Przejdź do zawartości

Zespół nieszczelnego jelita: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Linia 27: Linia 27:
*należy unikać forsownego wysiłku fizycznego<ref>{{Cytuj |autor = Allison Clark, Núria Mach |tytuł = Exercise-induced stress behavior, gut-microbiota-brain axis and diet: a systematic review for athletes |czasopismo = Journal of the International Society of Sports Nutrition |data = 2016-11-24 |data dostępu = 2020-02-25 |issn = 1550-2783 |wolumin = 13 |doi = 10.1186/s12970-016-0155-6 |pmid = 27924137 |pmc = 5121944}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Erick Prado de Oliveira, Roberto Carlos Burini |tytuł = Food-dependent, exercise-induced gastrointestinal distress |czasopismo = Journal of the International Society of Sports Nutrition |data = 2011-09-28 |data dostępu = 2020-02-25 |issn = 1550-2783 |wolumin = 8 |s = 12 |doi = 10.1186/1550-2783-8-12 |pmid = 21955383 |pmc = 3190328}}</ref>.
*należy unikać forsownego wysiłku fizycznego<ref>{{Cytuj |autor = Allison Clark, Núria Mach |tytuł = Exercise-induced stress behavior, gut-microbiota-brain axis and diet: a systematic review for athletes |czasopismo = Journal of the International Society of Sports Nutrition |data = 2016-11-24 |data dostępu = 2020-02-25 |issn = 1550-2783 |wolumin = 13 |doi = 10.1186/s12970-016-0155-6 |pmid = 27924137 |pmc = 5121944}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Erick Prado de Oliveira, Roberto Carlos Burini |tytuł = Food-dependent, exercise-induced gastrointestinal distress |czasopismo = Journal of the International Society of Sports Nutrition |data = 2011-09-28 |data dostępu = 2020-02-25 |issn = 1550-2783 |wolumin = 8 |s = 12 |doi = 10.1186/1550-2783-8-12 |pmid = 21955383 |pmc = 3190328}}</ref>.
* w przypadku [[Nadwaga|nadwagi]] lub [[Otyłość|otyłości]] stopniowa redukcja nadmiaru tkanki tłuszczowej.
* w przypadku [[Nadwaga|nadwagi]] lub [[Otyłość|otyłości]] stopniowa redukcja nadmiaru tkanki tłuszczowej.
* dieta powinna być zbilansowana, urozmaicona, bogatoresztkowa. Należy unikać diet wysokobiałkowych, wysokotłuszczowych, wysokocukrowych, a także gwałtownych zmian diety.
* dieta powinna być zbilansowana, urozmaicona, bogatoresztkowa. Należy unikać diet wysokobiałkowych, wysokotłuszczowych, wysokocukrowych, gwałtownych zmian diety oraz przejadania<ref>{{Cytuj |autor = A. M. Prentice |tytuł = Overeating: the health risks |czasopismo = Obesity Research |data = 2001-11 |data dostępu = 2020-02-25 |issn = 1071-7323 |wolumin = 9 Suppl 4 |s = 234S–238S |doi = 10.1038/oby.2001.124 |pmid = 11707547}}</ref>.
*[[Zegar biologiczny|rytm fizjologiczny]] powinien być zgodny z [[Rytm dobowy|rytmem dobowym]]<ref>{{Cytuj |autor = Pilar Codoñer-Franch, Marie Gombert |tytuł = Circadian rhythms in the pathogenesis of gastrointestinal diseases |czasopismo = World Journal of Gastroenterology |data = 2018-10-14 |data dostępu = 2020-02-23 |issn = 1007-9327 |wolumin = 24 |numer = 38 |s = 4297–4303 |doi = 10.3748/wjg.v24.i38.4297 |pmid = 30344415 |pmc = 6189841}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Faraz Bishehsari, Francis Levi, Fred W. Turek, Ali Keshavarzian |tytuł = Circadian Rhythms in GI Health and Diseases |czasopismo = Gastroenterology |data = 2016-9 |data dostępu = 2020-02-23 |issn = 0016-5085 |wolumin = 151 |numer = 3 |s = e1–e5 |doi = 10.1053/j.gastro.2016.07.036 |pmid = 27480174 |pmc = 5002365}}</ref>.
*[[Zegar biologiczny|rytm fizjologiczny]] powinien być zgodny z [[Rytm dobowy|rytmem dobowym]]<ref>{{Cytuj |autor = Pilar Codoñer-Franch, Marie Gombert |tytuł = Circadian rhythms in the pathogenesis of gastrointestinal diseases |czasopismo = World Journal of Gastroenterology |data = 2018-10-14 |data dostępu = 2020-02-23 |issn = 1007-9327 |wolumin = 24 |numer = 38 |s = 4297–4303 |doi = 10.3748/wjg.v24.i38.4297 |pmid = 30344415 |pmc = 6189841}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Faraz Bishehsari, Francis Levi, Fred W. Turek, Ali Keshavarzian |tytuł = Circadian Rhythms in GI Health and Diseases |czasopismo = Gastroenterology |data = 2016-9 |data dostępu = 2020-02-23 |issn = 0016-5085 |wolumin = 151 |numer = 3 |s = e1–e5 |doi = 10.1053/j.gastro.2016.07.036 |pmid = 27480174 |pmc = 5002365}}</ref>.
* w przypadku [[Dysbioza|dysbiozy]] zalecane jest spożywanie [[probiotyki|probiotyków]]<ref name="pmid16265432">{{Cytuj pismo|nazwisko=Fasano A|tytuł=Mechanisms of disease: the role of intestinal barrier function in the pathogenesis of gastrointestinal autoimmune diseases|url=|czasopismo=Nat Clin Pract Gastroenterol Hepatol|wolumin=2|numer=9|strony=416–22|rok=2005|miesiąc=Wrzesień|nazwisko2=Shea-Donohue T|doi=10.1038/ncpgasthep0259|pmid=16265432}}</ref>. Probiotyki należy przyjmować przez cały okres [[Antybiotykoterapia|antybiotykoterapii]] i najczęściej do tygodnia po jej zakończeniu. Grupami leków najczęściej wywołującymi dyzbiozę są [[antybiotyki]], [[niesteroidowe leki przeciwzapalne]] oraz [[inhibitory pompy protonowej]]<ref>{{Cytuj |autor = Iwona Węgielska, Joanna Suliburska |tytuł = Wpływ leków na mikroflorę jelitową |czasopismo = Forum Zaburzeń Metabolicznych |data = 2016 |data dostępu = 2020-02-24 |issn = 2081-531X |wolumin = 7 |numer = 1 |s = 1–7 |url = https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/view/46998 |język = pl}}</ref>.
* w przypadku [[Dysbioza|dysbiozy]] zalecane jest spożywanie [[probiotyki|probiotyków]]<ref name="pmid16265432">{{Cytuj pismo|nazwisko=Fasano A|tytuł=Mechanisms of disease: the role of intestinal barrier function in the pathogenesis of gastrointestinal autoimmune diseases|url=|czasopismo=Nat Clin Pract Gastroenterol Hepatol|wolumin=2|numer=9|strony=416–22|rok=2005|miesiąc=Wrzesień|nazwisko2=Shea-Donohue T|doi=10.1038/ncpgasthep0259|pmid=16265432}}</ref>. Probiotyki należy przyjmować przez cały okres [[Antybiotykoterapia|antybiotykoterapii]] i najczęściej do tygodnia po jej zakończeniu. Grupami leków najczęściej wywołującymi dyzbakteriozę są [[antybiotyki]]<ref>{{Cytuj |autor = Sheng Zhang, De-Chang Chen |tytuł = Facing a new challenge: the adverse effects of antibiotics on gut microbiota and host immunity |czasopismo = Chinese Medical Journal |data = 2019-05-20 |data dostępu = 2020-02-25 |issn = 0366-6999 |wolumin = 132 |numer = 10 |s = 1135–1138 |doi = 10.1097/CM9.0000000000000245 |język = en-US}}</ref>, [[niesteroidowe leki przeciwzapalne]], [[inhibitory pompy protonowej]]<ref>{{Cytuj |autor = Iwona Węgielska, Joanna Suliburska |tytuł = Wpływ leków na mikroflorę jelitową |czasopismo = Forum Zaburzeń Metabolicznych |data = 2016 |data dostępu = 2020-02-24 |issn = 2081-531X |wolumin = 7 |numer = 1 |s = 1–7 |url = https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/view/46998 |język = pl}}</ref>, [[cytostatyki]]<ref>{{Cytuj |autor = E. Montassier, T. Gastinne, P. Vangay, G. A. Al-Ghalith, S. Bruley des Varannes |tytuł = Chemotherapy-driven dysbiosis in the intestinal microbiome |czasopismo = Alimentary Pharmacology & Therapeutics |data = 2015-09 |data dostępu = 2020-02-25 |issn = 1365-2036 |wolumin = 42 |numer = 5 |s = 515–528 |doi = 10.1111/apt.13302 |pmid = 26147207}}</ref>.
* niedobory [[Awitaminoza|witaminowe]] lub mikroelemnetowe wynikające ze złej diety, nieracjonalnego stylu życia, długotrwałego stresu, stanów fizjologicznych lub chorobowych należy na bieżąco uzupełniać.
* niedobory [[Awitaminoza|witaminowe]] lub mikroelemnetowe wynikające ze złej diety, nieracjonalnego stylu życia, długotrwałego stresu, stanów fizjologicznych lub chorobowych należy na bieżąco uzupełniać.
*przesadna higiena, związana głównie z narażeniem na [[chlor]] i [[brom]] może wpłynąć na zmniejszenie liczby korzystnych mikroorganizmów w ciele, na [[Błona śluzowa|błonach śluzowych]] i w otoczeniu<ref>{{Cytuj |autor = Megan Scudellari |tytuł = News Feature: Cleaning up the hygiene hypothesis |czasopismo = Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |data = 2017-02-14 |data dostępu = 2020-02-25 |issn = 0027-8424 |wolumin = 114 |numer = 7 |s = 1433–1436 |doi = 10.1073/pnas.1700688114 |pmid = 28196925 |pmc = 5320962}}</ref>.
*niewłaściwa rozumiana higiena, związana głównie z nadmiernym narażeniem na [[chlor]] i [[brom]] może wpłynąć na zmniejszenie liczby korzystnych mikroorganizmów w ciele, na [[Błona śluzowa|błonach śluzowych]], skórze i w otoczeniu<ref>{{Cytuj |autor = Megan Scudellari |tytuł = News Feature: Cleaning up the hygiene hypothesis |czasopismo = Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |data = 2017-02-14 |data dostępu = 2020-02-25 |issn = 0027-8424 |wolumin = 114 |numer = 7 |s = 1433–1436 |doi = 10.1073/pnas.1700688114 |pmid = 28196925 |pmc = 5320962}}</ref>.
*żywność oraz przedmioty codziennego użytku powinna być dobrej jakości i pochodzić od sprawdzonych producentów, aby zminimalizować ryzyko narażenia wrażliwej [[Mikrobiom|mikrobioty]] człowieka na ewentualne pozostałości antybiotyków<ref>{{Cytuj |autor = National Research Council (US) Committee to Study the Human Health Effects of Subtherapeutic Antibiotic Use in Animal Feeds |tytuł = Antibiotics In Animal Feeds |data = 1980 |data dostępu = 2020-02-25 |wydawca = National Academies Press (US) |język = en}}</ref>, [[Pestycydy|pestycydów]]<ref>{{Cytuj |autor = Polyxeni Nicolopoulou-Stamati, Sotirios Maipas, Chrysanthi Kotampasi, Panagiotis Stamatis, Luc Hens |tytuł = Chemical Pesticides and Human Health: The Urgent Need for a New Concept in Agriculture |czasopismo = Frontiers in Public Health |data = 2016-07-18 |data dostępu = 2020-02-25 |issn = 2296-2565 |wolumin = 4 |doi = 10.3389/fpubh.2016.00148 |pmid = 27486573 |pmc = 4947579}}</ref>, [[Azotany|azotanów]], [[Azotyny|azotynów]], substancji uwalnianych do otoczenia z opakowań, urządzeń, pozostałości przemysłowych substancji czyszczących i detergentów oraz innych zanieczyszczeń.


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==

Wersja z 15:54, 25 lut 2020

Zespół nieszczelnego jelita, zespół cieknącego jelita, zespół przesiąkliwego jelita (ang. leaky gut syndrome) – rzekomy zespół objawów ze strony układu pokarmowego oraz ogólnoustrojowych, wywołany przez m.in., krążące w krwiobiegu produkty przemiany materii oraz toksyny dostające się do krwiobiegu w nienaturalny sposób poprzez nieszczelne jelita. Zespół ma być spowodowany zwiększeniem przepuszczalności jelit dla toksyn, bakterii, niestrawionego jedzenia, odpadów lub większych niż normalnie makromolekuł[1].

Istnienie tego schorzenia jest kontrowersyjne, obecnie nie wchodzi w skład ogólnie uznanej wiedzy medycznej (nie znajduje się w opracowaniach nozologicznych) – jest natomiast szeroko dyskutowane w kręgach związanych z medycyną niekonwencjonalną, dietetyką, oraz w środowiskach związanych z terapią autyzmu i pokrewnych zaburzeń rozwojowych.

Przygotowane pod auspicjami Narodowego Towarzystwa Autyzmu, we współpracy z Królewskim Kolegium Psychiatrów i Królewskim Kolegium Pediatrii i Zdrowia Dzieci opracowanie pt. "Narodowy Plan na Rzecz dzieci z Autyzmem w Wielkiej Brytanii"[2] nie zaleca wykonywania rutynowych badań przepuszczalności jelit u dzieci ze spektrum autyzmu, zaznacza jednak, że zalecenie to należy regularnie aktualizować, zgodnie z wynikami prowadzonych badań naukowych[3], zaznaczając także, że badania nad przepuszczalnością jelit powinny stanowić jeden z głównych nurtów badań medycznych istotnych dla lepszego poznania istoty całościowych zaburzeń rozwoju[4].

Etiopatogeneza

Najczęstszą przyczyną są tzw. dysbiozy jelit powodowane przez różne mikroorganizmy, w tym szczególnie często wymienianego drożdżaka – Candida albicans. Rozrostowi patogenów z tej grupy (kandydozie) sprzyja antybiotykoterapia oraz stany zapalne jelit[5].

Skutki dla organizmu

Zgodnie z hipotezą przez uszkodzoną błonę śluzową jelit do krwiobiegu przedostają się glikoproteidy (połączenie białka z cukrami) oraz antygeny. W odpowiedzi organizm uruchamia, skierowaną przeciwko nim reakcję alergiczną. Niekompletnie strawione cząsteczki białek (peptydy) przedostają się do krwiobiegu. Peptydy te mając strukturę opiatów, wywołują podobne reakcje organizmu jak przy zatruciu morfiną[6]. W 2008 przeprowadzono badanie, w którym stwierdzono, że dzieci z autyzmem nie mają więcej peptydów w moczu niż zdrowe dzieci, co podaje w wątpliwość proponowany mechanizm teorii nieszczelnego jelita i autyzmu[7]. W ten sposób organizm pozbawiony zostaje pierwszej istotnej bariery immunologicznej – jelito/krew. Następna ulega uszkodzeniu ze względu na zbyt dużą ilość patogenów we krwi. Jest to bariera krew-mózg. W ten sposób toksyny przedostają się do układu nerwowego[8].

Niektórzy twierdzą, że występowanie zespołu nieszczelnego jelita jest związane z autyzmem dziecięcym i innymi całościowymi zaburzeniami rozwoju, na przykład z zespołem Aspergera[9]. Badania na ten temat cytuje m.in. Hilary Cass konsultant ds. zaburzeń nerwowych z Great Ormond Street Hospital, przytaczając prace Murcha[10].

Badania

Oznaczenie stężenia zonuliny w kale jest przydatne w ocenie funkcjonowania bariery jelitowej. Zonulina (ang. zonulin) jest białkiem ścisłych połączeń (ang. tight junctions) pomiędzy komórkami nabłonka jelita cienkiego (enterocytami). Jej rolą jest modulowanie przepuszczalności bariery jelitowej. Wzrost poziomu zonuliny w kale uznawany jest za marker rozszczelnienia jelita. W konsekwencji rozszczelnienia śluzówki jelita do krwi przenikają nie zdegradowane ostatecznie, zbyt duże i silnie immunogenne cząsteczki rozkładu enzymatycznego białek pokarmowych, toksyny i antygeny bakteryjne itd., co następczo prowadzi do aktywacji układu odpornościowego i jego nadreaktywności. Podwyższony poziom zonuliny obserwuje się u chorych na: aktywną chorobę trzewną (celiakia), cukrzycę typu 1, reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), stwardnienie rozsiane i inne choroby autoimmunizacyjne. Wskazaniem do wykonania badania jest konieczność oceny uszkodzenia bariery jelita cienkiego w wyniku antybiotykoterapii, farmakoterapii, chorób zakaźnych jelit lub zabiegów chirurgicznych; potrzeba monitorowania śluzówki jelita cienkiego przed i w przebiegu terapii.

Zapobieganie

Badacze zalecają unikanie czynników mających wpływ na zwiększenie odczynów zapalnych w organizmie:

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Liu Z, Li N, Neu J. Tight junctions, leaky intestines, and pediatric diseases. „Acta Paediatr.”. 94 (4), s. 386–93, Kwiecień 2005. PMID: 16092447. 
  2. ↑ Narodowy Plan na Rzecz dzieci z autyzmem w Wielkiej Brytanii red. A. Le Couter; Warszawa 2003
  3. ↑ Narodowy Plan na Rzecz dzieci z autyzmem w Wielkiej Brytanii red. A. Le Couter; Warszawa 2003 str. 42
  4. ↑ Narodowy Plan na Rzecz dzieci z autyzmem w Wielkiej Brytanii red. A. Le Couter; Warszawa 2003 str. 112
  5. ↑ Shattock P., Savery D.: Autyzm jako zaburzenie metaboliczne. Fundacja SYNAPSIS, Warszawa 2000.; Aleksandrowicz J., Duda H.: U progu medycyny jutra, Warszawa 1989, PZWL
  6. ↑ Zastosowanie diety bezglutenowej i bezkazeinowej u osób z autyzmem
  7. ↑ Cass H., Gringras P., March J., McKendrick I., O'Hare AE., Owen L., Pollin C. Absence of urinary opioid peptides in children with autism.. „Archives of disease in childhood”. 9 (93), s. 745–50, wrzesień 2008. DOI: 10.1136/adc.2006.114389. PMID: 18337276. 
  8. ↑ Shattock P., Savery D.: Autyzm jako zaburzenie metaboliczne. Fundacja SYNAPSIS, Warszawa 2000.
  9. ↑ http://www.autism.org/candida.html; Ewa Szmytkowska, Infekcja candidą albicans jako przyczyna autyzmu. Opis przypadku, w: Dziecko Autystyczne. Ogólnopolski Dzień Rehabilitacji Dziecka, Wrocław 1991, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
  10. ↑ Narodowy Plan na Rzecz dzieci z autyzmem w Wielkiej Brytanii red.A. Le Couter; Warszawa 2003 str. 90
  11. ↑ Monika Frank i inni, Alergia pokarmowa IgG-zależna i jej znaczenie w otyłości i cukrzycy typu 2, „Forum Zaburzeń Metabolicznych”, 5 (3), 2014, s. 108–114, ISSN 2081-531X [dostęp 2020-02-18] (pol.).
  12. ↑ Allison Clark, Núria Mach, Exercise-induced stress behavior, gut-microbiota-brain axis and diet: a systematic review for athletes, „Journal of the International Society of Sports Nutrition”, 13, 2016, DOI: 10.1186/s12970-016-0155-6, ISSN 1550-2783, PMID: 27924137, PMCID: PMC5121944 [dostęp 2020-02-25].
  13. ↑ Erick Prado de Oliveira, Roberto Carlos Burini, Food-dependent, exercise-induced gastrointestinal distress, „Journal of the International Society of Sports Nutrition”, 8, 2011, s. 12, DOI: 10.1186/1550-2783-8-12, ISSN 1550-2783, PMID: 21955383, PMCID: PMC3190328 [dostęp 2020-02-25].
  14. ↑ A.M. Prentice, Overeating: the health risks, „Obesity Research”, 9 Suppl 4, 2001, 234S–238S, DOI: 10.1038/oby.2001.124, ISSN 1071-7323, PMID: 11707547 [dostęp 2020-02-25].
  15. ↑ Pilar Codoñer-Franch, Marie Gombert, Circadian rhythms in the pathogenesis of gastrointestinal diseases, „World Journal of Gastroenterology”, 24 (38), 2018, s. 4297–4303, DOI: 10.3748/wjg.v24.i38.4297, ISSN 1007-9327, PMID: 30344415, PMCID: PMC6189841 [dostęp 2020-02-23].
  16. ↑ Faraz Bishehsari i inni, Circadian Rhythms in GI Health and Diseases, „Gastroenterology”, 151 (3), 2016, e1–e5, DOI: 10.1053/j.gastro.2016.07.036, ISSN 0016-5085, PMID: 27480174, PMCID: PMC5002365 [dostęp 2020-02-23].
  17. ↑ Fasano A, Shea-Donohue T. Mechanisms of disease: the role of intestinal barrier function in the pathogenesis of gastrointestinal autoimmune diseases. „Nat Clin Pract Gastroenterol Hepatol”. 2 (9), s. 416–22, Wrzesień 2005. DOI: 10.1038/ncpgasthep0259. PMID: 16265432. 
  18. ↑ Sheng Zhang, De-Chang Chen, Facing a new challenge: the adverse effects of antibiotics on gut microbiota and host immunity, „Chinese Medical Journal”, 132 (10), 2019, s. 1135–1138, DOI: 10.1097/CM9.0000000000000245, ISSN 0366-6999 [dostęp 2020-02-25] (ang.).
  19. ↑ Iwona Węgielska, Joanna Suliburska, Wpływ leków na mikroflorę jelitową, „Forum Zaburzeń Metabolicznych”, 7 (1), 2016, s. 1–7, ISSN 2081-531X [dostęp 2020-02-24] (pol.).
  20. ↑ E. Montassier i inni, Chemotherapy-driven dysbiosis in the intestinal microbiome, „Alimentary Pharmacology & Therapeutics”, 42 (5), 2015, s. 515–528, DOI: 10.1111/apt.13302, ISSN 1365-2036, PMID: 26147207 [dostęp 2020-02-25].
  21. ↑ Megan Scudellari, News Feature: Cleaning up the hygiene hypothesis, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 114 (7), 2017, s. 1433–1436, DOI: 10.1073/pnas.1700688114, ISSN 0027-8424, PMID: 28196925, PMCID: PMC5320962 [dostęp 2020-02-25].
  22. ↑ National Research Council (US) Committee to Study the Human Health Effects of Subtherapeutic Antibiotic Use in Animal Feeds, Antibiotics In Animal Feeds, National Academies Press (US), 1980 [dostęp 2020-02-25] (ang.).
  23. ↑ Polyxeni Nicolopoulou-Stamati i inni, Chemical Pesticides and Human Health: The Urgent Need for a New Concept in Agriculture, „Frontiers in Public Health”, 4, 2016, DOI: 10.3389/fpubh.2016.00148, ISSN 2296-2565, PMID: 27486573, PMCID: PMC4947579 [dostęp 2020-02-25].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zespół_nieszczelnego_jelita&oldid=58892817”