Wielbłądowate
| Camelidae[1] | |
| J.E. Gray, 1821[2] | |
 Przedstawiciel rodziny – wielbłąd dwugarbny (Camelus ferus) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina |
wielbłądowate |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Camelus Linnaeus, 1758 | |
| Gatunki | |
|
zobacz opis w tekście | |
| Zasięg występowania | |
 Zasięg występowania wielbłądowatych. Czarne linie wskazują prawdopodobne trasy wędrówek od plejstocenu do czasów współczesnych. | |
Wielbłądowate[3] (Camelidae) – rodzina dużych, roślinożernych ssaków łożyskowych z rzędu Cetartiodactyla.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Ssaki należące do tej rodziny w stanie dzikim występują na obszarach górskich i pustynnych w Ameryce Południowej, Afryce i Azji[4][5]. Formy udomowione spotykane są niemal na całym świecie. Introdukowane do Australii wtórnie zdziczały.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Wielbłądowate są ssakami dużymi i bardzo dużymi. Długość ich ciała wynosi 128-345 cm, wysokość w kłębie 80-230 cm, a masa ciała 45-1000 kg. Charakteryzują się długą, wygiętą szyją, małą głową, krótkim ogonem i długimi, smukłymi nogami zakończonymi dwoma palcami (III i IV), pozostałe palce są całkowicie zredukowane. Palce zaopatrzone są w małe i spłaszczone kopyta. Paliczki dystalne pokryte są blaszką rogową, a zwierzę chodząc opiera swój ciężar na poduszce skórnej paliczka środkowego (palcochodność). Poruszają się inochodem. Szerokie stopy ułatwiają im poruszanie się po piasku.
| Wzór zębowy | I | C | P | M | |
|---|---|---|---|---|---|
| 30-34 | = | 1 | 1 | 2-3 | 3 |
| 3 | 1 | 1-2 | 3 | ||
Skóra pokryta jest gęstą sierścią złożoną z dwóch warstw włosów. Górna warga wszystkich Camelidae jest rozszczepiona. Pomiędzy brzuchem a udem nie występuje fałd pachwinowy. W przeciwieństwie do pozostałych ssaków, wielbłądowate posiadają erytrocyty o owalnym kształcie, bardzo odporne na wahania ciśnienia osmotycznego. Posiadają trójkomorowy żołądek. Występuje u nich łożysko rozproszone, nabłonkowo-kosmówkowe. Kosmki są rozsiane nieregularnie na całej powierzchni kosmówki.
Są zwierzętami stadnymi, tworzą haremowe grupy rodzinne złożone z samca, kilku samic i ich potomstwa. Żywią się trawą i liśćmi drzew i krzewów. Kopulują w pozycji siedzącej. Ciąża trwa do 11 miesięcy. Samica rodzi jedno, w pełni rozwinięte młode, które podąża za matką krótko po urodzeniu.
Ewolucja[edytuj | edytuj kod]
Przedstawiciele wielbłądowatych pojawili się na obszarze dzisiejszej Ameryki Północnej w górnym eocenie, gdzie rozprzestrzenili się w pliocenie, a następnie przedostali do Azji przez most lądowy Beringa i do Ameryki Południowej. Wielbłądowate Ameryki Północnej wyginęły ok. 10 tys. lat temu.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzina wielbłądowatych obejmuje współcześnie żyjące gatunki zgrupowane w dwóch plemionach[4]:
oraz wymarłe rodzaje:
- Alforjas J.A. Harrison, 1979
- Blancocamelus Dalquest, 1975
- Hemiauchenia Gervais & Ameghino, 1880
- Palaeolama Gervais, 1867
- Pliauchenia Cope, 1875
- Procamelus Leidy, 1858
Mieszańce międzygatunkowe[edytuj | edytuj kod]
Wielbłądy i lamy mogą krzyżować się pomiędzy sobą. Hybryda wielbłąda jednogarbnego z dwugarbnym to birtugan. Hybryda lamy i wielbłąda jednogarbnego (cama) została uzyskana poprzez sztuczne unasiennianie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Camelidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 307, 1821 (ang.).
- ↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 169. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 384. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.)
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Family Camelidae (ang.). W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-02].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne : przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Huffman Brent: Family Camelidae (ang.). www.ultimateungulate.com. [dostęp 2008-03-14].
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 198-199. ISBN 83-01-14344-4.