Stanisław Gądecki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Stanisław Gądecki
Ilustracja
Stanisław Gądecki (2012)
Herb Stanisław Gądecki Czynem i prawdą
Kraj działania Polska
Data i miejsce urodzenia 19 października 1949
Strzelno
Arcybiskup metropolita poznański
Okres sprawowania od 2002
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski
Okres sprawowania od 2014
Wyznanie katolicyzm
Kościół rzymskokatolicki
Prezbiterat 9 czerwca 1973
Nominacja biskupia 1 lutego 1992
Sakra biskupia 25 marca 1992
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach
Sukcesja apostolska
Data konsekracji 25 marca 1992
Miejscowość Gniezno
Miejsce bazylika archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Konsekrator Józef Glemp
Współkonsekratorzy Bogdan Wojtuś
Gerard Bernacki

Stanisław Gądecki (ur. 19 października 1949 w Strzelnie) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych, biskup pomocniczy gnieźnieński w latach 1992–2002, arcybiskup metropolita poznański od 2002, zastępca przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski w latach 2004–2014, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski od 2014, wiceprzewodniczący Rady Konferencji Episkopatów Europy od 2016.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 19 października 1949 w Strzelnie. W 1967 ukończył tamtejsze liceum ogólnokształcące i złożył egzamin dojrzałości. W latach 1967–1973 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie. Święceń prezbiteratu udzielił mu 9 czerwca 1973 w katedrze gnieźnieńskiej kardynał Stefan Wyszyński[1]. Podjął studia specjalistyczne w zakresie biblistyki. W latach 1973–1976 i 1977–1981 studiował w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, gdzie w 1977 uzyskał licencjat. W latach 1976–1977 przebywał we Franciszkańskim Studium Biblijnym w Jerozolimie. Od 1981 do 1982 kształcił się na Papieskim Uniwersytecie Świętego Tomasza z Akwinu, gdzie w 1982 na podstawie dysertacji La liberazione e salvezza nel secondo libro dei Maccabei uzyskał doktorat z teologii biblijnej[1][2].

W 1982, po powrocie do archidiecezji gnieźnieńskiej, został zatrudniony jako wykładowca w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie. Prowadził wykłady z archeologii biblijnej, historii Starego i Nowego Testamentu, wstępu ogólnego do Pisma świętego, ewangelii synoptycznych, pism Janowych, teologii biblijnej, a także lektoraty z języków angielskiego i niemieckiego. W latach 1986–1989 był wicerektorem seminarium. Ponadto w Prymasowskim Instytucie Teologicznym dla świeckich w Gnieźnie, Prymasowskim Instytucie Kultury Chrześcijańskiej w Bydgoszczy oraz w Wyższym Seminarium Duchownym Misjonarzy św. Rodziny w Kazimierzu Biskupim wykładał egzegezę Starego Testamentu. Pełnił funkcję sekretarza administracyjnego periodyku „Studia Gnesnensia”[1].

Był duszpasterzem w kościele rektorskim Jana Chrzciciela w Gnieźnie. Organizował zagraniczne pielgrzymki diecezjalne. Wchodził w skład Biblijnej Komisji Przygotowawczej II Synodu Plenarnego[1].

1 lutego 1992 został mianowany biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej i biskupem tytularnym Rubiconu. Święcenia biskupie otrzymał 25 marca 1992 w prymasowskiej archikatedrze w Gnieźnie[1]. Głównym konsekratorem był kardynał Józef Glemp, zaś współkonsekratorami Bogdan Wojtuś, biskup pomocniczy gnieźnieński, i Gerard Bernacki, biskup pomocniczy katowicki[3]. Na swoje zawołanie biskupie przyjął słowa „Czynem i prawdą”, zaczerpnięte z Pierwszego Listu św. Jana 3,18[4][5]. Jako biskup pomocniczy zajmował się sprawami katechizacji i szkół katolickich, duszpasterstwem młodzieży, duszpasterstwem zakonów i permanentną formacją prezbiterów. Pełnił funkcję sekretarza Międzynarodowego Komitetu Organizacyjnego Obchodów Tysiąclecia Śmierci św. Wojciecha, a także przewodniczącego Rady Wydawniczej Gaudentinum[1].

28 marca 2002 papież Jan Paweł II mianował go arcybiskupem metropolitą poznańskim[6][2]. Archidiecezję objął kanonicznie 2 kwietnia 2002, natomiast 20 kwietnia 2002 odbył ingres do archikatedry w Poznaniu. 29 czerwca 2002 otrzymał z rąk papieża paliusz metropolitalny[1].

W strukturach Konferencji Episkopatu Polski w 1992 został członkiem Komisji ds. Katolickiej Agencji Informacyjnej, w latach 1994–1996 zasiadał w Komisji ds. Duchowieństwa. W 1992 został wiceprzewodniczącym, a w 1994 przewodniczącym Komisji ds. Dialogu z Judaizmem, zaś w 1996 został wybrany na przewodniczącego Rady ds. Dialogu Religijnego. W 2002 wszedł w skład Rady Stałej[1]. W 2004 został wiceprzewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski[7], w 2009 uzyskał reelekcję[8]. W latach 2006–2016 pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Duszpasterstwa[1][9]. W 2009 wszedł w skład Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP[1]. W 2014 został wybrany przewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski[10], w 2019 uzyskał reelekcję[11]. Ponadto w latach 1992–2014 był członkiem Rady Programowej Katolickiej Agencji Informacyjnej[1].

W latach 1995–2008 był konsultorem Papieskiej Komisji ds. Religijnych Relacji z Żydami[1]. 28 maja 2014 papież Franciszek mianował go członkiem Kongregacji Nauki Wiary[12][13]. W 2016 został wybrany na wiceprzewodniczącego Rady Konferencji Episkopatów Europy[14]. Wziął udział w sesjach Synodu Biskupów w 2008[15], 2012[16], 2014[17], 2015[18] i 2018[19].

Inicjator Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce[1]. Był członkiem Komitetu Budowy Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie[20].

Konsekrował biskupów pomocniczych poznańskich: Damiana Bryla (2013) i Szymona Stułkowskiego (2019). Był ponadto współkonsekratorem podczas sakr biskupa pomocniczego gnieźnieńskiego Wojciecha Polaka (2003), biskupa diecezjalnego diecezji Miracema do Tocantins Philipa Dickmansa (2008) i biskupa koadiutora diecezji Porto Nacional Romualda Kujawskiego (2008)[3].

Tytuły[edytuj | edytuj kod]

W 1992 nadano mu tytuł honorowego obywatela Strzelna, z którego zrezygnował w 1999 w związku z nieprzyznaniem podobnego wyróżnienia papieżowi Janowi Pawłowi II[21].

W 2016 został afiliowany do zakonu franciszkanów przez ministra generalnego ojca Michaela Perry’ego[22], a w 2017 włączony do konfraterni zakonu paulinów[23].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m Nota biograficzna Stanisława Gądeckiego na stronie archidiecezji poznańskiej. archpoznan.pl. [dostęp 2018-09-26].
  2. ↑ a b Komunikat Biura Prasowego Konferencji Episkopatu Polski. opoka.org.pl, 2002-03-28. [dostęp 2013-02-28].
  3. ↑ a b Stanisław Gądecki (ang.). catholic-hierarchy.org. [dostęp 2019-06-09].
  4. ↑ Herb Arcybiskupa Metropolity Poznańskiego. archpoznan.pl. [dostęp 2018-09-26].
  5. ↑ Stanisław Gądecki na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2016-10-08].
  6. ↑ Rinuncia dell'Arcivescovo di Poznań (Polonia) e nomina del successore (wł.). press.vatican.va, 2002-03-28. [dostęp 2014-05-28].
  7. ↑ Episkopat Polski zakończył obrady. ekai.pl (arch.), 2004-03-18. [dostęp 2018-05-05].
  8. ↑ Komunikat z 347. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl (arch.), 2009-03-11. [dostęp 2016-09-13].
  9. ↑ Abp Wiktor Skworc nowym przewodniczącym Komisji Duszpasterstwa KEP. ekai.pl (arch.), 2016-03-03. [dostęp 2018-05-05].
  10. ↑ Episkopat wybrał przewodniczącego i zastępcę. episkopat.pl (arch.), 2014-03-13. [dostęp 2016-09-13].
  11. ↑ Wybory 382. Zebrania Plenarnego KEP. episkopat.pl, 2019-03-14. [dostęp 2019-03-17].
  12. ↑ Nomina di Membri della Congregazione per la Dottrina della Fede (wł.). press.vatican.va, 2014-05-28. [dostęp 2014-05-28].
  13. ↑ Abp Gądecki członkiem Kongregacji Nauki Wiary. ekai.pl (arch.), 2014-05-28. [dostęp 2018-05-05].
  14. ↑ Abp Gądecki wiceprzewodniczącym Rady Konferencji Biskupów Europy. episkopat.pl, 2016-10-08. [dostęp 2016-10-08].
  15. ↑ Abp Gądecki o Synodzie: w sprawie zmiany czytań liturgicznych osiągnąłem swój cel. ekai.pl, 2008-10-27. [dostęp 2018-05-05].
  16. ↑ Abp Gądecki na Synodzie o „odwróconym Edypie”. nowaewangelizacja.org, 2012-10-15. [dostęp 2018-05-05].
  17. ↑ Abp Gądecki powrócił z Synodu Biskupów do Polski. ekai.pl (arch.), 2014-10-20. [dostęp 2018-05-05].
  18. ↑ Msza św. pod przewodnictwem Franciszka zakończyła synod biskupów nt. rodziny. ekai.pl (arch.), 2015-10-25. [dostęp 2018-05-05].
  19. ↑ Podsumowujemy Synod Biskupów o młodzieży. ekai.pl, 2018-10-28. [dostęp 2018-12-31].
  20. ↑ Członkowie Komitetu Budowy Muzeum Historii Żydów Polskich. um.warszawa.pl. [dostęp 2014-11-10].
  21. ↑ Bp Gądecki zrezygnował z honorowego obywatelstwa Strzelna. ekai.pl (arch.), 1999-10-29. [dostęp 2018-05-05].
  22. ↑ Abp Gądecki afiliowany do zakonu franciszkanów. ekai.pl (arch.), 2016-03-19. [dostęp 2018-05-05].
  23. ↑ Jasna Góra: przewodniczący Episkopatu Polski paulińskim konfratrem. ekai.pl, 2017-05-02. [dostęp 2017-05-03].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

p • d • e
Prezydium Konferencji Episkopatu Polski
Przewodniczący
Wiceprzewodniczący
Sekretarze generalni
p • d • e
Katoliccy biskupi diecezjalni w Polsce
Arcybiskupi
metropolici
Biskupi
Biskup polowy
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Gądecki&oldid=56847152”