Przejdź do zawartości

Stanisław Żak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Żak
Data i miejsce urodzenia

8 lutego 1932
Kielce

Zawód, zajęcie

literaturoznawca, historyk

Alma Mater

Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie

Stanowisko

senator I i II kadencji (1989–1993)

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” Odznaka Honorowa Województwa Świętokrzyskiego

Stanisław Józef Żak (ur. 8 lutego 1932 w Kielcach) – polski literaturoznawca, historyk, publicysta, senator I i II kadencji.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Absolwent Liceum im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. W 1961 ukończył filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. Doktoryzował się w 1968 na podstawie pracy poświęconej twórczości Marii Kuncewiczowej. W 1991 uzyskał stopień doktora habilitowanego[1]. Był m.in. stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej, przebywał na Uniwersytecie Harvarda pod kierunkiem Wiktora Weintrauba. Początkowo zatrudniony jako nauczyciel w Technikum Ekonomicznym w Kielcach, później jako kierownik kieleckiego punktu konsultacyjnego WSP w Krakowie[1]. Przez wiele lat pracował również jako wykładowca teorii i historii literatury, m.in. na Akademii Świętokrzyskiej[2]. Opublikował liczne pozycje książkowe i artykuły naukowe.

W 1980 związał się z „Solidarnością”. Założyciel „Solidarności” w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach, przewodniczący wydziału kultury. Po wprowadzeniu stanu wojennego został dwukrotnie internowany, łącznie na około 10 miesięcy. Na początku lat 80. Prezes Klubu Inteligencji Katolickiej w Kielcach.

Od 1989 do 1993 sprawował mandat senatora I i II kadencji, odpowiednio z ramienia Komitetu Obywatelskiego i Unii Demokratycznej. W Senacie reprezentował województwo kieleckie[3]. W 1992 jego nazwisko pojawiło się na tzw. liście Macierewicza. W 2005 złożył oświadczenie lustracyjne, w którym podał, że nie był tajnym współpracownikiem SB[4] (oświadczenie to nie zostało zakwestionowane).

Do połowy lat 90. należał do Unii Wolności, do 1997 był przewodniczącym partii w województwie świętokrzyskim, w 2005 wsparł Partię Demokratyczną, bezskutecznie startując (jako bezpartyjny) z jej ramienia do Senatu[5]. W 2007 miał być kandydatem Platformy Obywatelskiej do izby wyższej parlamentu, jednak zrezygnował z udziału w wyborach. W 2010 wsparł kandydaturę Bronisława Komorowskiego na urząd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Autor okazjonalnych felietonów i recenzji teatralnych w „Gazecie Wyborczej”.

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

W 2011 odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[6]. Otrzymał odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, odznakę „Za zasługi dla Kielecczyzny”, a w 2014 Odznakę Honorową Województwa Świętokrzyskiego[7].

Został honorowym obywatelem Chmielnika. Uhonorowany również medalem „Vir Bonus” przez Stowarzyszenie im. Jana Karskiego w Kielcach.

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Maria Kuncewiczowa, 1971.
  • Literatura polska i obca (antyk, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie), 1973.
  • Proza narracyjna Ewy Szelburg-Zarembiny, 1990.
  • Słownik (kierunki, szkoły, terminy literackie), 1991.
  • Cenzura wobec humanistyki, 1996.
  • Bolesław Garboś (poeta, filozof, prawnik), 1997.
  • Cudze chwalicie – swego nie znacie. Obecność regionu kieleckiego w kulturze narodowej, 1998.
  • Polscy pisarze nobliści, 1998.
  • Jam nie z soli, ani z roli... Portret Stefana Czarnieckiego w literaturze polskiej, 1999.
  • Witold Gombrowicz (autobiografia, autokreacja, legenda), 2000.
  • Ksiądz Stanisław Konarski (pisarz, pedagog, polityk), 2001.
  • Czarne kwiaty (ks. Jan Kuśmierz, ks. Stanisław Kudelski, ks. Adam Ludwik Szafrański), 2004.
  • Wdzięczność pamięci, 2005.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Stanisław Józef Żak. senat.pl. [dostęp 2018-07-10].
  2. Dr hab. Stanisław Żak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-01-15].
  3. Informacje na stronie Senatu. [dostęp 2010-01-15].
  4. Rafał Zychal, Andrzej Stankiewicz: Lista Macierewicza ćwierć wieku później. onet.pl, 4 czerwca 2017. [dostęp 2019-02-16].
  5. Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2020-02-26].
  6. M.P. z 2011 r. nr 107, poz. 1079
  7. „Ojczyznę kocha się nie dlatego, że wielka, ale dlatego, że własna”. Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, 13 listopada 2014. [dostęp 2020-04-23].