Stara Brzeźnica
wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) |
415 |
Strefa numeracyjna |
34 |
Kod pocztowy |
98-331[2] |
Tablice rejestracyjne |
EPJ |
SIMC |
0139784 |
Położenie na mapie gminy Nowa Brzeźnica | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego | |
Położenie na mapie powiatu pajęczańskiego | |
51°04′06″N 19°10′07″E/51,068333 19,168611[1] |
Stara Brzeźnica – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Nowa Brzeźnica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0139809 | Borowiec | przysiółek |
0139815 | Staw | przysiółek |
0139790 | Ważne Młyny | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Brzeźnica Stara uzyskała prawa miejskie w 1265 r. W centrum miejscowości zachował się rynek pamiętający czasy średniowiecza, kiedy to w 1287 r. Książę Sieradzki Leszek Czarny przeniósł miasto ze Starej Brzeźnicy na nowe miejsce, gdzie mianowani przez niego zasiadcy Marcin i Przybysław założyli nową osadę (Nowa Brzeźnica) na „nowym korzeniu” – w miejscu gdzie krzyżowały się szlaki handlowe z Rusi na Śląsk i z Małopolski na Mazowsze. Ponadto dogodniejsze warunki terenowe sprzyjały zabezpieczeniu miasta. Rozwój miasta spowodował, że w końcu XIII w. Władysław Łokietek nadał mu prawa starostwa niegrodowego i nakazał wybudowanie zamku, co wiązało się z jego częstymi odwiedzinami Brzeźnicy i tym, że miasto to było w pobliżu granicy ze Śląskiem, który był w rękach Wacława II, przeciwnika Łokietka. Z tego okresu pochodził gotycki kościół parafialny rozebrany na początku XIX w.
W Brzeźnicy w 1415 r. urodził się i spędził dzieciństwo Jan Długosz. Był jednym z 12 synów Jana Wieniawity, rycerza z Niedzielska pod Wieluniem, który został przezwany „Długosz”. Otrzymał starostwo brzeźnickie w nagrodę za postawę w bitwie pod Grunwaldem. Przed siedzibą gminy stoi jego pomnik, a w miejscowej szkole jest izba pamięci jemu poświęcona.
Miasto upadło. W 1717 r. sejm przekazał starostwo brzeźnickie paulinom w zamian za utrzymanie załogi zbrojnej na Jasnej Górze. W 1751 r. w Brzeźnicy urodził się Marcin Molski, znany poeta i satyryk. Ostatecznie straciło prawa miejskie 1868 r.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 128050
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1191 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marszałek W., Tam, gdzie polski kawalerzysta rozbił hitlerowskie zagony... [w:] „Na sieradzkich szlakach” nr 3-4/55-56/XIX, s. 40-43 (plany, zdjęcia).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Brzeźnica-stara 2.) wś, powiat noworadomski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 411 .
- Brzeźnica, 2.) wś, powiat noworadomski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 247 .