Tylko nie mów nikomu
Gatunek | |
---|---|
Rok produkcji | |
Data premiery |
11 maja 2019 |
Kraj produkcji | |
Język | |
Czas trwania |
121 min |
Reżyseria | |
Scenariusz |
Tomasz Sekielski |
Zdjęcia |
Adam Galica |
Montaż |
Dariusz Mandes |
Produkcja |
Marek Sekielski |
Wytwórnia |
Sekielski Brothers |
Dystrybucja | |
Strona internetowa |
Tylko nie mów nikomu – polski film dokumentalny z 2019 roku w reżyserii Tomasza Sekielskiego opowiadający o wykorzystywaniu seksualnym małoletnich w Kościele katolickim w Polsce.
O filmie
Film, trwający 121 minut, jest niezależną produkcją braci Tomasza i Marka Sekielskich, która została w całości sfinansowana przy pomocy zbiórki internetowej w serwisie Patronite. Pierwszy z braci jest autorem scenariusza i reżyserem, drugi producentem. Za zdjęcia do filmu odpowiadali Adam Galica, Wojciech Jakubczak i Piotr Suzin, zaś za montaż Dariusz Mandes[1].
Film podejmuje kwestię odpowiedzialności za ukrywanie sprawców przestępstw i wykroczeń seksualnych przed organami ścigania, przez członków Konferencji Episkopatu Polski[1]. W filmie przedstawiono sprawy zarówno sprzed kilkudziesięciu lat, jak i zupełnie nowe. Po raz pierwszy padają w nim oskarżenia o pedofilię wobec ks. prałata Franciszka Cybuli, osobistego kapelana prezydenta RP Lecha Wałęsy[1][2][3], oraz ks. Eugeniusza Makulskiego, pomysłodawcy budowy sanktuarium Matki Bożej w Licheniu[4].
Autorzy filmu zaprosili do udziału w nim kilku hierarchów kościelnych. Arcybiskupi Wojciech Polak oraz Stanisław Gądecki odmówili udziału, natomiast kard. Kazimierz Nycz, abp Sławoj Leszek Głódź oraz bp Jan Tyrawa nie odpowiedzieli na zaproszenie. W filmie wypowiadał się były jezuita prof. Stanisław Obirek[1].
Reżyser zapowiedział wydanie jesienią 2019 książki, która będzie rozszerzeniem spraw poruszonych w filmie. Poinformował także, że posiada wiarygodne dokumenty potwierdzające, że trzech z księży przedstawionych w filmie (Jan A., Franciszek Cybula i Eugeniusz Makulski) było zarejestrowanych jako tajni współpracownicy SB[5].
Dystrybucja
Film został zamieszczony w serwisie YouTube 11 maja 2019[1][2] i w ciągu pierwszych 5,5 godziny uzyskał ponad milion wyświetleń, czym ustanowił nowy rekord na polskim YouTube. Po około 55 godzinach od premiery liczba wyświetleń przekroczyła 10 milionów[6]. W ciągu niecałego tygodnia film został wyświetlony ponad 18 milionów razy[7].
Po głośnym odbiorze dokumentu autorzy podjęli rozmowy z Netflixem w celu międzynarodowej dystrybucji i zapowiedzieli kolejną część filmu[6]. Nie wykluczyli też nakręcenia całego serialu dokumentalnego na ten temat[8].
Tomasz Sekielski w programie Tomasza Lisa zapowiedział, że udzieli bezpłatnej licencji na emisję filmu w ogólnopolskiej telewizji, ponieważ zależy mu, aby dotarł on do jak największej liczby widzów[5][9]. Pierwszą stacją telewizyjną, która zdecydowała się na wyświetlenie filmu, była WP[10], w której premierową emisję 16 maja wieczorem obejrzało ok. 170 000 widzów. Tym samym była to najchętniej oglądana pojedyncza pozycja programowa na antenie tej stacji w 2019[11]. Na emisję filmu zdecydował się także TVN[12].
Reakcje i odbiór
Zarówno sama zapowiedź powstania filmu, jak i jego pojawienie się w internecie było szeroko komentowane w polskich mediach oraz w serwisach społecznościowych[3][13][14][15][16][17][18][19][20][21].
W ciągu kilku godzin od opublikowania filmu oświadczenia wydali polscy dostojnicy kościelni. Prymas Wojciech Polak napisał m.in. „Jestem głęboko poruszony tym, co zobaczyłem w filmie Pana Tomasza Sekielskiego”[13], a przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki rozpoczął swoje oświadczenie od słów: „Ze wzruszeniem i smutkiem obejrzałem dzisiaj film pana Sekielskiego, za który pragnę podziękować reżyserowi”[14]. Do dokumentu odnieśli się także inni duchowni, m.in. ks. Wojciech Lemański czy o. Paweł Gużyński[15], a także liczni dziennikarze i politycy[2][16]. Abp Sławoj Leszek Głódź, który – zdaniem autorów – był jednym z hierarchów zatajających wiedzę o przypadkach pedofilii wśród podlegających mu duchownych, nazajutrz po premierze filmu powiedział dziennikarce „Faktów” TVN: „Wczoraj miałem inne zajęcia, nie oglądam byle czego”[22]. Trzy dni później arcybiskup przeprosił za swoje słowa[23]. Kardynał Kazimierz Nycz stwierdził, że popełnił błąd, nie zgadzając się na udział w filmie, i za to przeprosił[24].
W wywiadzie udzielonym Beacie Lubeckiej w Radiu Zet prymas Wojciech Polak zaznaczył, że nie widzi w Tylko nie mów nikomu ataku na Kościół[25]. O. Tadeusz Rydzyk komentując film wypowiedział się: „Czy to jest uczciwe, czy to jest troska? To jest walka z Kościołem, obliczona na jego zniszczenie.”, uważając że z dramatu osób pokrzywdzonych zrobiono „przemysł pedofilii”: „Mieliśmy już maczugę antysemityzmu, nazizmu, nacjonalizmu, faszyzmu, teraz wyciągnięto maczugę pedofilii. Za tym wszystkim stoi nienawiść”[26].
Ukazany w filmie ks. Dariusz Olejniczak po jego emisji skierował do papieża Franciszka prośbę o przeniesienie do stanu świeckiego, motywując ją złamaniem zakazu sądowego[27].
W reakcji na film przedstawiciele zakonu marianów wydali oświadczenie, w którym podali, że zgłoszone przypadki dotyczące księdza Eugeniusza Makulskiego zostały przekazane do Stolicy Apostolskiej, a ksiądz decyzją przełożonych został odsunięty od prowadzenia jakiejkolwiek działalności duszpasterskiej[28][29]. Pomnik przy sanktuarium w Licheniu, przedstawiający papieża Jana Pawła II, który z rąk klęczącego ks. Makulskiego otrzymuje makietę świątyni, został zasłonięty białym materiałem[30].
Kuria Diecezjalna w Kielcach wydała oświadczenie w sprawie księdza Jana A., który będąc proboszczem w Topoli molestował m.in. siedmioletnią dziewczynkę. Poinformowano, że bp Jan Piotrowski polecił, aby w czasie wstępnego postępowania kanonicznego w diecezji ksiądz publicznie nie sprawował czynności duszpasterskich. Po jego zakończeniu pełną dokumentację sprawy przesłano do Stolicy Apostolskiej. Ks. Jan A. aktualnie jest emerytowanym prezbiterem diecezji kieleckiej, grozi mu wydalenie ze stanu duchownego. Kuria zauważa, że „od strony formalnej na podstawie prawa cywilnego, jak również prawa kościelnego oraz innych postanowień Stolicy Apostolskiej, sprawa uległa przedawnieniu”[31][32]. Kuria bydgoska poinformowała, że inny ksiądz pojawiający się w filmie – Paweł Kania – został usunięty ze stanu duchownego[9].
Prokuratura Krajowa poinformowała, że powołano zespół prokuratorów, którego zadaniem jest przeprowadzenie analizy zdarzeń przedstawionych w filmie[33].
Press Club Polska przyznała 15 maja 2019 Markowi i Tomaszowi Sekielskim nagrodę specjalną za: „stworzenie dokumentu o jednym z najbardziej bulwersujących zjawisk, którym jest pedofilia duchownych. To wyraz wdzięczności dla twórców, którzy przypomnieli, że rolą dziennikarza jest stać po stronie prawdy”[34].
O filmie braci Sekielskich i związanych z nim reakcjach w Polsce poinformowały również zagraniczne serwisy i agencje informacyjne[35][36][7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e Tylko nie mów nikomu w serwisie YouTube
- ↑ a b c Film „Tylko nie mów nikomu” braci Sekielskich wstrząśnie polskim Kościołem. wyborcza.pl. [dostęp 2019-05-11].
- ↑ a b „Diabeł zbiera żniwo”. Film Tomasza Sekielskiego o pedofilii w Kościele mocniejszy niż „Kler”. oko.press.pl. [dostęp 2019-05-12].
- ↑ Ksiądz Eugeniusz Makulski zbudował sanktuarium w Licheniu. I molestował dzieci. Newsweek. [dostęp 2019-05-11].
- ↑ a b Sekielski: Dostaję maile od „szeregowych” księży, którzy dziękują za film w serwisie YouTube
- ↑ a b Patryk Pallus , Film Tomasza Sekielskiego o pedofilii w Kościele „Tylko nie mów nikomu” z rekordem oglądalności [online], Business Insider, 14 maja 2019 [dostęp 2019-05-13] .
- ↑ a b ‘Tell No One’: Poland Is Pushed to Confront Abuse of Children by Priests. The New York Times. [dostęp 2019-05-17]. (ang.).
- ↑ Sekielski Sunday Night Live odc. 42 w serwisie YouTube
- ↑ a b „Tylko nie mów nikomu” W TVP, TVN i Polsacie? Tomasz Sekielski oferuje bezpłatną licencję na film. wprost.pl. [dostęp 2019-05-15].
- ↑ „Tylko nie mów nikomu” w Telewizji WP. wp.pl. [dostęp 2019-05-15].
- ↑ 170 tys. widzów premiery „Tylko nie mów nikomu” w Telewizji WP. wirtualnemedia.pl. [dostęp 2019-05-17].
- ↑ TVN także pokaże film o pedofilii „Tylko nie mów nikomu”. media2.pl. [dostęp 2019-05-16].
- ↑ a b Arcybiskupi wydają oświadczenia po filmie Sekielskich o pedofilii w Kościele. wyborcza.pl. [dostęp 2019-05-11].
- ↑ a b Oświadczenie abpa Stanisława Gądeckiego po publikacji filmu Sekielskiego. onet.pl. [dostęp 2019-05-11].
- ↑ a b Duchowni o „Tylko nie mów nikomu”, dokumencie o pedofilii w Kościele: „Bardzo dziękuję braciom Sekielskim za ten film”. wyborcza.pl. [dostęp 2019-05-11].
- ↑ a b „Tylko nie mów nikomu”. Komentarze po premierze filmu Tomasza Sekielskiego. onet.pl. [dostęp 2019-05-12].
- ↑ Sekielski nakręcił film o pedofilii w Kościele. Jest kolejny zwiastun produkcji. wprost.pl. [dostęp 2019-05-11].
- ↑ „Tylko nie mów nikomu”. Arcybiskupi wydają oświadczenia po filmie Sekielskiego. Padają przeprosiny. gazeta.pl. [dostęp 2019-05-11].
- ↑ Nie tylko „Kler”. Sekielski kręci mocny dokument o pedofilii w Kościele. o2.pl. [dostęp 2019-05-11].
- ↑ Tomasz Sekielski kręci film o pedofilii w Kościele. Premiera na wiosnę. wmeritum.pl. [dostęp 2019-05-11].
- ↑ Pierwsze komentarze po premierze filmu „Tylko nie mów nikomu”. „W filmie Sekielskiego nie ma ani jednej tęczy”. dziennik.pl. [dostęp 2019-05-11].
- ↑ Abp Głódź o filmie Tomasza Sekielskiego: nie oglądam byle czego. Sekielski: skandaliczne zachowanie [online], Onet Wiadomości, 13 maja 2019 [dostęp 2019-05-13] (pol.).
- ↑ Abp Sławoj Leszek Głódź przeprasza za słowa o filmie „Tylko nie mów nikomu”, GW.
- ↑ Kardynał Kazimierz Nycz: przepraszam za ból, łzy, za cierpienie [online], Onet Wiadomości, 15 maja 2019 [dostęp 2019-05-15] (pol.).
- ↑ Prymas Polski o filmie T. Sekielskiego: Nie widzę w tym filmie żadnego ataku na Kościół. YouTube. [dostęp 2019-05-16].
- ↑ O. Rydzyk o filmie „Tylko nie mów nikomu”: to walka z Kościołem obliczona na jego zniszczenie [online], Onet Wiadomości, 16 maja 2019 [dostęp 2019-05-16] (pol.).
- ↑ „Tylko nie mów nikomu”. Ks. Dariusz Olejniczak złożył rezygnację z kapłaństwa [online], Onet Wiadomości, 13 maja 2019 [dostęp 2019-05-13] (pol.).
- ↑ Oświadczenie marianów po premierze filmu „Tylko nie mów nikomu” [online], Onet Wiadomości, 13 maja 2019 [dostęp 2019-05-13] (pol.).
- ↑ l, Oświadczenie [online], marianie.pl [dostęp 2019-05-13] .
- ↑ Pomnik ks. Makulskiego w Licheniu zasłonięty [online], Onet Wiadomości, 14 maja 2019 [dostęp 2019-05-14] (pol.).
- ↑ Kielecka kuria zabiera głos po filmie braci Sekielskich [online], Onet Wiadomości, 13 maja 2019 [dostęp 2019-05-13] (pol.).
- ↑ Paulina Baran , Szokujący film o pedofilii. W sprawie naszego księdza w akcji kuria, policja i prokuratura [online], echodnia.eu [dostęp 2019-05-13] (pol.).
- ↑ „Tylko nie mów nikomu”. Ziobro powołał zespół prokuratorów do analizy zdarzeń z filmu Sekielskich [online], Onet Wiadomości, 13 maja 2019 [dostęp 2019-05-13] (pol.).
- ↑ „Tylko nie mów nikomu”. Bracia Sekielscy laureatami Nagrody Specjalnej Press Club Polska [online], Wprost [dostęp 2019-05-17] (pol.).
- ↑ „Tylko nie mów nikomu”: światowe media komentują film. Onet Kultura, 14 maja 2019. [dostęp 2019-05-17].
- ↑ Oskar Górzyński: „Tylko nie mów nikomu”. Za granicą też głośno o filmie. WP Wiadomości, 13 maja 2019. [dostęp 2019-05-17].
Linki zewnętrzne
- Tylko nie mów nikomu w serwisie YouTube
- Tylko nie mów nikomu w bazie filmpolski.pl
- Tylko nie mów nikomu w bazie Filmweb
- Tylko nie mów nikomu w bazie IMDb (ang.)