Przejdź do zawartości

Władysław Romańczyk

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Romańczyk
Rosa, Wir, Kula, Czarny
Ilustracja
major major
Data i miejsce urodzenia

2 stycznia 1898
Pakoszówka

Data i miejsce śmierci

26 maja 1982
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1916–1945

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Jednostki

26 Pułk Piechoty,
Obwód Rawa Mazowiecka AK

Stanowiska

instruktor, wykładowca, komendant

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa (kampania wrześniowa, Akcja „Burza”)

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi (II RP)
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Władysława Romańczyka na cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie

Władysław Romańczyk, ps. „Czarny”, „Kula”, „Rosa”, „Wir” (ur. 2 stycznia 1898 w Pakoszówce, zm. 26 maja 1982 w Warszawie) – oficer służby stałej piechoty Wojska Polskiego, wykładowca, podczas II wojny światowej major w SZP/ZWZ/AK, komendant Obwodu ZWZ Sanok i Obwodu AK Rawa Mazowiecka.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Jana (rolnik w Pakoszówce[1]) i Marii Tymczyszyn. 6 września 1919 zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku[2][3].

Był uczestnikiem działań niepodległościowych w latach 1916–1918. W listopadzie 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego. Podczas wojny polsko-ukraińskiej (1918–1919) był operatorem ckm w pociągu pancernym „Gromobój”. Następnie w szeregach 26 pułku piechoty brał udział w polsko-bolszewickiej (1919–1920). Z 26 pułku piechoty został skierowany do Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy. Dekretem z 16 lutego 1921 został awansowany na stopień podporucznika piechoty[4]. Został zweryfikowany w tym stopniu ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[5]. Został awansowany do stopnia porucznika piechoty w korpusie oficerów piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1920[5] i lokatą 43. Z dniem 7 stycznia 1925 został odkomenderowany na IX-ty 5 miesięczny kurs doszkolenia dla młodszych oficerów piechoty w Chełmnie. Po ukończeniu kursu w czerwcu 1926 powrócił do macierzystego pułku[6]. W 1931 został przeniesiony z 26 pułku piechoty do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie[7], gdzie w okresie 1931–1934 pełnił funkcję instruktora w 2 kompanii ckm[5], a od 1934 do 1935 był instruktorem w 1 kompanii ckm. 27 czerwca 1935 został mianowany na stopień kapitana ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 1. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8]. W tym samym roku został przeniesiony do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej na stanowisko instruktora i wykładowcy. W marcu 1939 pełnił służbę w Szkole Uzbrojenia w Warszawie na stanowisku wykładowcy kompanii szkolnej rusznikarzy[9]. Wówczas, w tym samym stopniu i starszeństwie, zajmował 6. lokatę w korpusie oficerów uzbrojenia[10].

We wrześniu 1939 jako szef uzbrojenia 33 Dywizji Piechoty, która zmobilizowała się w Grodnie pod dowództwem płk. Zielińskiego po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej walczył z Niemcami od 1 do 27 września 1939 w rejonie: Ostrołęka-Łomża, Węgrów, Biała Podlaska, Chełm, Kraśnik. Uniknął niewoli i po zakończeniu działań wojennych przebywał na Podkarpaciu. Był czynny w konspiracji SZP/ZWZ/AK. Początkowo od listopada do grudnia 1939 był dowódcą powiatowym SZP w Sanoku, potem od grudnia 1939 do przełomu stycznia i lutego 1940 był komendantem Obwodu ZWZ Sanok[11][12], którego struktury organizował od podstaw[13][14] (w jego sztabie był m.in. Tadeusz Wojtowicz). W obliczu zagrożenia dekonspiracją w 1940 został przeniesiony na inny teren[15][16][17]. W okresie maja 1944 do października 1944 pełnił funkcję komendanta Obwodu AK Rawa Mazowiecka w Okręgu AK Łódź[18][19]. Został awansowany rozkazem KG AK nr L. 400/BP z 25 lipca 1944 do stopnia majora służby stałej ze starszeństwem z dniem 3 maja 1944. W okresie akcji „Burza” latem 1944 dowodził siłami AK obwodu.

Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie (kwatera W-XV-2-8-1)[20].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1915/16 (zespół 7, sygn. 64). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 361.
  2. ↑ XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata: 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: Fundusz Naukowy, 1921, s. 44.
  3. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-03-06].
  4. ↑ Dz. Pers. MSWoj. Nr 89 z 26 lutego 1921.
  5. ↑ a b c Roczniki oficerskie MSWoj. 1924, 1928, 1932 (rocznik oficerski: 1924 - s. 186, 1928 - s. 243, 1932 - s. 805).
  6. ↑ Dz. Pers. MSWoj. Nr 26 z 4 marca 1925.
  7. ↑ Jan Łukasiak, Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty, Pruszków: „Ajaks”, 2003, ISBN 83-88773-68-2, OCLC 830514704.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 73.
  9. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 489.
  10. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 356.
  11. ↑ Andrzej Zagórski, Konspiracja w Sanoku w okresie okupacji. W latach II wojny światowej i konspiracji w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 743.
  12. ↑ Andrzej Brygidyn. Kryptonim „San”, Sanok 1992 (Kryptonim „San”.)
  13. ↑ Andrzej Zagórski, Okręg AK Kraków [w:] AK – Rozwój organizacyjny. Warszawa 1996
  14. ↑ Stanisław Piwowarski, Okręg Krakowski SZP/ZWZ/AK 1939–1945. Kraków 1994.
  15. ↑ Andrzej Zagórski, Konspiracja w Sanoku w okresie okupacji. W latach II wojny światowej i konspiracji w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 701.
  16. ↑ Andrzej Zagórski, Struktura Inspektoratu Rejonowego ZWZ/AK Krosno [w:] Kurierskim szlakiem po Beskidzie Niskim. Brzozów 1989.
  17. ↑ Andrzej Daszkiewicz, Ruch oporu w regionie Beskidu Niskiego: 1939–1944. Warszawa 1975.
  18. ↑ Eugeniusz Wawrzyniak, Na rubieży Okręgu AK Łódź, Warszawa 1988. ISBN 83-211-0928-4 ISBN 978-83-211-0928-2.
  19. ↑ Eugeniusz Wawrzyniak, Z dziejów rawskiego podziemia [w:] Okręg Łódzki AK. Warszawa 1994.
  20. ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2022-02-22].
  21. ↑ M.P. z 2018 r. poz. 603 „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej”.
  22. ↑ Akty nadania pierwszego stopnia oficerskiego oraz odznaczenia dla osób zasłużonych w walce o suwerenność i niepodległość [online], Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 26 września 2018 [dostęp 2022-02-22] (pol.).
  23. ↑ M.P. z 1939 r. nr 119, poz. 280 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Władysław_Romańczyk&oldid=74401880”