Łubnice (województwo świętokrzyskie)
50°24′42″N 21°08′59″E/50,411667 21,149722
| wieś | |
.JPG)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
345[2] |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
28-232[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TSZ |
| SIMC |
0798593[4] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu staszowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Łubnice  | |
| 50°24′42″N 21°08′59″E/50,411667 21,149722[1]
| |
| Strona internetowa | |
Łubnice – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Łubnice[5][4]. Siedziba sołectwa i gminy Łubnice[6].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łubnice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.
Położona przy lewym brzegu Wisły, przy drodze krajowej nr 79. Na jej terenie działa przedszkole, szkoła podstawowa (klasy 1-3) oraz gimnazjum. Funkcjonuje też apteka i kilka sklepów, a także ośrodek zdrowia. W Łubnicach rośnie również stara, zabytkowa lipa.
W obszar wsi wchodzą:
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0798618 | Folwark | część wsi |
| 0798624 | Górka | część wsi |
| 0798630 | Jatki | część wsi |
| 0798660 | Kapka | przysiółek |
| 0798647 | Lelonka | część wsi |
| 0798653 | Podlesie | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Łubnice w XIX wieku, wieś w powiecie stopnickim, gminie Łubnice, parafii Beszowa. Leży na prawo od drogi ze Stopnicy do Połańca. Posiada szkołę gminną. Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z 1827 r. było tu 40 domów 272 mieszkańców.
Łubnice opisane są u Długosza jako Lubnicza, wieś w powiecie stopnickim. Gniazdo rodu Jastrzębców, z których Wojciech biskup poznański a następnie krakowski zbudował w przyległej Beszowej (Banschowa) r. 1407 nowy kościół murowany a r. 1421 założył klasztor Paulinów.
W roku 1429 dziedzicami Łubnicy byli Markusz kasztelan brzeziński i Ścibor, bracia rodzeni, wnukowie arcybiskupa Wojciecha[7].
Za czasów Długosza wieś należała do Jana z Rytwian herbu Jastrzębiec, marszałka koronnego. Wszystkie wsi wchodzące w skład parafii były jego własnością, lub klasztorną (Długosz L.B. t.III s.127)[8].
W 1565 roku wieś w powiecie wiślickim województwa sandomierskiego kupił od Olbrachta Łaskiego kasztelan rawski Stanisław Wolski[9].
W 1586 roku Maryna Sobkówna żona Stanisława Ciołka kupuje na rzecz Gabriela Tenczyńskiego Koniemłoty, Łubnice, Tuklęcz Święcice, Rytwiany, Staszów, Rudę i Kłodę[7].
W 1639 roku dobra Tenczyńskich w tym Łubnice przechodzą do rąk Opalińskich[7]. Wieś wraz z dworem i folwarkiem wchodziła w 1662 roku w skład majętności łubnickiej Łukasza Opalińskiego[10].
W roku 1731 klucz rytwiański od Opalińskich przechodzi do Lubomirskich, Sieniawskich, Denhoffów i Czartoryskich skutkiem małżeństwa Augusta Aleksandra Czartoryskiego z Marią Zofią z Sieniawskich (córką Adama hetmana wielkiego koronnego). Z małżeństwa tego dwoje dzieci Adam Kazimierz i Izabella, która odziedziczyła w roku 1778 11 miast i 252 wsi, w tym cały klucz Rytwiański w nim między innymi Łubnicę, które wniosła w posagu w dom Lubomirskich. Jej córka Julia wyszła za hrabiego Jana Potockiego, czym wniosła Łubnicę do rodu Potockich[7].
- Charakterystyka dóbr
W wieku XIX Dobra Łubnice położone w gminie Łubnice i Oględów stanowią własność Katarzyny z Branickich hrabiny Potockiej, podług wiadomości z roku 1866 rozległe mórg 11843, składają się z folwarków: Łubnice, Wilków, Zofiówka, Eajtarówka, Sichów Duży, Adamówka, Borki, Oględów, Sielce, Kotuszów, Kowakówka, z osadami fabrycznymi, młynarskimi i innymi[11]. Przestrzeń ogólna dóbr wynosi 11843 mórg na co składa się: gruntów ornych i ogrodów mórg 4010, łąk mórg 528, pastwisk mórg 325, lasu mórg 5781, zarośli mórg 393, nieużytki i place mórg 705.
W czasie II wojny światowej w okolicach Łubnic toczyły się walki między armią niemiecką a Armią Czerwoną na przyczółku baranowsko-sandomierskim. Żołnierze armii radzieckiej polegli i pochowani w Łubnicach w 1946 zostali przeniesieni na cmentarz do Stopnicy[12].
- Gmina Łubnice wiek XIX
Gmina Łubnice należy do sądu gminnego okręgu III w Oleśnicy, stacja pocztowa w Stopnicy.
Teren gminy obejmuje 17985 mórg obszaru i 3178 mieszkańców - dane z roku 1867[11]
- Wsie w dobrach Łubnice XIX wiek
- Łubnice osad 35, z gruntem mórg 565
- Korytnica osad 39, z gruntem mórg 985
- Sydzyna osad 11, z gruntem mórg 228
- Przeczów osad 23, z gruntem mórg 810
- Wilków osad 25, z gruntem mórg 469
- Budziska osad 41, z gruntem mórg 457
- Góra osad 19, z gruntem mórg 284
- Grabowo osad 19, z gruntem mórg 530
- Łyczba liczba osad 15, z gruntem mórg 519
- Stara Wieś osad 9, z gruntem mórg 193
- Czarzyzna osad 41, z gruntem mórg 705
- Borki osad 22, z gruntem mórg 352
- Orzelec Mały osad 11, z gruntem mórg 327
- Orzelec Duży osad 39, z gruntem mórg 677
- Stefanówka osad 21, z gruntem mórg 297
- Zarazie osad 6, z gruntem mórg 111
- Niemścice osad 18, z gruntem mórg 872
- Ziemblice osad 17, z gruntem mórg 204
- Święciny osad 48, z gruntem mórg 565
- Święcicki Gaj osad 6, z gruntem mórg 83
- Koniemłoty osad 54, z gruntem mórg 737
- Koniemłocki Gaj osad 13, z gruntem mórg 165
- Tuklecz osad 33, z gruntem mórg 530
- Sichów Duży osad 68, z gruntem mórg 924
- Grobla os, 6, z gruntem mórg 56
- Sichów Mały osad 53, z gruntem mórg 855
- Krzywołącz os, 19, z gruntem mórg 279
- Sielce osad 36, z gruntem mórg 615
- Jasień osad 35, z gruntem mórg 686
- Kotuszów osad 45, z gruntem mórg 825
- Ogledów osad 56, z gruntem mórg 1124
- Rejterówka alias Czarna osad 9, z gruntem mórg 294[11]
Osoby związane z Łubnicami
[edytuj | edytuj kod]- Wojciech Jastrzębiec – polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski w latach 1423-1436.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 73684
- ↑ Wieś Łubnice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-10-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 752 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-20].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-20].
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Łubnice. Urząd Gminy Łubnice. [dostęp 2015-04-20].
- ↑ a b c d Wiśniewski 1929 ↓.
- ↑ Łubnice (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 278.
- ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 109-110
- ↑ Jacek Pielas, Podział latyfundium Łukasza Opalińskiego, marszałka nadwornego koronnego z lat 1668-1670, w: Inter maiestatem ac libertatem. Studia z dziejów nowożytnych dedykowane Profesorowi Kazimierzowi Przybosiowi, red. J. Stolicki, M. Ferenc, J. Dąbrowski, Kraków 2010, s. 159.
- ↑ a b c Łubnice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 775.
- ↑ Czubryt-Borkowski 1988 ↓, s. 722,.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jan Wiśniewski: Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w stopnickiem. Wyd. Druk szkoły rzemieślniczej w Mariówce. 1929.
- Czesław Czubryt-Borkowski: Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939–1945. Warszawa: WydawnictwoSport i Turystyka, 1988.