Sędzin (gmina)
| gmina wiejska | |||
| 1919–1954[1] | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo |
1919-38: warszawskie | ||
| Powiat |
1919–48: nieszawski | ||
| Siedziba | |||
| Szczegółowy podział administracyjny (1952) | |||
| |||
Sędzin (od 1973 Dobre i Zakrzewo) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku[2] w woj. warszawskim, pomorskim i bydgoskim[3] (dzisiejsze woj. kujawsko-pomorskie). Nazwa gminy pochodzi od wsi Sędzin, lecz siedzibą władz gminy były: przed wojną – Dobre[4], a po wojnie Krzywosądza[5] (obecnie Krzywosądz).
Za Królestwa Polskiego gmina należała do powiatu radiejewskiego (od 1871 nieszawskiego) w guberni warszawskiej[6][7][8].
W okresie międzywojennym gmina Sędzin należała do powiatu nieszawskiego w woj. warszawskim. Była to gmina o ekstremalnie peryferyjnym położeniu względem jego stolicy – Warszawy[4]. 1 kwietnia 1938 roku gminę wraz z całym powiatem nieszawskim przeniesiono do woj. pomorskiego[9].
Po wojnie gmina weszła w skład terytorialnie zmienionego woj. pomorskiego. 12 marca 1948 roku powiat nieszawski przemianowano na powiat aleksandrowski[10] a woj. pomorskie 6 lipca 1950 roku na woj. bydgoskie[11]. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 34 gromad[12].
Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[13]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin[14], a z jej dawnego obszaru powstały dwie nowe gminy – gmina Dobre w powiecie radziejowskim i gmina Zakrzewo w powiecie aleksandrowskim, obie w woj. bydgoskim.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. warszawskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
- ↑ Do 28 września 1954 roku
- ↑ 1945-50 nazwa woj. bydgoskiego brzmiała województwo pomorskie
- ↑ a b Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
- ↑ Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
- ↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
- ↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
- ↑ Powiat nieszawski (1867-71 radziejowski), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 126.
- ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 27, poz. 240
- ↑ Dz.U. z 1948 r. nr 12, poz. 97
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312