Stanisław Gądecki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Stanisław Gądecki
Ilustracja
Stanisław Gądecki (2012)
Herb Stanisław Gądecki Czynem i prawdą
Kraj działania Polska
Data i miejsce urodzenia 19 października 1949
Strzelno
Arcybiskup metropolita poznański
Okres sprawowania od 2002
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski
Okres sprawowania od 2014
Wyznanie katolicyzm
Kościół rzymskokatolicki
Prezbiterat 9 czerwca 1973
Nominacja biskupia 1 lutego 1992
Sakra biskupia 25 marca 1992
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach
Sukcesja apostolska
Data konsekracji 25 marca 1992
Konsekrator Józef Glemp
Współkonsekratorzy Bogdan Wojtuś
Gerard Bernacki

Stanisław Gądecki (ur. 19 października 1949 w Strzelnie) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych, biskup pomocniczy gnieźnieński w latach 1992–2002, arcybiskup metropolita poznański od 2002, zastępca przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski w latach 2004–2014, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski od 2014, wiceprzewodniczący Rady Konferencji Episkopatów Europy od 2016.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 19 października 1949 w Strzelnie. W 1967 ukończył tamtejsze liceum ogólnokształcące i złożył egzamin dojrzałości. W latach 1967–1973 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie. Święceń prezbiteratu udzielił mu 9 czerwca 1973 w katedrze gnieźnieńskiej kardynał Stefan Wyszyński[1]. Podjął studia specjalistyczne w zakresie biblistyki. W latach 1973–1976 i 1977–1981 studiował w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, gdzie w 1977 uzyskał licencjat. W latach 1976–1977 przebywał we Franciszkańskim Studium Biblijnym w Jerozolimie. Od 1981 do 1982 kształcił się na Papieskim Uniwersytecie Świętego Tomasza z Akwinu, gdzie w 1982 na podstawie dysertacji La liberazione e salvezza nel secondo libro dei Maccabei uzyskał doktorat z teologii biblijnej[1][2].

W 1982, po powrocie do archidiecezji gnieźnieńskiej, został zatrudniony jako wykładowca w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie. Prowadził wykłady z archeologii biblijnej, historii Starego i Nowego Testamentu, wstępu ogólnego do Pisma świętego, ewangelii synoptycznych, pism Janowych, teologii biblijnej, a także lektoraty z języków angielskiego i niemieckiego. W latach 1986–1989 był wicerektorem seminarium. Ponadto w Prymasowskim Instytucie Teologicznym dla świeckich w Gnieźnie, Prymasowskim Instytucie Kultury Chrześcijańskiej w Bydgoszczy oraz w Wyższym Seminarium Duchownym Misjonarzy św. Rodziny w Kazimierzu Biskupim wykładał egzegezę Starego Testamentu. Pełnił funkcję sekretarza administracyjnego periodyku „Studia Gnesnensia”[1].

Był duszpasterzem w kościele rektorskim Jana Chrzciciela w Gnieźnie. Organizował zagraniczne pielgrzymki diecezjalne. Wchodził w skład Biblijnej Komisji Przygotowawczej II Synodu Plenarnego[1].

1 lutego 1992 został mianowany biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej i biskupem tytularnym Rubiconu. Święcenia biskupie otrzymał 25 marca 1992 w prymasowskiej archikatedrze w Gnieźnie[1]. Głównym konsekratorem był kardynał Józef Glemp, zaś współkonsekratorami Bogdan Wojtuś, biskup pomocniczy gnieźnieński, i Gerard Bernacki, biskup pomocniczy katowicki[3]. Na swoje zawołanie biskupie przyjął słowa „Czynem i prawdą”, zaczerpnięte z Pierwszego Listu św. Jana 3,18[4][5]. Jako biskup pomocniczy zajmował się sprawami katechizacji i szkół katolickich, duszpasterstwem młodzieży, duszpasterstwem zakonów i permanentną formacją prezbiterów. Pełnił funkcję sekretarza Międzynarodowego Komitetu Organizacyjnego Obchodów Tysiąclecia Śmierci św. Wojciecha, a także przewodniczącego Rady Wydawniczej Gaudentinum[1].

28 marca 2002 papież Jan Paweł II mianował go arcybiskupem metropolitą poznańskim[6][2]. Archidiecezję objął kanonicznie 2 kwietnia 2002, natomiast 20 kwietnia 2002 odbył ingres do archikatedry w Poznaniu. 29 czerwca 2002 otrzymał z rąk papieża paliusz metropolitalny[1].

W strukturach Konferencji Episkopatu Polski w 1992 został członkiem Komisji ds. Katolickiej Agencji Informacyjnej, w latach 1994–1996 zasiadał w Komisji ds. Duchowieństwa. W 1992 został wiceprzewodniczącym, a w 1994 przewodniczącym Komisji ds. Dialogu z Judaizmem, zaś w 1996 został wybrany na przewodniczącego Rady ds. Dialogu Religijnego. W 2002 wszedł w skład Rady Stałej[1]. W 2004 został wiceprzewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski[7], w 2009 uzyskał reelekcję[8]. W latach 2006–2016 pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Duszpasterstwa[1][9]. W 2009 wszedł w skład Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP[1]. W 2014 został wybrany przewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski[10]. Ponadto w latach 1992–2014 był członkiem Rady Programowej Katolickiej Agencji Informacyjnej[1].

W latach 1995–2008 był konsultorem Papieskiej Komisji ds. Religijnych Relacji z Żydami[1]. 28 maja 2014 papież Franciszek mianował go członkiem Kongregacji Nauki Wiary[11][12]. W 2016 został wybrany na wiceprzewodniczącego Rady Konferencji Episkopatów Europy[13]. Wziął udział w sesjach Synodu Biskupów w 2008[14], 2012[15], 2014[16] i 2015[17].

Inicjator Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce[1]. Był członkiem Komitetu Budowy Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie[18].

W 2013 konsekrował biskupa pomocniczego poznańskiego Damiana Bryla. Był ponadto współkonsekratorem podczas sakry biskupa pomocniczego gnieźnieńskiego Wojciecha Polaka (2003), biskupa diecezjalnego diecezji Miracema do Tocantins Philipa Dickmansa (2008) i biskupa koadiutora diecezji Porto Nacional Romualda Kujawskiego (2008)[3].

Tytuły[edytuj | edytuj kod]

W 1992 nadano mu tytuł honorowego obywatela Strzelna, z którego zrezygnował w 1999 w związku z nieprzyznaniem podobnego wyróżnienia papieżowi Janowi Pawłowi II[19].

W 2016 został afiliowany do zakonu franciszkanów przez ministra generalnego ojca Michaela Perry’ego[20], a w 2017 włączony do konfraterni zakonu paulinów[21].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m Nota biograficzna Stanisława Gądeckiego na stronie archidiecezji poznańskiej. archpoznan.pl. [dostęp 2018-09-26].
  2. ↑ a b Komunikat Biura Prasowego Konferencji Episkopatu Polski. opoka.org.pl, 2002-03-28. [dostęp 2013-02-28].
  3. ↑ a b Stanisław Gądecki. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2013-02-28].
  4. ↑ Herb Arcybiskupa Metropolity Poznańskiego. archpoznan.pl. [dostęp 2018-09-26].
  5. ↑ Stanisław Gądecki na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2016-10-08].
  6. ↑ Rinuncia dell'Arcivescovo di Poznań (Polonia) e nomina del successore (wł.). press.vatican.va, 2002-03-28. [dostęp 2014-05-28].
  7. ↑ Episkopat Polski zakończył obrady. ekai.pl (arch.), 2004-03-18. [dostęp 2018-05-05].
  8. ↑ Komunikat z 347. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl (arch.), 2009-03-11. [dostęp 2016-09-13].
  9. ↑ Abp Wiktor Skworc nowym przewodniczącym Komisji Duszpasterstwa KEP. ekai.pl (arch.), 2016-03-03. [dostęp 2018-05-05].
  10. ↑ Episkopat wybrał przewodniczącego i zastępcę. episkopat.pl (arch.), 2014-03-13. [dostęp 2016-09-13].
  11. ↑ Nomina di Membri della Congregazione per la Dottrina della Fede (wł.). press.vatican.va, 2014-05-28. [dostęp 2014-05-28].
  12. ↑ Abp Gądecki członkiem Kongregacji Nauki Wiary. ekai.pl (arch.), 2014-05-28. [dostęp 2018-05-05].
  13. ↑ Abp Gądecki wiceprzewodniczącym Rady Konferencji Biskupów Europy. episkopat.pl, 2016-10-08. [dostęp 2016-10-08].
  14. ↑ Abp Gądecki o Synodzie: w sprawie zmiany czytań liturgicznych osiągnąłem swój cel. ekai.pl, 2008-10-27. [dostęp 2018-05-05].
  15. ↑ Abp Gądecki na Synodzie o „odwróconym Edypie”. nowaewangelizacja.org, 2012-10-15. [dostęp 2018-05-05].
  16. ↑ Abp Gądecki powrócił z Synodu Biskupów do Polski. ekai.pl (arch.), 2014-10-20. [dostęp 2018-05-05].
  17. ↑ Msza św. pod przewodnictwem Franciszka zakończyła synod biskupów nt. rodziny. ekai.pl (arch.), 2015-10-25. [dostęp 2018-05-05].
  18. ↑ Członkowie Komitetu Budowy Muzeum Historii Żydów Polskich. um.warszawa.pl. [dostęp 2014-11-10].
  19. ↑ Bp Gądecki zrezygnował z honorowego obywatelstwa Strzelna. ekai.pl (arch.), 1999-10-29. [dostęp 2018-05-05].
  20. ↑ Abp Gądecki afiliowany do zakonu franciszkanów. ekai.pl (arch.), 2016-03-19. [dostęp 2018-05-05].
  21. ↑ Jasna Góra: przewodniczący Episkopatu Polski paulińskim konfratrem. ekai.pl, 2017-05-02. [dostęp 2017-05-03].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

p • d • e
Prezydium Konferencji Episkopatu Polski
Przewodniczący
Edmund Dalbor (1919–1926) • August Hlond (1926–1948) • Stefan Wyszyński (1948–1953) • Michał Klepacz (1953–1956) • Stefan Wyszyński (1956–1981) • Józef Glemp (1981–2004) • Józef Michalik (2004–2014) • Stanisław Gądecki (od 2014)
Wiceprzewodniczący
Karol Wojtyła (1969–1978) • Franciszek Macharski (1979–1994) • Henryk Muszyński (1994–1999) • Józef Michalik (1999–2004) • Stanisław Gądecki (2004–2014) • Marek Jędraszewski (od 2014)
Sekretarze generalni
Antoni Julian Nowowiejski (1918–1919) • Henryk Przeździecki (1919–1925) • Romuald Jałbrzykowski (1925–1926) • Stanisław Kostka Łukomski (1926–1946) • Zygmunt Choromański (1946–1968) • Bronisław Dąbrowski (1969–1993) • Tadeusz Pieronek (1993–1998) • Piotr Libera (1998–2007) • Stanisław Budzik (2007–2011) • Wojciech Polak (2011–2014) • Artur Miziński (od 2014)
p • d • e
Katoliccy biskupi diecezjalni w Polsce
Arcybiskupi
metropolici
Biskupi
Bielsko-Biała-Żywiec: Roman Pindel • Bydgoszcz: Jan Tyrawa • Drohiczyn: Tadeusz Pikus • Elbląg: Jacek Jezierski • Ełk: Jerzy Mazur • Gliwice: Jan Kopiec • Kalisz: Edward Janiak • Kielce: Jan Piotrowski • Koszalin-Kołobrzeg: Edward Dajczak • Legnica: Zbigniew Kiernikowski • Łomża: Janusz Stepnowski • Łowicz: Andrzej Dziuba • Opole: Andrzej Czaja • Pelplin: Ryszard Kasyna • Płock: Piotr Libera • Radom: Henryk Tomasik • Rzeszów: Jan Wątroba • Sandomierz: Krzysztof Nitkiewicz • Siedlce: Kazimierz Gurda • Sosnowiec: Grzegorz Kaszak • Świdnica: Ignacy Dec • Tarnów: Andrzej Jeż • Toruń: Wiesław Śmigiel • Warszawa (Praga): Romuald Kamiński • Włocławek: Wiesław Mering • Wrocław-Gdańsk (greckokatolicki): Włodzimierz Juszczak • Zamość-Lubaczów: Marian Rojek • Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski: Tadeusz Lityński
Biskup polowy
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Gądecki&oldid=54576772”