Lunapark

Ten artykuł od 2009-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Lunapark (wesołe miasteczko, park rozrywki) – typ małego bądź średniej wielkości parku rozrywki, teren, na którym zgromadzone są urządzenia rekreacyjne, takie jak karuzele, kolejki górskie, diabelski młyn, beczka śmiechu, zjeżdżalnie, huśtawki, strzelnice, trampolina, symulatory ruchu, dom strachów i inne obiekty służące rozrywce^[1]. Infrastruktura wesołego miasteczka jest często uzupełniona o punkty gastronomiczne, sklepy z zabawkami, upominkami^[1].

Rodzaje wesołych miasteczek

przyjezdne (kilka karuzel i punktów z grami zręcznościowymi),
parki rozrywki (stawiające na ilość i intensywność atrakcji)
parki tematyczne (stawiające na ilość i bogactwo dekoracji w kilku różnych tematach skupionych w różnych miejscach parku).

Lunaparki w Polsce

Pierwsze prawdziwe wesołe miasteczko powstało w 1929, w Poznaniu z okazji otwarcia Powszechnej Wystawy Krajowej. Zwiedzający park rozrywki pierwszy raz użyli terminu wesołe miasteczko.

Wesołe miasteczka różnią się między sobą wielkością, programem oraz sposobem organizacji. Niektóre z nich są na stałe związane z jakimś miejscem, jak na przykład Legendia (dawniej: Śląskie Wesołe Miasteczko) w Parku Śląskim na granicy Katowic z Chorzowem^[2], czy otwarty w 2014 roku pierwszy polski park tematyczny Energylandia w Zatorze, w woj. małopolskim. Do większych stacjonarnych lunaparków należy Lunapark we Wrocławiu przy ul. Mazowieckiej. Inne przemieszczają się pomiędzy miastami, podróżując podobnie jak cyrki.

W Polsce są popularne wesołe miasteczka przyjeżdżające z Czech. Wśród czeskich lunaparków najsłynniejszymi atrakcjami są m.in. autodrom, gabinet luster, pałac strachów, beczka śmiechu czy różnego rodzaju ekstremalne urządzenia rozrywkowe (nierzadko bardziej intensywne od dużych kolejek górskich)^[2].

Polskie wesołe miasteczka na początku XX wieku.

W 1906 roku, w Warszawie powstało Wesołe Miasteczko Służewiec. W 1927 roku powstało Wesołe Miasteczko na Polu Mokotowskim, które działało do 2009 roku. W okresie międzywojennym powstały wesołe miasteczka w innych miastach Polski: Łódź, Kraków, Poznań^[3].

W okresie powojennym wesołe miasteczka stały się bardziej powszechne w Europie. Wdrażano nowe technologie, takie jak energooszczędne oświetlenie, silniki elektryczne i komputery sterujące. W tym okresie powstały również nowe rodzaje atrakcji: roller coastery z inwersjami, dark ride’y, wodne zjeżdżalnie.

PRL i wesołe miasteczka

W Polsce w okresie PRL-u wesołe miasteczka były jednym z głównych źródeł rozrywki dla mieszkańców. Rozwijały się powoli, ze względu na brak inwestycji i ograniczenia technologiczne. W Gdańsku, Wrocławiu czy Szczecinie powstały nowe lunaparki^[3]. Przetrwały one do czasów współczesnych. Niektóre z nich zostały zlikwidowane lub przekształcone w inne obiekty rekreacyjne.

Upadek komunizmu i wesołe miasteczka

Po upadku komunizmu wesołe miasteczka zaczęły się rozwijać. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku powstały pierwsze duże parki rozrywki. W ofercie znajdowały się zaawansowane technologicznie atrakcje^[3]. W wyniku tego wzrosło zainteresowanie wesołymi miasteczkami i parkami rozrywki w Polsce^[3].

Lunaparki w Europie

Jednym z najstarszych na świecie lunaparków jest Klampenborg Bakken w Danii. Jego początki sięgają końca XVI wieku. Dawniej był to królewski park do polowań, wyłącznie do użytku koronowanych głów. W 1756 roku Fryderyk V otworzył go dla swoich poddanych. Bakken to wesołe miasteczko, park i las w jednym. Wstęp do Bakken jest wolny. Lunapark zachował swoją historyczną aurę. Dostępna jest oryginalna drewniana kolejka górska z 1932 roku. W teatrze działającym od 1877 roku występują aktorki kabaretowe i śpiewają te same piosenki co 100 lat temu^[4].

Drugim najstarszym na świecie wesołym miasteczkiem jest Tivoli w Kopenhadze. Dostępna jest tam najstarsza kolejka górska na świecie (z 1914 roku, projektu LaMarcusa Adny Thompsona, wynalazcy tego urządzenia). Znajduje się tam również sala koncertowa. Występują tam gwiazdy muzyki klasycznej, baletu czy teatru naprzemiennie z wykonawcami muzyki popularnej, takimi jak Lady Gaga czy Elton John^[4].

Najczęściej odwiedzanymi parkami rozrywki w Europie są Disneyland Resort Paris, Europa-Park, Efteling, Port Aventura, Gardaland^[5]^[6].