Wielbłądowate
| ||
Camelidae | ||
Gray, 1821 | ||
![]() Wielbłąd dwugarbny | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | zwierzęta | |
Typ | strunowce | |
Podtyp | kręgowce | |
Nadgromada | żuchwowce | |
Gromada | ssaki | |
Podgromada | żyworodne | |
Infragromada | łożyskowce | |
Rząd | parzystokopytne | |
Rodzina | wielbłądowate | |
Zasięg występowania | ||
![]() Zasięg występowania wielbłądowatych. Czarne linie wskazują prawdopodobne trasy wędrówek od plejstocenu do czasów współczesnych. |
Wielbłądowate (Camelidae) – rodzina dużych, roślinożernych ssaków łożyskowych z rzędu parzystokopytnych.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Ssaki należące do tej rodziny w stanie dzikim występują na obszarach górskich i pustynnych w Ameryce Południowej, Afryce i Azji. Formy udomowione spotykane są niemal na całym świecie. Introdukowane do Australii wtórnie zdziczały.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Wielbłądowate są ssakami dużymi i bardzo dużymi. Długość ich ciała wynosi 128-345 cm, wysokość w kłębie 80-230 cm, a masa ciała 45-1000 kg. Charakteryzują się długą, wygiętą szyją, małą głową, krótkim ogonem i długimi, smukłymi nogami zakończonymi dwoma palcami (III i IV), pozostałe palce są całkowicie zredukowane. Palce zaopatrzone są w małe i spłaszczone kopyta. Paliczki dystalne pokryte są blaszką rogową, a zwierzę chodząc opiera swój ciężar na poduszce skórnej paliczka środkowego (palcochodność). Poruszają się inochodem. Szerokie stopy ułatwiają im poruszanie się po piasku.
Wzór zębowy | I | C | P | M | |
---|---|---|---|---|---|
30-34 | = | 1 | 1 | 2-3 | 3 |
3 | 1 | 1-2 | 3 |
Skóra pokryta jest gęstą sierścią złożoną z dwóch warstw włosów. Górna warga wszystkich Camelidae jest rozszczepiona. Pomiędzy brzuchem a udem nie występuje fałd pachwinowy. W przeciwieństwie do pozostałych ssaków, wielbłądowate posiadają erytrocyty o owalnym kształcie, bardzo odporne na wahania ciśnienia osmotycznego. Posiadają trójkomorowy żołądek. Występuje u nich łożysko rozproszone, nabłonkowo-kosmówkowe. Kosmki są rozsiane nieregularnie na całej powierzchni kosmówki.
Są zwierzętami stadnymi, tworzą haremowe grupy rodzinne złożone z samca, kilku samic i ich potomstwa. Żywią się trawą i liśćmi drzew i krzewów. Kopulują w pozycji siedzącej. Ciąża trwa do 11 miesięcy. Samica rodzi jedno, w pełni rozwinięte młode, które podąża za matką krótko po urodzeniu.
Ewolucja[edytuj | edytuj kod]
Przedstawiciele wielbłądowatych pojawili się na obszarze dzisiejszej Ameryki Północnej w górnym eocenie, gdzie rozprzestrzenili się w pliocenie, a następnie przedostali do Azji przez most lądowy Beringa i do Ameryki Południowej. Wielbłądowate Ameryki Północnej wyginęły ok. 10 tys. lat temu.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzina wielbłądowatych obejmuje współcześnie żyjące gatunki zgrupowane w rodzajach:
- Rodzaj: wielbłąd (Camelus)
- wielbłąd dwugarbny (Camelus bactrianus)
- wielbłąd jednogarbny (Camelus dromedarius)
- Rodzaj: Lama – lamy
- Lama guanicoë – gwanako andyjskie, guanako
- pochodząca od gwanako andyjskiego, udomowiona Lama glama – lama andyjska[1]
- Lama guanicoë – gwanako andyjskie, guanako
- Rodzaj: wikunia (Vicugna)
- wikunia andyjska (Vicugna vicugna)
- pochodząca od wikunii, udomowiona Vicugna pacos – alpaka wcześniej klasyfikowana w rodzaju Lama
- wikunia andyjska (Vicugna vicugna)
oraz wymarłe rodzaje:
Mieszańce międzygatunkowe[edytuj | edytuj kod]
Wielbłądy i lamy mogą krzyżować się pomiędzy sobą. Hybryda wielbłąda jednogarbnego z dwugarbnym to birtugan. Hybryda lamy i wielbłąda jednogarbnego (cama) została uzyskana poprzez sztuczne unasiennianie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Występuje tylko w hodowli
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne : przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Huffman Brent: Family Camelidae (ang.). www.ultimateungulate.com. [dostęp 14 marca 2008].
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 198-199. ISBN 83-01-14344-4.