczech.

Wykorzystując konspiracyjne kontakty na kraj, sprowadził żonę i córkę do Włoch. W 1946 roku nastąpiła demobilizacja Korpusu.

Major Stanisław Żochowski wraz z rodziną osiadł w południowej Anglii, na dzierżawie małej farmy kwiatowo-owocowej. W 1950 wyjechał do Australii, osiedlając się w Brisbane. Pod koniec lat 50. Władysław Anders awansował go do stopnia podpułkownika[2]. W 1991 zmarła bezdzietnie jego jedyna córka Hania.

W 1993 obronił doktorat z nauk politycznych z zakresu współczesnej historii Polski, na Polskim Uniwersytecie Na Obczyźnie w Londynie, który wręczył mu były rektor tej uczelni, prof. Jerzy Gawenda[3].

Autor wielu książek o tematyce politycznej, polskiej armii, Narodowych Siłach Zbrojnych, Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie oraz o losach rodziny, był członkiem Polskiego Towarzystwa Naukowego Na Obczyźnie[4].

Publikacje książkowe[edytuj | edytuj kod]

  • Brytyjska polityka wobec Polski 1916-1948, Londyn 1978.
  • Monografia generała dywizji Tadeusza Kutrzeby, Londyn 1979, Lublin 1997
  • Gen. Stanisław Fiszer, szef sztabu ks. Józefa, Londyn 1981.
  • O Narodowych Siłach Zbrojnych – NSZ, Londyn 1983.
  • Nasz pamiętnik (1914-1984) (współautor: Maria Żochowska), Londyn 1984, Lublin 1993
  • British Policy in Relation to Poland in 2nd World War, New York 1988.
  • Unia brzeska w Polsce XVII wieku. Monografia ks. Cypriana Żochowskiego Metropolity całej Rusi i Arcybiskupa Połockiego (1635-1693), Brisbane-Londyn 1988.
  • Wywiad polski we Francji 1940–1945, Londyn 1990.
  • Myślę o wrześniu 1939, Londyn 1993.
  • Rządy zbirów 1940-1990 (współautor: Henryk Pająk), Wyd. Retro, Lublin 1996, 1997[5][6]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Lesław M. Bartelski: Czas bitew. Opowieść o AK od lipca 1943 po styczeń 1944. Warszawa 1993. s. 75. ISBN 978--83-85-74604-1.
  2. ↑ Zbigniew Sudułł: Człowiek-enigma. Wspomnienie o Stanisławie Żochowskim. polesinaustralia.com. [dostęp 2014-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].
  3. ↑ Stanisław Żochowski: Monografia generała dywizji Tadeusza Kutrzeby. 1997. s. 4.
  4. ↑ Wybór członków Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Polskie Towarzystwo Naukowe na Ojczyźnie s. 129. docplayer.pl. [dostęp 2017-06-04].
  5. ↑ Henryk Pająk, Stanisław Żochowski, Rządy zbirów. 1940-1990, Lublin: „Retro”, 1996, ISBN 83-905292-5-4, OCLC 233485246.
  6. ↑ Henryk Pająk, Rządy zbirów, 1940-1990, Stanisław Żochowski, wyd. 2, Lublin: Wydawn. Retro, 1997, ISBN 83-87510-16-5, OCLC 57552956.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • S. Żochowski, M. Żochowska, Nasz Pamiętnik (1914-1984), Wyd. II, Retro, Lublin 1993.
  • Stanisław Żochowski na stronach Paryskiej Kultury [1]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Żochowski&oldid=70652661”