Stanisław Dobrzański (wojskowy)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Dobrzański
Ilustracja
kpt. Stanisław Dobrzański
kapitan administracji kapitan administracji
Pełne imię i nazwisko

Stanisław Stefan Dobrzański

Data i miejsce urodzenia

27 lipca 1891
Morawska Ostrawa

Data i miejsce śmierci

20 lipca 1950
Cieszyn

Przebieg służby
Lata służby

1908–1947

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

KRU Będzin

Stanowiska

kierownik referatu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
(kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913
Multimedia w Wikimedia Commons
Kapitan Stanisław Dobrzański z żoną Marią Hilke i córką Marią.
Stanisław Dobrzański w okresie powojennym.
Kapitan Stanisław Dobrzański z żoną Marią Hilke.

Stanisław Stefan Dobrzański[a] (ur. 27 lipca 1891 w Morawskiej Ostrawie, zm. 20 lipca 1950 w Cieszynie) – kapitan administracji Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 27 lipca 1891 w Morawskiej Ostrawie, w rodzinie Franciszka, podurzędnika pocztowego, i Emilii[3]. W 1908, po ukończeniu czterech klas w c. k. Gimnazjum im. Rudolfa w Brodach, wstąpił do Szkoły Kadetów Piechoty we Lwowie[4][5][3]. 18 sierpnia 1912 został mianowany chorążym ze starszeństwem z 1 września 1912 i wcielony do Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 56 w Krakowie[6]. W szeregach tego oddziału wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach[7].

Od 1 sierpnia do 20 października 1914 dowodził jednym z plutonów Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 40 z Rzeszowa[8]. Awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem z 5 sierpnia 1914 w korpusie oficerów piechoty[9]. Do 20 listopada tr. jako chory przebywał w szpitalu, po czym do 20 grudnia 1914 zajmował stanowisko instruktora w Batalionie Zapasowym Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 40. Następnie w polu jako adiutant batalionu i dowódca plutonu w 15. kompanii c. i k. 40 Pułku Piechoty[10] - walczył z Rosjanami w Karpatach. 27 stycznia 1915 dostał się do rosyjskiej niewoli[8], w której przetrzymywany był do 28 czerwca 1918 w Nikołajewsku (w ówczesnej guberni samarskiej)[10]. Po powrocie z niewoli, od 29 czerwca do 25 sierpnia 1918, przebywał na kursie karabinów maszynowych w czeskich Milovicach. Po powrocie z kursu przydzielony do Batalionu Zapasowego c. i k. 40 pp[11][12] na stanowisko dowódcy kompanii karabinów maszynowych, które zajmował do 29 września 1918. Do 30 października tr. na urlopie, w dniu 31 października 1918 zakończył swą służbę w cesarskiej i królewskiej Armii[11][b].

5 listopada 1918 został w Krakowie przyjęty do Wojska Polskiego jako oficer byłej armii austro-węgierskiej[11]. Początkowo pełnił służbę w krakowskim Batalionie Akademickim, następnie w Legii Oficerskiej przy Dowództwie Okręgu Generalnego w Krakowie. Od 23 stycznia 1919 dowódca kompanii w I Batalionie Powiatowym „Bielsko” z Cieszyna. Od 1 czerwca do 1 sierpnia tr. na stanowisku dowódcy Baonu Powiatowego „Bielsko” (w grupie płk. Franciszka Latinika). Do końca października 1919 dowódca powiatu etapowego we Frysztacie (w okręgu etapowym gen. Juliusza Bijaka). W okresie od 1 listopada 1919 do 25 maja 1920 dowodził kompanią w 3/V Batalionie Wartowniczym z Bielska, a następnie (do 10 lipca 1920) kompanią zapasową 12 pułku piechoty w Wadowicach. Do 5 sierpnia tr. zastępca dowódcy Batalionu Zapasowego 12 pp, po czym (do końca listopada 1920) w polu na stanowisku dowódcy 5. kompanii 12 pułku piechoty (w składzie 6 Dywizji Piechoty). Od 1 grudnia 1920 do 23 kwietnia 1921 słuchacz kursu dowódców kompanii w rembertowskiej Szkole Aplikacyjnej Oficerów Piechoty (kurs ten ukończył z postępem zadowalającym i 37. lokatą).

Do jesieni 1928 pełnił służbę w 12 pułku piechoty z Wadowic[13][14][15][1][16][17]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 1038. lokatą w korpusie oficerów piechoty[18]. Od 1 grudnia 1922 do 15 stycznia 1923 przebywał w Krakowie na kursie metodyczno-oświatowym dla młodszych oficerów, zorganizowanym przez Dowództwo Okręgu Korpusu Nr V (kurs ten ukończył z wynikiem celującym). Od 7 stycznia do 2 maja 1925 słuchacz Kursu Doszkolenia Młodszych Oficerów Piechoty w Chełmnie[19]. W toku służby w wadowickim pułku dowodził między innymi 6., 2. i 3. kompaniami strzeleckimi oraz piastował stanowisko zastępcy dowódcy I batalionu. 1 sierpnia 1924 odnotowany na stanowisku dowódcy 3. kompanii 12 pp[20].

2 września 1928 został przeniesiony do Batalionu Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 2 w Tomaszowie Lubelskim, w którym objął stanowisko dowódcy kompanii[13][21]. 5 kwietnia 1931 rozpoczął służbę w 14 pułku piechoty z Włocławka piastując funkcję dowódcy kompanii administracyjnej[13][22]. Z dniem 10 października 1931 przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień w Święcianach na stanowisko kierownika II referatu[13][23][24]. W 1937, w tym samym stopniu i starszeństwie, przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów administracji[25]. Od 14 stycznia 1939 pełnił służbę w Komendzie Rejonu Uzupełnień w Będzinie - na stanowisku kierownika I referatu ewidencji[13][26]. Na dzień 23 marca 1939 zajmował 47. lokatę pośród kapitanów administracji piechoty ze starszeństwem od dnia 1 czerwca 1919.

3 września ewakuował się ze swoją jednostką z Będzina, a 18 września 1939 przekroczył granicę państwową i został internowany na terytorium Królestwa Rumunii[13]. 8 lutego 1941 trafił do niewoli niemieckiej[13], w której początkowo przebywał w oflagu VI E Dorsten[27]. 17 września 1942 przeniesiony do Oflagu VI B Dössel[27]. Po wyzwoleniu wstąpił do Polskich Oddziałów Wartowniczych w amerykańskiej strefie okupacyjnej Niemiec[28]. 15 sierpnia 1947 wrócił do kraju jako kierownik transportu repatriacyjnego. Zamieszkał u rodziny żony w Cieszynie, a 10 września tegoż roku został zarejestrowany w Rejonowej Komendzie Uzupełnień Cieszyn[29].

zmarł 20 lipca 1950 w Cieszynie i spoczywa wraz z żoną Marią na tamtejszym cmentarzu komunalnym (sektor VI, rząd 23, miejsce 14)[30].

Był żonaty z Marią Anną z domu Hilke (ur. 1 października 1898 w Cieszynie, zm. 7 maja 1983 w Rybniku). Z ich związku narodził się syn Witold Herman (ur. 7 października 1923 w Wadowicach, zm. 23 lutego 1986 w Toledo - stan Ohio w USA) oraz córka Maria Gerta (ur. 23 lutego 1931 w Poznaniu, zm. 5 lutego 2017 w Cieszynie)[31].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

polskie
austro-węgierskie

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Do 24 stycznia 1934 w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Stanisław II Dobrzański”, w celu odróżnienia od innych oficerów noszących to samo imię i nazwisko[1]. 26 stycznia 1934 ogłoszono sprostowanie imienia kpt. Stanisława II Dobrzańskiego z „Stanisław II” na „Stanisław Stefan”[2].
  2. ↑ Według części źródeł został awansowany do stopnia porucznika z dniem 1 lipca 1915.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 158, 413.
  2. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 29.
  3. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2, 5.
  4. ↑ Jahresbericht 1904 ↓, s. 30, ukończył klasę Ia.
  5. ↑ Jahresbericht 1905 ↓, s. 31, ukończył klasę IIa.
  6. ↑ Schematismus 1913 ↓, s. 389, 615.
  7. ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 279, 491.
  8. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2, 3.
  9. ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 105, 344.
  10. ↑ a b Lista strat nr 266. k. u. k. Kriegsministerium, 1915-09-15, s. 48..
  11. ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 3.
  12. ↑ a b Ranglisten 1918 ↓, s. 578.
  13. ↑ a b c d e f g Kolekcja ↓, s. 5.
  14. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 55.
  15. ↑ Dwunasty 1924 ↓, s. 85.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 150, 357.
  17. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 28, 189.
  18. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 55.
  19. ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 5.
  20. ↑ Dwunasty 1924 ↓, s. 82.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 339.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931, s. 99.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931, s. 327.
  24. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 42, 524.
  25. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 290.
  26. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 844.
  27. ↑ a b Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-08-17].
  28. ↑ Kolekcja ↓, s. 6.
  29. ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 3, 6, 7.
  30. ↑ Cmentarze Komunalne w Cieszynie. Zakład Gospodarki Komunalnej w Cieszynie Sp. z o. o.. [dostęp 2023-08-17]..
  31. ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
  32. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 158.
  33. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 42.
  34. ↑ Dwunasty 1924 ↓, s. 78.
  35. ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 2, 4.
  36. ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 491.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Dobrzański_(wojskowy)&oldid=71836471”