Przejdź do zawartości

Nemegtozaury: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Amirobot (dyskusja | edycje)
29 707 edycji
m r2.7.1) (robot dodaje: nl:Nemegtosauridae
uzupełnienie, częściowo z Tapuiasaurus
Linia 1: Linia 1:
{{Zwierzę infobox
{{Zwierzę infobox
| Nazwa zwyczajowa = Nemegtozaury
| nazwa zwyczajowa = Nemegtozaury
| Łacińska = Nemegtosauridae
| łacińska = Nemegtosauridae
| Zoolog = Barrett & Upchurch, 1995
| zoolog = [[Paul Upchurch|Upchurch]], 1995
| Typ = [[strunowce]]
| typ = [[strunowce]]
| Podtyp = [[kręgowce]]
| podtyp = [[kręgowce]]
| Gromada = [[zauropsydy]]
| gromada = [[zauropsydy]]
| Podgromada = [[diapsydy]]
| podgromada = [[diapsydy]]
| Infragromada=[[archozauromorfy]]
| infragromada=[[archozauromorfy]]
{{Wstaw takson|[[archozaury]]}}
{{Wstaw takson|[[archozaury]]}}
{{Wstaw takson|[[Ornithodira]]}}
{{Wstaw takson|[[Ornithodira]]}}
| Nadrząd = [[dinozaury]]
| nadrząd = [[dinozaury]]
| Rząd = [[dinozaury gadziomiedniczne]]
| rząd = [[dinozaury gadziomiedniczne]]
| Podrząd = [[zauropodomorfy]]
| podrząd = [[zauropodomorfy]]
| Infrarząd = [[zauropody]]
| infrarząd = [[zauropody]]
| Takson = ? [[tytanozaury|Titanosauria]]
{{Wstaw takson|[[tytanozaury|Titanosauria]]}}
| Rodzina = '''nemegtozaury'''
| rodzina = '''nemegtozaury'''
| Obrazek = Nemegtosaurus DB.jpg
| grafika = Nemegtosaurus DB.jpg
| opis = Głowa [[nemegtozaur]]a
| Opis_obrazka = głowa nemegtozaura
| Wikispecies = Nemegtosauridae
| wikispecies = Nemegtosauridae
| commons = Category:Nemegtosauridae
}}
}}
'''Nemegtozaury''' (Nemegtosauridae) – rodzina [[zauropody|zauropodów]] z grupy [[tytanozaury|tytanozaurów]] (Titanosauria). Została nazwana w 1995 roku przez [[Paul Upchurch|Paula Upchurcha]], który zaliczył ją do grupy [[diplodokokształtne|diplodokokształtnych]] (Diplodocoidea){{r|Upchurch95}}, co było zgodne z interpretacją Nowińskiego, który zaklasyfikował ''[[nemegtozaur|Nemegtosaurus mongoliensis]]'', [[gatunek typowy]] rodziny, do grupy [[Dicraeosaurinae]]{{r|Nowinski71}} (=[[dikreozaury|Dicraeosauridae]]), obecnie uznawanej za blisko spokrewnioną z [[diplodoki|Diplodocidae]]. Również w swoich późniejszych publikacjach Upchurch włączał Nemegtosauridae do Diplodocoidea{{r|Upchurch98}}{{r|Upchurch99}}, jednak według analiz innych autorów grupa ta należała nie do Diplodocoidea, lecz Titanosauria{{r|WS98}}{{r|KRF01}}{{r|Wilson02}}{{r|Wilson05}}. W 2004 roku Upchurch, [[Paul Barrett|Barrett]] i [[Peter Dodson]] przedstawili definicję [[filogeneza|filogenetyczną]] Nemegtosauridae, zgodnie z którą do tej grupy należałyby wszystkie zauropody bliżej spokrewnione z nemegtozaurem niż z [[diplodok]]iem. Według ich analizy – podobnie jak w przypadku wcześniejszych analiz Upchurcha – nemegtozaury należały do Diplodocoidea{{r|Upchurchetal04}}, jednak w przypadku ich przynależności do Titanosauria, Nemegtosauridae w rozumieniu Upchurcha i in. byłyby młodszym [[synonim (taksonomia)|synonimem]] nazwy [[Macronaria]]{{r|Wilson05}}. W 2004 roku [[Sebastián Apesteguía|Apesteguía]] i w 2005 niezależnie od niego [[Jeffrey Wilson|Wilson]] przedstawili odmienną definicję, uwzględniającą przynależność nemegtozaurów do Titanosauria – według niej [[klad]] Nemegtosauridae obejmowałby wszystkie taksony bliżej spokrewnione z nemegtozaurem niż z [[saltazaur]]em{{r|Apesteguia04}}{{r|Wilson05}}. Zgodnie z analizami filogenetycznymi przeprowadzonymi przez [[Kristina Curry Rogers|Curry Rogers]] i [[Catherine Forster|Forster]]{{r|KRF01}} oraz Wilsona{{r|Wilson02}} do tak definiowanych Nemegtosauridae należałyby rodzaje ''Nemegtosaurus'', ''[[rapetozaur|Rapetosaurus]]'' i ''[[kwezytozaur|Quaesitosaurus]]''{{r|Wilson05}}, a według analizy [[Hussam Zaher|Zahera]] i in. – również ''[[Tapuiasaurus]]'', który jest bliżej spokrewniony z rapetozaurem niż z nemegtozaurem. Autorzy nie uwzględnili w analizie rodzaju ''Quaesitosaurus''{{r|Zaheretal11}}.
'''Nemegtozaury''' (Nemegtosauridae) – rodzina [[zauropody|zauropodów]]. Bywają zaliczane do [[tytanozaury|tytanozaurów]]<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.helsinki.fi/~mhaaramo/metazoa/deuterostoma/chordata/archosauria/sauropodomorpha/titanosauria.html |opublikowany=Mikko's Phylogeny Archive |tytuł=Titanosauria |data dostępu=2009-04-12 |język=en}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.palaeos.com/Vertebrates/Units/330Sauropodomorpha/330Cladogram.html |opublikowany=Palaeos.com |tytuł=Sauropodomorph Cladogram |data dostępu=2009-04-12 |język=en}}</ref> lub [[diplodokokształtne|diplodokokształtnych]]<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.palaeos.com/Vertebrates/Units/330Sauropodomorpha/330Cladogram.html |autor=Michael P. Taylor i Darren Naish |tytuł=The Phylogenetic Taxonomy of Diplodocoidea |data=03-08-2005 |data dostępu=2009-04-12 |język=en}}</ref>. Poświadczone od [[apt (geologia)|aptu]] do [[mastrycht]]u<ref>{{Cytuj stronę |url=http://paleobackup.nceas.ucsb.edu/cgi-bin/bridge.pl?action=checkTaxonInfo&taxon_no=56411 |opublikowany=The Paleobiology Database |tytuł=Nemegtosauridae |data dostępu=2009-04-13 |język=en}}</ref>.


Czaszka znanych nemegtozaurów cechowała się wydłużonym rostrum z prostymi [[kość przedszczękowa|kośćmi przedszczękowymi]], cylindrycznymi zębami ciągnącymi się do wysokości okna poprzedzającego [[okno przedoczodołowe]], nachylonymi ku przodowi [[kość kwadratowa|kośćmi kwadratowymi]] i nozdrzami zewnętrznymi cofniętymi do poziomu [[oczodół|oczodołów]]. Tego typu wydłużona czaszka niezależnie powstała również u przedstawicieli grupy [[diplodoki|Diplodocidae]]. Nemegtosauridae są znane w zapisie kopalnym od [[apt (geologia)|aptu]] do [[mastrycht]]u{{r|Zaheretal11}}.
== Rodzaje ==
* [[nemegtozaur]] (''Nemegtosaurus'')
* [[kwezytozaur]] (''Quaesitosaurus'')

⚫
{{przypisy}}

{{zauropody}}
{{dinozaury}}


⚫
{{Przypisy|przypisy=
<ref name=Nowinski71>{{Cytuj pismo |autor=Aleksander Nowiński |tytuł=</em>Nemegtosaurus mongoliensis<em> n. gen., n. sp. (Sauropoda) from the Uppermost Cretaceous of Mongolia |czasopismo=Palaeontologia Polonica |wolumin=25 |strony=57–81 |rok=1971 |url=http://palaeontologia.pan.pl/Archive/1971_25_57_81_8_14.pdf |język=en}}</ref>
<ref name=Upchurch95>{{Cytuj pismo |autor=Paul Upchurch |tytuł=The evolutionary history of sauropod dinosaurs |czasopismo=Philosophical Transactions of the Royal Society B |wolumin=349 |wydanie=1330 |strony=365–390 |rok=1995 |url=http://www.jstor.org/stable/56238 |doi=10.1098/rstb.1995.0125 |język=en}}</ref>
<ref name=Upchurch98>{{Cytuj pismo |autor=Paul Upchurch |tytuł=The phylogenetic relationships of sauropod dinosaurs |czasopismo=Zoological Journal of the Linnean Society |wolumin=124 |wydanie=1 |strony=43–103 |rok=1998 |doi=10.1111/j.1096-3642.1998.tb00569.x |język=en}}</ref>
<ref name=Upchurch99>{{Cytuj pismo |autor=Paul Upchurch |tytuł=The phylogenetic relationships of the Nemegtosauridae (Saurischia, Sauropoda) |czasopismo=Journal of Vertebrate Paleontology |wolumin=19 |wydanie=1 |strony=106–125 |rok=1999 |url=http://www.jstor.org/stable/4523974 |doi=10.1080/02724634.1999.10011127 |język=en}}</ref>
<ref name=Upchurchetal04>{{Cytuj książkę |autor r=Paul Upchurch, Paul M. Barrett, Peter Dodson |rozdział=Sauropoda |autor=David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.) |tytuł=The Dinosauria |wydanie=drugie |wydawca=University of California Press |miejsce=Berkeley |rok=2004 |strony=259–322 |isbn=0-520-24209-2}}</ref>
<ref name=WS98>{{Cytuj pismo |autor=Jeffrey A. Wilson, Paul C. Sereno |tytuł=Early evolution and higher-level phylogeny of sauropod dinosaurs |czasopismo=Society of Vertebrate Paleontology Memoir |wolumin=5 |strony=1–68 |rok=1998 |url=http://www.jstor.org/stable/3889325 |doi=10.1080/02724634.1998.10011115 |język=en}}</ref>
<ref name=KRF01>{{Cytuj pismo |autor=Kristina Curry Rogers, Catherine A. Forster |rok=2001 |tytuł=The last of the dinosaur titans: a new sauropod from Madagascar |czasopismo=Nature |wolumin=412 |strony=530–534 |doi=10.1038/35087566 |język=en}}</ref>
<ref name=Wilson02>{{Cytuj pismo |autor=Jeffrey A. Wilson |tytuł=Sauropod dinosaur phylogeny: critique and cladistic analysis |czasopismo=Zoological Journal of the Linnean Society |wolumin=136 |wydanie=2 |strony=215–275 |rok=2002 |doi=10.1046/j.1096-3642.2002.00029.x |język=en}}</ref>
<ref name=Wilson05>{{Cytuj pismo |autor=Jeffrey A. Wilson |tytuł=Redescription of the Mongolian sauropod </em>Nemegtosaurus mongoliensis<em> Nowinski (Dinosauria: Saurischia) and comments on Late Cretaceous sauropod diversity |czasopismo=Journal of Systematic Palaeontology |wolumin=3 |wydanie=3 |strony=283–318 |rok=2005 |doi=10.1017/S1477201905001628 |język=en}}</ref>
<ref name=Apesteguia04>{{Cytuj pismo |autor=Sebastián Apesteguía |tytuł=</em>Bonitasaura salgadoi<em> gen. et sp. nov.: a beaked sauropod from the Late Cretaceous of Patagonia |czasopismo=Naturwissenschaften |wolumin=91 |wydanie=10 |strony=493–497 |rok=2004 |doi=10.1007/s00114-004-0560-6 |język=en}}</ref>
<ref name=Zaheretal11>{{Cytuj pismo |autor=Hussam Zaher, Diego Pol, Alberto B. Carvalho, Paulo M. Nascimento, Claudio Riccomini, Peter Larson, Rubén Juarez-Valieri, Ricardo Pires-Domingues, Nelson Jorge da Silva jr, Diógenes de Almeida Campos |tytuł=A complete skull of an Early Cretaceous sauropod and the evolution of advanced titanosaurians |czasopismo=PLoS ONE |oznaczenie=6 (2): e16663 |rok=2011 |doi=10.1371/journal.pone.0016663 |język=en}}</ref>
}}


{{Zauropody}}
{{Dinozaury}}


[[Kategoria:Tytanozaury]]
[[Kategoria:Tytanozaury]]

Wersja z 17:10, 13 lut 2011

Nemegtozaury
{{{nazwa łacińska}}}[1]
Upchurch, 1995
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

(bez rangi) archozaury
(bez rangi) Ornithodira
Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

zauropodomorfy

Infrarząd

zauropody

(bez rangi) Titanosauria
Rodzina

nemegtozaury

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Nemegtozaury (Nemegtosauridae) – rodzina zauropodów z grupy tytanozaurów (Titanosauria). Została nazwana w 1995 roku przez Paula Upchurcha, który zaliczył ją do grupy diplodokokształtnych (Diplodocoidea)[2], co było zgodne z interpretacją Nowińskiego, który zaklasyfikował Nemegtosaurus mongoliensis, gatunek typowy rodziny, do grupy Dicraeosaurinae[3] (=Dicraeosauridae), obecnie uznawanej za blisko spokrewnioną z Diplodocidae. Również w swoich późniejszych publikacjach Upchurch włączał Nemegtosauridae do Diplodocoidea[4][5], jednak według analiz innych autorów grupa ta należała nie do Diplodocoidea, lecz Titanosauria[6][7][8][9]. W 2004 roku Upchurch, Barrett i Peter Dodson przedstawili definicję filogenetyczną Nemegtosauridae, zgodnie z którą do tej grupy należałyby wszystkie zauropody bliżej spokrewnione z nemegtozaurem niż z diplodokiem. Według ich analizy – podobnie jak w przypadku wcześniejszych analiz Upchurcha – nemegtozaury należały do Diplodocoidea[10], jednak w przypadku ich przynależności do Titanosauria, Nemegtosauridae w rozumieniu Upchurcha i in. byłyby młodszym synonimem nazwy Macronaria[9]. W 2004 roku Apesteguía i w 2005 niezależnie od niego Wilson przedstawili odmienną definicję, uwzględniającą przynależność nemegtozaurów do Titanosauria – według niej klad Nemegtosauridae obejmowałby wszystkie taksony bliżej spokrewnione z nemegtozaurem niż z saltazaurem[11][9]. Zgodnie z analizami filogenetycznymi przeprowadzonymi przez Curry Rogers i Forster[7] oraz Wilsona[8] do tak definiowanych Nemegtosauridae należałyby rodzaje Nemegtosaurus, Rapetosaurus i Quaesitosaurus[9], a według analizy Zahera i in. – również Tapuiasaurus, który jest bliżej spokrewniony z rapetozaurem niż z nemegtozaurem. Autorzy nie uwzględnili w analizie rodzaju Quaesitosaurus[12].

Czaszka znanych nemegtozaurów cechowała się wydłużonym rostrum z prostymi kośćmi przedszczękowymi, cylindrycznymi zębami ciągnącymi się do wysokości okna poprzedzającego okno przedoczodołowe, nachylonymi ku przodowi kośćmi kwadratowymi i nozdrzami zewnętrznymi cofniętymi do poziomu oczodołów. Tego typu wydłużona czaszka niezależnie powstała również u przedstawicieli grupy Diplodocidae. Nemegtosauridae są znane w zapisie kopalnym od aptu do mastrychtu[12].

  1. ↑ {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ Paul Upchurch. The evolutionary history of sauropod dinosaurs. „Philosophical Transactions of the Royal Society B”. 349 (1330), s. 365–390, 1995. DOI: 10.1098/rstb.1995.0125. (ang.). 
  3. ↑ Aleksander Nowiński. Nemegtosaurus mongoliensis n. gen., n. sp. (Sauropoda) from the Uppermost Cretaceous of Mongolia. „Palaeontologia Polonica”. 25, s. 57–81, 1971. (ang.). 
  4. ↑ Paul Upchurch. The phylogenetic relationships of sauropod dinosaurs. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 124 (1), s. 43–103, 1998. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1998.tb00569.x. (ang.). 
  5. ↑ Paul Upchurch. The phylogenetic relationships of the Nemegtosauridae (Saurischia, Sauropoda). „Journal of Vertebrate Paleontology”. 19 (1), s. 106–125, 1999. DOI: 10.1080/02724634.1999.10011127. (ang.). 
  6. ↑ Jeffrey A. Wilson, Paul C. Sereno. Early evolution and higher-level phylogeny of sauropod dinosaurs. „Society of Vertebrate Paleontology Memoir”. 5, s. 1–68, 1998. DOI: 10.1080/02724634.1998.10011115. (ang.). 
  7. ↑ a b Kristina Curry Rogers, Catherine A. Forster. The last of the dinosaur titans: a new sauropod from Madagascar. „Nature”. 412, s. 530–534, 2001. DOI: 10.1038/35087566. (ang.). 
  8. ↑ a b Jeffrey A. Wilson. Sauropod dinosaur phylogeny: critique and cladistic analysis. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 136 (2), s. 215–275, 2002. DOI: 10.1046/j.1096-3642.2002.00029.x. (ang.). 
  9. ↑ a b c d Jeffrey A. Wilson. Redescription of the Mongolian sauropod Nemegtosaurus mongoliensis Nowinski (Dinosauria: Saurischia) and comments on Late Cretaceous sauropod diversity. „Journal of Systematic Palaeontology”. 3 (3), s. 283–318, 2005. DOI: 10.1017/S1477201905001628. (ang.). 
  10. ↑ Paul Upchurch, Paul M. Barrett, Peter Dodson: Sauropoda. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 259–322. ISBN 0-520-24209-2.
  11. ↑ Sebastián Apesteguía. Bonitasaura salgadoi gen. et sp. nov.: a beaked sauropod from the Late Cretaceous of Patagonia. „Naturwissenschaften”. 91 (10), s. 493–497, 2004. DOI: 10.1007/s00114-004-0560-6. (ang.). 
  12. ↑ a b Hussam Zaher, Diego Pol, Alberto B. Carvalho, Paulo M. Nascimento, Claudio Riccomini, Peter Larson, Rubén Juarez-Valieri, Ricardo Pires-Domingues, Nelson Jorge da Silva jr, Diógenes de Almeida Campos. A complete skull of an Early Cretaceous sauropod and the evolution of advanced titanosaurians. „PLoS ONE”. 6 (2): e16663, 2011. DOI: 10.1371/journal.pone.0016663. (ang.). 
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.
Zauropody
Wulkanodony
Euzauropody
Neozauropody
Diplodokokształtne
Macronaria
Titanosauriformes
Somphospondyli
Tytanozaury

Dinozaury
Infrarzędy dinozaurów
Era dinozaurów
Dyscypliny powiązane

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nemegtozaury&oldid=25350585”