Przejdź do zawartości

Władysław Anczyc

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy filologa, muzykologa, pianisty i właściciela drukarni. Zobacz też: Anczyc.
Władysław Anczyc
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

17 października 1894
Kraków

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Charków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa wojna polsko-ukraińska obrona Lwowa

Odznaczenia
Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Krzyż Wojskowy Karola

Władysław Marceli Anczyc (ur. 17 października 1894 w Krakowie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie[1]) – polski współwłaściciel drukarni, filolog, muzykolog, pianista, geolog oraz taternik, działacz sportowy i kapitan Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wnuk poety, dramatopisarza, wydawcy oraz tłumacza Władysława Ludwika oraz syn drukarza, działacza oświatowego Wacława Zygmunta i Walerii z Heggenbergerów (1874–1941), brat Zofii (1897–1965), po mężu Trzebickiej[2][3].

Ukończył studia polonistyczne (na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego) i muzyczne (m.in. w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego u Władysława Żeleńskiego) oraz kształcił się w lipskiej szkole drukarskiej[4]. Był również absolwentem austriackiej szkoły oficerskiej i w latach I wojny światowej (1914–1918) służył w armii austriackiej[5]. Został mianowany podporucznikiem rezerwy artylerii fortecznej z dniem 1 stycznia 1916[6]. Do 1918 był przydzielony do pułku artylerii fortecznej nr 2[7].

W 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z przydziałem do Stacji Zbornej i Uzupełnień w Krakowie i brał udział w działaniach na froncie wschodnim (m.in. w obronie Lwowa), gdzie został w 1919 ranny. Awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920, przydzielony do Okręgu Korpusu Nr V[5].

W 1920 uzyskał stopień doktora muzykologii[8]. W latach 1924–1926 był zatrudniony w Bibliotece Jagiellońskiej[9]. W 1928 był wiceprezesem Sekcji Taternickiej AZS w Krakowie i wioślarzem sekcji wioślarskiej tego klubu[10]. W 1930 współuczestniczył w I wejściu północno-wschodnią granią Małego Młynarza[11]. W 1935 wraz ze Stanisławem Krystynem Zarembą dokonali II wejścia na Basztową Przełęcz od Doliny Mięguszowieckiej, przy okazji rewidując (obniżając) stopień trudności tego przejścia dokonanego w 1905 przez Zygmunta Klemensiewicza i Jerzego Maślankę[12]. W latach 1938–1939 zarządzał odziedziczoną po śmierci ojca drukarnią[4].

Zmobilizowany we wrześniu 1939. Po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej[4]. Przebywał w obozie w Starobielsku[13]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie[14] i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[13], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[15]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 17[13].

Na grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera PAS AB-po prawej-Drużbackich)[3] znajduje się płyta poświęcona jego pamięci[2].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[16][17][18]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[19][20][21].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Data miesięczna i miejsce za ankietą personalną w zbiorach Ośrodka KARTA . Miejsce to podaje również Muzeum Wojska Polskiego na podstawie tzw. ksiąg cmentarnych: Księgi Cmentarne na stronie Muzeum Wojska Polskiego . We wcześniejszych publikacjach (z początku XXI wieku) pojawia się Katyń (Z. i W.H. Paryski, Wielka Encyklopedia Tatrzańska, Poronin 2004, s. 29) oraz Starobielsk(?) (Encyklopedia Krakowa, red. prowadzący A.H. Stachowski, Warszawa–Kraków 2000, s. 14)
  2. ↑ a b Anczyc Władysław [online], encyklopediakrakowa.pl [dostęp 2023-02-11].
  3. ↑ a b Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], www.zck-krakow.pl [dostęp 2023-02-11].
  4. ↑ a b c Anczyc Władysław, [w:] Encyklopedia Krakowa, red. prowadzący A.H. Stachowski, Warszawa–Kraków 2000, s. 14.
  5. ↑ a b Władysław Marceli Anczyc, Biogramy Ofiar Zbrodni Katyńskiej na stronie Muzeum Wojska Polskiego (tu z błędnym imieniem ojca: Władysław).
  6. ↑ Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 1346.
  7. ↑ a b c Ranglisten des Kaiserlichen und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 1369.
  8. ↑ Encyklopedia Krakowa, red. prowadzący A.H. Stachowski, Warszawa–Kraków 2000, s. 14; Władysław Marceli Anczyc, Biogramy Ofiar Zbrodni Katyńskiej na stronie Muzeum Wojska Polskiego (tu z błędnym imieniem ojca: Władysław).
  9. ↑ Encyklopedia Krakowa, red. prowadzący A.H. Stachowski, Warszawa–Kraków 2000, s. 14.
  10. ↑ Czesław Michalski, Akademicki Związek Sportowy w Krakowie. Część I. 1909-1945, Kraków 2007, ISBN 978-83-7271-412-1, s. 122
  11. ↑ Anczyc Władysław Marceli, [w:] Z. i W.H. Paryscy, Wielka Encyklopedia Tatrzańska, Poronin 2004, s. 29.
  12. ↑ B. Chwaścinski, Z dziejów taternictwa: o górach i ludziach, Warszawa 1979, s. 178.
  13. ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 4.
  14. ↑ Władysław Anczyc, karta personalna w zbiorach Ośrodka KARTA
  15. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  16. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 26 [dostęp 2024-10-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  17. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  18. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  19. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  20. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  21. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Władysław_Anczyc&oldid=74983204”