Wiśnia pospolita

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wiśnia pospolita
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

śliwa (wiśnia)

Gatunek

wiśnia pospolita

Nazwa systematyczna
Prunus cerasus L.
Sp. pl. 1:474. 1753[3]
Synonimy
  • Cerasus vulgaris Mill. Gard. Dict., ed. 8. n. 1. 1768
  • C. austera (L.)Borkh.
Multimedia w Wikimedia Commons
Kwiatostan wiśni pospolitej
Owoce
Kriek piwo z wiśni

Wiśnia pospolita[4][5][6] (Prunus cerasus L.) – gatunek rośliny z rodziny różowatych. Jest gatunkiem poliploidalnym, pochodzi z Azji Mniejszej, zapewne powstała wielokrotnie jako wynik krzyżowania diploidalnej wiśni ptasiej z tetraploidalną wiśnią karłowatą. Występuje wyłącznie jako roślina uprawna oraz dziczejąca[7].

Inne nazwy zwyczajowe: wiśnia szkliwka[4], w. zwyczajna[5], wiśnia[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Krzew lub drzewo do 5 m wysokości. Często z licznymi odrostami korzeniowymi i luźną koroną, z gałęziami zwisającymi i cienkimi lub wyprostowanymi. Kora czerwonobrązowa i lśniąca.
Liście
Mniej więcej eliptyczne (5–12 cm długości) piłkowane lub podwójnie piłkowane, skórzaste i czasem błyszczące, od spodu prawie nagie, ogonek zwykle z 1–2 gruczołkami.
Kwiaty
Na krótkopędach po 1–5, na szypułkach 2–4 cm długości, białe, 2–3 cm średnicy; pojawiające się przed rozwinięciem liści. Pęczki kwiatów są otoczone nie tylko łuskami, ale również małymi listkami.
Owoce
Kuliste pestkowce o średnicy ok. 1,5 cm. Cienka skórka jest gładka, błyszcząca, czerwona lub czerwonoczarna. Miąższ soczysty ma kwaśny lub słodki smak, a jego sok jest bezbarwny lub barwny, plamiący.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Roślina wieloletnia, megafanerofit lub nanofanerofit. Kwitnie w kwietniu, maju. Liczba chromosomów 2n= 32[9]. Wiśnia rośnie najlepiej na przepuszczalnych i niezbyt ciężkich glebach, dobrze znosi suszę.

Systematyka i zmienność[edytuj | edytuj kod]

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Uprawiana głównie jako roślina sadownicza w licznych odmianach. W Polsce w uprawie można spotkać około 30 odmian, a najpopularniejsza z nich to stara odmiana Łutówka[7]. Liczba odmian zalecanych do uprawy przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych wynosi obecnie 15[10]. Owoce wykorzystywane są głównie w przetwórstwie spożywczym. Produkuje się z nich soki, dżemy, wina i nalewki. Niewielką część produkcji przeznacza się do bezpośredniego spożycia.

Drewno wiśni stosowane jest również w stolarce, jest dość twarde, odporne na obciążenia i dobrze poddające się obróbce. Stosowane do produkcji: mebli, oklein oraz instrumentów muzycznych. Drewno wiśni ze względu na aromat wykorzystywane jest również do wędzenia mięsa.

 Zobacz też: Lista krajów największych producentów wiśni.

Uprawa[edytuj | edytuj kod]

Wymagania
Wiśnia pospolita preferuje przepuszczalne podłoże, najlepiej niezbyt ciężkie, może być piaszczyste, ale nie podmokłe. Miejsca nasłonecznione lub lekko zacienione są lubiane przez tę roślinę. Drzewo wiśni nie lubi środowiska zbyt obfitego w wodę, dlatego nie ma potrzeby jej podlewania (jedynie wyjątkowo w okresie suszy). Wiśnia jest bardzo wrażliwa na przymrozki[11].

Choroby[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
  3. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
  4. ↑ a b c Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  5. ↑ a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin Polski niżowej. Wyd. drugie poprawione i unowocześnione. Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN, 2013, s. 254. ISBN 978-83-01-14342-8.
  6. ↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński, Bogumił Pawłowski: Rośliny polskie. Opisy i klucze do oznaczania wszystkich gatunków roślin naczyniowych rosnących w Polsce bądź dziko, bądź też zdziczałych lub częściej hodowanych. Wyd. piąte. T. Część I. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, s. 341. ISBN 83-01-05287-2.
  7. ↑ a b Aleksander Rejman: Pomologia. Warszawa: PWRiL, 1994. ISBN 83-09-01612-3.
  8. ↑ Jakub Mowszowicz, Pospolite rośliny naczyniowe Polski, wyd. 4, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 182, ISBN 83-01-00129-1.
  9. ↑ a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  10. ↑ Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych: Lista Odmian Roślin Sadowniczych wpisanych do Krajowego Rejestru w Polsce. [dostęp 2014-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-12)].
  11. ↑ Wiśnia pospolita – wrażliwość na mróz i ochrona – TwojOgrodek.pl [online], TwojOgrodek.pl [dostęp 2018-07-12] (pol.).
  12. ↑ a b c Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiśnia_pospolita&oldid=72986437”