Zofia Mrozowska

Zofia Mrozowska
	; Zofia Mrozowska na okładce czasopisma; Film nr 50 z 1948
Data i miejsce urodzenia	24 sierpnia 1922 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	19 sierpnia 1983 ; Warszawa
Zawód	aktorka, pedagog
Lata aktywności	1945–1982
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Zofia Mrozowska (ur. 24 sierpnia 1922^[1] w Warszawie, zm. 19 sierpnia 1983 tamże) – polska aktorka teatralna i filmowa, pedagog.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Córka Leona^[2]. W 1944 (okres II wojny światowej) ukończyła konspiracyjny Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej w Warszawie, a w 1945 zdała aktorski egzamin eksternistyczny. Na scenie zadebiutowała w 1945 rolą Maryny w Weselu Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi. Związana ze scenami teatrów warszawskich – Współczesnego i Studio. Znaczące role teatralne: tytułowa postać w „Elektrze” Giraudoux (1946), Laura w „Szklanej Menażerii” (1947), Wiola w „Wieczorze Trzech Króli” (1950), Donna Urraca w „Teatrze Klary Gazul” (1955), Emilka w „Naszym Mieście” (1957), Ifigenia w „Ifigenii w Taurydzie” (1961), Masza w „Trzech Siostrach” (1963), Maria w „Marii Stuart” (1969), Mary w „Zmierzchu Długiego Dnia” (1973), Ella w „Janie Gabrielu Borkmanie” (1975) i Marta w „Lecie” Bonda (1982).

Od 1965 była wykładowcą PWST w Warszawie, a w latach 1969–1971 dziekanem Wydziału Aktorskiego tej uczelni. W styczniu 1976 podpisała list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej^[3]. 23 sierpnia 1980 dołączyła do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami^[4].

Wśród kreacji filmowych i występów w Teatrze Telewizji wyróżniają się niezapomniane role w filmie Zakazane piosenki (1946) oraz w serialach Lalka (1977) Ryszarda Bera i Polskie drogi (1976–1977) Janusza Morgensterna.

Była pierwszą żoną aktora i reżysera Stanisława Bugajskiego. W związku z reżyserem Erwinem Axerem miała syna Andrzeja Axera, socjologa i dyrektora klinicznego w Cascadia Behavioral Health w Portland (Oregon)^[5].

Zmarła 19 sierpnia 1983 w Warszawie, pochowana na cmentarzu ewangelicko-reformowanym przy ulicy Młynarskiej w Warszawie (kwatera 5-3-9a)^[6].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Zakazane piosenki (1946) – żydowska śpiewaczka uliczna
Ostatni etap (1947) – Cyganka
Miasto nieujarzmione (1950) – Krystyna
Uczta Baltazara (1954) – Tomczyńska
Godziny nadziei (1955) – aktorka z teatru polowego
Spotkania w mroku (1960) – Rosa Heusler
Prawo i pięść (1964) – Anna
Wniebowstąpienie (1969) – matka Sebastiana
Lokis. Rękopis profesora Wittembacha (1970) – hrabina Szemiotowa, matka hrabiego Michała
Opis obyczajów (1972) – pani profesor
Chłopcy (1973) – aktorka Narcyza, żona Kalmity
Bilans kwartalny (1974) – matka Janka
Klara i Angelika (1976) – Klara Naimska, aktorka
Polskie drogi (serial telewizyjny) (1976–1977) – Zofia Niwińska, matka Władka (odc. 2. Obywatele GG, odc. 4. Na tropie, odc. 5. Lekcja geografii, odc. 9. Do broni i odc. 11. W obronie własnej)
Granica (1977) – hrabina Tczewska
Lalka (serial telewizyjny) (1977) – hrabina Joanna Karolowa, siostra Łęckiego (odc. 1. Powrót, odc. 2. Pamiętnik starego subiekta, odc. 3. Wielkopańskie zabawy, odc. 4. Pierwsze Ostrzeżenie i odc. 8. Damy i kobiety)
Pokój z widokiem na morze (1977) – Maria Leszczyńska, żona profesora
Zaległy urlop (1978) – Maria
Bajki na dobranoc (1980) – Irena Holasowa, reżyser
Constans (1980) – matka Witolda
Głosy (1980) – teściowa Marka
Kontrakt (1980) – Maria, była żona Adama, matka Piotra
Fantazja dur-moll (1981) – Waleria Kryszakowa
Wigilia ’81 (1982) – babcia Paulina

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1977)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1970)
Złoty Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)^[2]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[7]
Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967)
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1975)

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Ministra Kultury i Sztuki (1966 i 1975)
Nagroda Państwowa II stopnia (1954 i 1964)
Nagroda Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (1961 i 1967)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ 23 sierpnia za imdb.com i filmpolski.pl, e-teatr.pl podaje 24 sierpnia.
↑ ^a ^b M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 30.
↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
↑ Powstańcze Biogramy – Erwin Axer [online], 1944.pl [dostęp 2020-07-28] (pol.).
↑ śp. Zofia Mrozowska
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zofia Mrozowska w bazie IMDb (ang.)
Zofia Mrozowska w bazie Filmweb
Zofia Mrozowska w bazie filmpolski.pl
Zofia Mrozowska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-09] .
Zofia Mrozowska na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”

[1] 23 sierpnia za imdb.com i filmpolski.pl, e-teatr.pl podaje 24 sierpnia.

[:0-2] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[3] Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 30.

[4] Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])

[5] Powstańcze Biogramy – Erwin Axer [online], 1944.pl [dostęp 2020-07-28] (pol.).

[6] śp. Zofia Mrozowska

[7] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]