Stanisław Gądecki

Stanisław Gądecki
Opere et veritate Czynem i prawdą
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	19 października 1949 Strzelno
Arcybiskup metropolita poznański
Okres sprawowania	od 2002
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski
Okres sprawowania	od 2014
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	9 czerwca 1973
Nominacja biskupia	1 lutego 1992
Sakra biskupia	25 marca 1992

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	25 marca 1992
Konsekrator	Józef Glemp
Współkonsekratorzy	Bogdan Wojtuś Gerard Bernacki
Konsekrowani biskupi Damian Bryl 8 września 2013
Współkonsekrowani biskupi Wojciech Polak 4 maja 2003 Romuald Kujawski 15 sierpnia 2008 Philip Dickmans 15 sierpnia 2008

Stanisław Gądecki (ur. 19 października 1949 w Strzelnie) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych, biskup pomocniczy gnieźnieński w latach 1992–2002, arcybiskup metropolita poznański od 2002, zastępca przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski w latach 2004–2014, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski od 2014, wiceprzewodniczący Rady Konferencji Episkopatów Europy od 2016.

Życiorys

Urodził się 19 października 1949 w Strzelnie. W 1967 ukończył tamtejsze liceum ogólnokształcące i złożył egzamin dojrzałości. W latach 1967–1973 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie. Święceń prezbiteratu udzielił mu 9 czerwca 1973 w katedrze gnieźnieńskiej kardynał Stefan Wyszyński. Podjął studia specjalistyczne w zakresie biblistyki. W latach 1973–1976 i 1977–1981 studiował w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, gdzie w 1977 uzyskał licencjat. W latach 1976–1977 przebywał we Franciszkańskim Studium Biblijnym w Jerozolimie. Od 1981 do 1982 kształcił się na Papieskim Uniwersytecie Świętego Tomasza z Akwinu, gdzie w 1982 na podstawie dysertacji La liberazione e salvezza nel secondo libro dei Maccabei uzyskał doktorat z teologii biblijnej.

W 1982, po powrocie do archidiecezji gnieźnieńskiej, został zatrudniony jako wykładowca w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie. Prowadził wykłady z archeologii biblijnej, historii Starego i Nowego Testamentu, wstępu ogólnego do Pisma świętego, ewangelii synoptycznych, pism Janowych, teologii biblijnej, a także lektoraty z języków angielskiego i niemieckiego. W latach 1986–1989 był wicerektorem seminarium. Ponadto w Prymasowskim Instytucie Teologicznym dla świeckich w Gnieźnie, Prymasowskim Instytucie Kultury Chrześcijańskiej w Bydgoszczy oraz w Wyższym Seminarium Duchownym Misjonarzy św. Rodziny w Kazimierzu Biskupim wykładał egzegezę Starego Testamentu. Pełnił funkcję sekretarza administracyjnego periodyku „Studia Gnesnensia”.

Był duszpasterzem w kościele rektorskim Jana Chrzciciela w Gnieźnie. Organizował zagraniczne pielgrzymki diecezjalne. Wchodził w skład Biblijnej Komisji Przygotowawczej II Synodu Plenarnego.

1 lutego 1992 został mianowany biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej i biskupem tytularnym Rubiconu. Święcenia biskupie otrzymał 25 marca 1992 w prymasowskiej archikatedrze w Gnieźnie. Głównym konsekratorem był kardynał Józef Glemp, zaś współkonsekratorami Bogdan Wojtuś, biskup pomocniczy gnieźnieński, i Gerard Bernacki, biskup pomocniczy katowicki. Na swoje zawołanie biskupie przyjął słowa „Opere et veritate” (Czynem i prawdą), zaczerpnięte z Pierwszego Listu św. Jana 3,18. Jako biskup pomocniczy zajmował się sprawami katechizacji i szkół katolickich, duszpasterstwem młodzieży, duszpasterstwem zakonów i permanentną formacją prezbiterów. Pełnił funkcję sekretarza Międzynarodowego Komitetu Organizacyjnego Obchodów Tysiąclecia Śmierci św. Wojciecha, a także przewodniczącego Rady Wydawniczej Gaudentinum.

28 marca 2002 papież Jan Paweł II mianował go arcybiskupem metropolitą poznańskim. Archidiecezję objął kanonicznie 2 kwietnia 2002, natomiast 20 kwietnia 2002 odbył ingres do archikatedry w Poznaniu. 29 czerwca 2002 otrzymał z rąk papieża paliusz metropolitalny.

W strukturach Konferencji Episkopatu Polski w 1992 został członkiem Komisji ds. Katolickiej Agencji Informacyjnej, w latach 1994–1996 zasiadał w Komisji ds. Duchowieństwa. W 1992 został wiceprzewodniczącym, a w 1994 przewodniczącym Komisji ds. Dialogu z Judaizmem, zaś w 1996 został wybrany na przewodniczącego Rady ds. Dialogu Religijnego. W 2002 wszedł w skład Rady Stałej. W 2004 został wiceprzewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski, w 2009 uzyskał reelekcję. W latach 2006–2016 pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Duszpasterstwa. W 2009 wszedł w skład Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP. W 2014 został wybrany przewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski. Ponadto w latach 1992–2014 był członkiem Rady Programowej Katolickiej Agencji Informacyjnej.

W latach 1995–2008 był konsultorem Papieskiej Komisji ds. Religijnych Relacji z Żydami. 28 maja 2014 papież Franciszek mianował go członkiem Kongregacji Nauki Wiary. W 2016 został wybrany na wiceprzewodniczącego Rady Konferencji Episkopatów Europy. Wziął udział w sesjach Synodu Biskupów w 2008, 2012, 2014 i 2015.

Inicjator Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. Był członkiem Komitetu Budowy Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie.

W 2013 konsekrował biskupa pomocniczego poznańskiego Damiana Bryla. Był ponadto współkonsekratorem podczas sakry biskupa pomocniczego gnieźnieńskiego Wojciecha Polaka (2003), biskupa diecezjalnego diecezji Miracema do Tocantins Philipa Dickmansa (2008) i biskupa koadiutora diecezji Porto Nacional Romualda Kujawskiego (2008).

Tytuły

W 1992 nadano mu tytuł honorowego obywatela Strzelna, z którego zrezygnował w 1999 w związku z nieprzyznaniem podobnego wyróżnienia papieżowi Janowi Pawłowi II.

W 2016 został afiliowany do zakonu franciszkanów przez ministra generalnego ojca Michaela Perry’ego, a w 2017 włączony do konfraterni zakonu paulinów.

Linki zewnętrzne

• Serwis przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski Stanisława Gądeckiego [dostęp 2018-01-22]
• Stanisław Gądecki na stronie archidiecezji poznańskiej [dostęp 2010-11-25]
• Stanisław Gądecki w katalogu Biblioteki Narodowej [dostęp 2013-02-28]
• Stanisław Gądecki na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-10-08]
• Stanisław Gądecki w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2010-11-25]
• Stanisław Gądecki w bazie „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI). [dostęp 2010-11-25]