System informacji oświatowej

System Informacji Oświatowej (SIO) – polski, elektroniczny system baz danych służący do gromadzenia informacji o szkołach, placówkach oświatowych, nauczycielach oraz uczniach, utworzony na podstawie:

• ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz.U. z 2024 r. poz. 152),
• rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych gromadzonych w bazach danych oświatowych, zakresu danych identyfikujących podmioty prowadzące bazy danych oświatowych, terminów przekazywania danych między bazami danych oświatowych oraz wzorów wydruków zestawień zbiorczych (Dz.U. z 2012 r. poz. 957, ze zm.).

Celem Systemu Informacji Oświatowej jest uzyskiwanie danych niezbędnych do prowadzenia polityki edukacyjnej państwa, podnoszenia jakości i upowszechniania edukacji oraz do usprawniania finansowania zadań oświatowych. Szczegółowe wytyczne odnośnie do zakresu zbieranych informacji, momentów ich przekazywania oraz wzorów dokumentacji są ustalone w przywołanym wyżej rozporządzeniu. Są to głównie informacje o uczniach, nauczycielach, majątku szkoły i jej wydatkach.

"Stare" SIO

Uruchomiony w 2004 r. system informacji oświatowej służył zbieraniu danych trzy razy w roku szkolnym:

• 10 września – sprawozdanie skrócone,
• 30 września – sprawozdanie pełne,
• 31 marca – sprawozdanie pełne.

System oparty jest na aplikacji komputerowej, w której szkoły i placówki oświatowe przygotowują sprawozdania ze swojej działalności. Sprawozdania te są następnie eksportowane do odpowiednich jednostek prowadzących, na przykład jednostek samorządu terytorialnego, oraz im przekazywane w formie zestawienia zbiorczego oraz nagranej płyty ze sprawozdaniem. Jednostki te scalają uzyskane sprawozdania i przekazują je do ministerstwa edukacji narodowej.

"Nowe" SIO

W kwietniu 2012 r. została udostępniona zmodernizowana wersja aplikacji SIO, nazywana potocznie "nowym SIO". W przeciwieństwie do poprzedniej wersji, w nowej aplikacji zbierane są dokładniejsze dane wprowadzane na ogół w ciągu 7 dni od zaistnienia ich zmiany.

W kwietniu 2013 r. projekt modernizacji wersji SIO został zakończony niepowodzeniem. Nie udało się wprowadzić większości założonych funkcjonalności, a ukończona część oprogramowania zawiera dużą liczbę błędów. W związku z tym podjęto decyzję o przedłużeniu funkcjonowania dotychczasowego "starego" SIO o kolejne 3 lata i nowelizacji odpowiednich przepisów. Mimo tego, aplikacja "nowego" SIO była nadal rozwijana.

Moduły zmodernizowanego SIO

Zmodernizowany System Informacji Oświatowej składa się z następujących modułów:

• RSPO – informacje o szkole w Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych oraz udzielonych upoważnieniach,
• Podmiot – informacje o utworzonych oddziałach i ich charakterystyce,
• Uczeń – informacje o uczniach, ich dane identyfikacyjne i dziedzinowe, np. informacje o nauce ucznia i przypisaniach do oddziałów,
• Nauczyciel – informacje o nauczycielach, ich dane identyfikacyjne i dziedzinowe, np. informacje o umowach zawartych z nauczycielem, wysokości składek odprowadzanych od wynagrodzenia w każdym miesiącu; informacja o posiadanych przez nich kwalifikacjach, szkoleniach, kursach
• Dane dziedzinowe – informacje o bazie materialnej szkoły lub placówki oświatowej (pomieszczenia – ich powierzchnia i charakter użytkowania, wyposażenie sal, typ łącza internetowego/satelitarnego, ilość sprzętów elektronicznych i tym podobne)

Modernizacja SIO

Jako rozwiązanie problemów z podwójną sprawozdawczością w "starym" i "nowym" systemie informacji oświatowej, w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji oświatowej zaproponował wprowadzenie wielu zmian, m.in.:

• zmianę architektury SIO – w miejsce aplikacji komputerowej wprowadzono aplikację internetową,
• likwidację lokalnych baz danych SIO – jak motywowano w uzasadnieniu projektu, w roku 2015 lokalne bazy danych były przywracane ok. 4,5 tys. razy; zastąpiono je jedną, centralną bazą,
• modyfikację schematu przekazywania danych – do tej pory najpierw do lokalnej bazy danych SIO wprowadzało się dane identyfikacyjne ucznia lub nauczyciela (tj. imię, nazwisko, PESEL), a dopiero po ich pozytywnej weryfikacji z rejestrem PESEL wprowadza się pozostałe dane – dane dziedzinowe; teraz umożliwiono jednoczesne wprowadzanie danych identyfikacyjnych i dziedzinowych (co ma pozwalać na importowanie danych z innych systemów, jak np. dzienniki elektroniczne),
• ograniczenie zbieranych danych dziedzinowych uczniów – na rzecz danych zbiorczych rezygnuje się z: informacji o pomocy psychologiczno-pedagogicznej kierowanej do danego ucznia, informacji o pomocy materialnej o charakterze socjalnym,
• zmianę weryfikacji powodu niepowodzenia potwierdzenia danych w rejestrze PESEL – od teraz szkoła lub placówka oświatowa jest obowiązana niezwłocznie wyjaśnić stan faktyczny dotyczący niezgodności wprowadzonych danych identyfikacyjnych ucznia bądź nauczyciela z danymi zawartymi w rejestrze PESEL poprzez wystąpienie do odpowiedniego kierownika urzędu stanu cywilnego z informacją o niezgodności danych,
• uproszczenie potwierdzenia tożsamości osoby upoważnionej do korzystania z SIO – dopuszczono możliwość weryfikacji tożsamości poprzez zastosowanie podpisu kwalifikowanego lub podpisu zaufanego ePUAP,
• uproszczenie działania Rejestru Szkół i Placówek Oświatowych – dyrektorzy szkół i placówek oświatowych mogą samodzielnie zmienić w Rejestrze numer telefonu, numer faksu, adres poczty elektronicznej i adres strony internetowej bez konieczności procedowania tych zmian przez JST, zastępuje się zbieranie informacji o obwodach szkolnych informacją, czy szkoła jest szkołą obwodową i czy uczeń spełnia obowiązek szkolny w szkole obwodowej,
• umożliwienie uzyskania z SIO danych uczniów i nauczycieli przez sądy, prokuratorów, Policję i inne organy prowadzące postępowania przygotowawcze w sprawach karnych, karnych skarbowych oraz czynności wyjaśniające w sprawach o wykroczenia, komorników sądowych, organy administracji publicznej oraz państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, np. Zakład Ubezpieczeń Społecznych – wnioski o udostępnienie takich danych były przekazywane do ministerstwa edukacji narodowej bardzo często, w efekcie czego wprowadzono taką możliwość wyłącznie na wniosek danego organu, w którym zostanie wykazana konieczność uzyskania tych danych i podstawa prawna pozwalająca na ich uzyskanie.

Wprowadzenie nowych rozwiązań ma znacznie ułatwić pracę szkół i placówek oświatowych oraz dostosować system do oczekiwań użytkowników. Efektem prac jest ustawa z dnia 21 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy o systemie informacji oświatowej i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 949). Ustawa ta określa także, że "stary" SIO będzie obowiązywać do końca roku 2017.

Ze względu na trudności różnej natury system "stary" SIO nadal obowiązuje w 2018 roku.

Wprowadzenie aplikacji internetowej SIO

Choć wspomniana wcześniej ustawa definiuje nowe warunki techniczne działania SIO, jego wdrażanie jest etapowe:

• 24 lipca 2017 r. zostały uruchomione moduły pozwalające na wprowadzenie do RSPO informacji o szkołach po reformie systemu oświaty; logowanie przez szkoły i placówki oświatowe nie jest jeszcze możliwe,
• do dnia 18 sierpnia 2017 r. mają zostać uruchomione funkcjonalności pozwalające szkołom składać wnioski o modyfikację danych szkoły lub jej likwidację,
• do dnia 28 sierpnia 2017 r. mają zostać uruchomione moduły Podmiot oraz Uczeń,
• do dnia 20 września 2017 r. ma zostać uruchomiony moduł Nauczyciel,
• do dnia 30 listopada 2017 r. ma zostać uruchomiony moduł Dane zbiorcze.

Linki zewnętrzne

• Strona Systemu Informacji Oświatowej. sio.men.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-06)].
• Informacje o zmodernizowanym Systemie Informacji Oświatowej na stronie Centrum Informatycznego Edukacji
• Rejestr Szkół i Placówek Oświatowych