Wojciech Fangor

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wojciech Fangor
Imię i nazwisko

Wojciech Bonawentura Fangor

Data i miejsce urodzenia

15 listopada 1922
Warszawa

Data i miejsce śmierci

25 października 2015
Warszawa

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Ważne dzieła
podpis
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Praca Kucie kos (1954) eksponowana na wystawie stałej w Muzeum Warszawy
Mozaiki w podziemiach Dworca PKP Warszawa Śródmieście z 1963, pierwotnie wszystkie mozaiki były podświetlone od spodu świetlówkami[1]
Wystawa prac Fangora, MCSW „Elektrownia”
Nagrobek Wojciecha Fangora na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Rzeźba Krzysztofa Bednarskiego

Wojciech Bonawentura Fangor (ur. 15 listopada 1922 w Warszawie, zm. 25 października 2015 tamże) – polski malarz, grafik, plakacista i rzeźbiarz.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Konrada i Wandy z Chachłowskich[2]. Po prywatnych studiach u Felicjana Kowarskiego i Tadeusza Pruszkowskiego otrzymał w 1946 roku zaocznie dyplom w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Na początku lat pięćdziesiątych tworzył obrazy zgodne z wymaganiami realizmu socjalistycznego, m.in. Matkę Koreankę (obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie) i Postaci (Muzeum Sztuki w Łodzi).

W latach 1953–1961 był docentem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

W okresie odwilży po śmierci Stalina odszedł od konwencji socrealizmu. Był współtwórcą polskiej szkoły plakatu. W 1958 wraz ze Stanisławem Zamecznikiem zaprezentował Studium przestrzeni – pierwszy environment w Polsce.

Był głównym twórcą op-artowych mozaik na dworcu Warszawa Śródmieście, kilkadziesiąt lat później uznanych za zabytek nieruchomy[3].

W roku 1961 wyjechał z kraju, w latach 1964–1965 przebywał w Berlinie Zachodnim, 1965–1966 w Anglii, w roku 1966 zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. W okresie pobytu za granicą prowadził wykłady na wielu uczelniach artystycznych. Do Polski wrócił w roku 1999.

W 1970 roku, jako jedyny dotychczas polski artysta, miał indywidualną wystawę w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku. W latach 60. i 70. stworzył serię obrazów z charakterystycznymi kołami i falami, wywołujących efekty optyczne, podobne do uzyskiwanych w sztuce op-artu.

Od 1999 roku mieszkał około 60 km od Warszawy, we wsi Błędów[4].

W 2007 roku opracował projekt końcowego wystroju 7 stacji II linii warszawskiego metra, które stały się największą światową podziemną galerią pop-artu[5].

Zmarł 25 października 2015 w Warszawie. 3 listopada został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[6] (G-tuje-17)[7].

Nagrody i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

W 1952 roku otrzymał nagrodę państwową III stopnia za obrazy Matka Koreanka i Lenin w Poroninie[8].

W 1954 roku, w 10. rocznicę Polski Ludowej, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[9].

W 2008 roku, przy okazji odsłonięcia pracy z cyklu Sygnatury w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[10].

W 2009 samorząd województwa mazowieckiego uhonorował Wojciecha Fangora Nagrodą im. Cypriana Kamila Norwida w dziedzinie sztuk plastycznych[11].

W 2011 roku odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[12].

W 2014 roku został laureatem nagrody im. Jana Cybisa[13].

Filmy[edytuj | edytuj kod]

Jego twórczość z lat 60. do 90. została zaprezentowana w filmie dokumentalnym Fangor notatki z wystawy z 1991 roku produkcji TVP.

Bohater filmu dokumentalnego z 2009 roku pt. Polnische Plakat Kunst: Wojciech Fangor, będącego częścią cyklu dokumentalnego przedstawiającego sylwetki grafików polskiej szkoły plakatu.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Sen o Mieście. Warszawa lat 50. i 60. na zdjęciach Zbyszka Siemaszki ze zbiorów Agencji FORUM | Dream of a City. Warsaw in the 1950s and 1960s in the photos of Zbyszko Siemaszko from the FORUM Collection, Katarzyna Madoń-Mitzner (red.), Krzysztof Wójcik (fot.), Warszawa 2016, ISBN 978-83-62020-77-5, OCLC 961358235 (pol. • ang.).
  2. ↑ Zbigniew Judycki, Mazowszanie w świecie: projekt tematu badawczego, „Niepodległość i Pamięć” 22/3 (51)/2015, 361-396.
  3. ↑ Jakub Lewicki, Unikatowa dekoracja mozaikowa Dworca Warszawa-Śródmieście w rejestrze zabytków, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Warszawie, 9 grudnia 2020.
  4. ↑ Nie żyje Wojciech Fangor, prekursor malarstwa iluzjonistycznego. regionalna.tvp.pl. [dostęp 2015-10-25].
  5. ↑ Metro Warszawskie partnerem wystawy prac Wojciecha Fangora. metro.waw.pl, 2015-11-03. [dostęp 2016-03-01]. (pol.).
  6. ↑ Pogrzeb Wojciecha Fangora. wiadomosci.wp.pl, 2015-11-03. [dostęp 2015-11-03]. (pol.).
  7. ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [dostęp 2019-11-14] (pol.).
  8. ↑ Dziennik Polski, rok VIII, nr 176 (2639), s. 2.
  9. ↑ Uchwała Rady Państwa z dnia 15 lipca 1954 r. o nadaniu odznaczeń państwowych, Monitor Polski 954 nr 112, poz. 1564.
  10. ↑ „Sygnatura” Wojciecha Fangora. rzezba-oronsko.pl, 10 lipca 2008. [dostęp 2012-12-15].
  11. ↑ Wojciech Fangor laureatem nagrody imienia Norwida. echodnia.eu, 29 września 2009. [dostęp 2012-12-15].
  12. ↑ Prezydent odznaczył ludzi kultury. prezydent.pl, 17 stycznia 2011. [dostęp 2011-03-03].
  13. ↑ Fangor laureatem Nagrody im. Cybisa. culture.pl, 27 marca 2015. [dostęp 2015-03-30].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wojciech_Fangor&oldid=70184214”