Sownik prążkowany: Różnice pomiędzy wersjami
Nowy artykul. Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017 |
(Brak różnic)
|
Wersja z 05:14, 29 sty 2021
| Aegotheles affinis[1] | |
| Salvadori, 1876 | |
 Ilustracja z 1896; autor: John Gerrard Keulemans | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
sownik prążkowany |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 brak danych
| |
| Zasięg występowania | |
| |
Sownik prążkowany (Aegotheles affinis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny sowników (Aegothelidae). Występuje endemicznie na Nowej Gwinei. IUCN umieszcza go w kategorii niedostateczne dane (DD, Data Deficient).
Taksonomia
Po raz pierwszy gatunek opisał Tommaso Salvadori w 1876. Holotyp pochodził z gór Pegunungan Arfak. Został odłowiony na wysokości około 1200 m n.p.m. w lokacji określanej jako Warmendi[3] (0°22,2′S 132°39,0′E/-0,370000 132,650000; półwysep Ptasia Głowa[4]). Była to dorosła samica sownika prążkowanego, przekazana do kolekcji Beccariego. Autor nadał nowemu gatunkowi nazwę Aegotheles affinis[3]. Jest ona podtrzymywana obecnie (2021) przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC)[5].
IOC uznaje sownika prążkowanego za gatunek monotypowy[5], podobnie jak autorzy HBW (2021)[6].
Do niedawna sownik prążkowany łączony był w jeden gatunek z sownikiem jarzębatym (A. bennettii), jednak znaczący dystans genetyczny w połączeniu z różnicami w morfologii (szczególnie w rozmiarach ciała) i rozmieszczenie geograficzne obydwu tych sowników stanowią przesłankę do zachowania statusu sownika prążkowanego jako odrębnego gatunku[7]. Wskazane jest jednak dokładniejsze zbadanie różnic w morfologii oraz udokumentowanie głosów tych ptaków[6]. Sownik prążkowany bywał również wymieniany jako podgatunek australijskiego (A. cristatus)[4].
W oparciu o wyniki badań Dumbacher et al. (2003)[7] A. bennettii terborghi bywał uznawany za podgatunek sownika prążkowanego, w tym w HBW and BirdLife International illustrated checklist of the birds of the world (2014)[6]. Możliwe, że reprezentuje odrębny gatunek[8]. Ewentualnej przynależności A. b. terborghi do A. affinis nie wspierają przesłanki oparte o różnice w upierzeniu oraz zasięg występowania obydwu tych taksonów[4]. Obszar występowania sowników prążkowanych jest odległa od miejca typowego oraz miejsca jedynej obserwacji A. b. terborghi o około 1300–1400 km[7][9].
Morfologia
Długość ciała wynosi około 23 cm[6]. U 4 samców i 1 samicy długość skrzydła wynosiła odpowiednio 134–135 mm i 139 mm, natomiast długość ogona – 110–115 mm i 121 mm[10]. Ogólny wzór upierzenia sowników prążkowanych przypomina ten u sowników jarzębatych – z ciemno prążkowanym całym ciałem i upierzeniem jaśniejszym na spodzie ciała. Większość upierzenia płowobrązowa. Policzki płowe. Brzuch białawy. Na wzór na głowie składają się większe elementy niż te pokrywające resztę upierzenia. Większość sowników prążkowanych ma charakterystyczną jasną obrożę[8].
Zasięg występowania i ekologia
Sowniki prążkowane występują jedynie w górach Pegunungan Arfak na półwyspie Ptasia Głowa w północno-zachodniej części Nowej Gwinei. Poszukiwania nowych zamieszkiwanych przez te ptaki obszarów należy prowadzić w górach Tamrau, a być może i w pasmach części łączącej Ptasią Głowę z resztą wyspy (stąd określanej jako Bird's Neck), zwłaszcza Wandammen Mts[4][8].
Według BirdLife International szacunkowy zasięg występowania A. affinis to 33,8 tys. km². W uznawanym przez organizację systemie klasyfikacji takson ten obejmuje oprócz sownika prążkowanego także i podgatunek sownika jarzębatego A. b. terborghi[11]. Ten jednak znany jest wyłącznie z miejsca pozyskania holotypu[4][11] oraz jednej obserwacji z 2016[11].
Sowniki prążkowane zamieszkują lasy w niższych partiach gór Arfak. Przynajmniej do 2016[4] nie określono dokładnie dolnej i górnej granicy ich występowania. W przybliżeniu jest to między 800 a 1500 m n.p.m., dolna granica może być niższa[4][8].
Status i zagrożenia
IUCN nadał sownikowi prążkowanemu status niedostateczne dane (DD, Data Deficient) w 2016 i 2013 (stan w 2021). BirdLife International uznaje liczebność populacji, jej trend oraz wielkość zasięgu występowania za niemożliwe do oszacowania na podstawie dostępnych danych. Do właściwej oceny zagrożeń potrzebne są informacje o stopniu tolerancji na przekształcanie środowiska poprzez wycinkę lasów i zakładanie niewielkich upraw na potrzeby lokalnych mieszkańców[11].
Przypisy
- ↑ Aegotheles affinis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Aegotheles affinis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Tommaso Salvadori, Descrizione di cinquantotto nuove specie di uccelli, ed osservazioni intorno ad altre poco note, della Nuova Guinea e di altre Isole Papuane, raccolte dal D. r Odoardo Beccari e dai cacciatori del Sig. A. A. Bruijn, „Annali del Museo civico di storia naturale di Genova”, 7, 1876, s. 917.
- ↑ a b c d e f g Bruce M. Beehler & Thane K. Pratt, Birds of New Guinea: Distribution, Taxonomy, and Systematics, Princeton University Press, 2016, s. 156, 629, ISBN 978-0-691-16424-3.
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.), Owlet-nightjars, treeswifts, swift [online], IOC World Bird List (v10.2), 20 lipca 2020 [dostęp 2021-01-29].
- ↑ a b c d Guy M. Kirwan, Josep del Hoyo & Nigel Collar: Allied Owlet-nightjar Aegotheles affinis. [w:] J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie & E. de Juana (red.). Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 4 stycznia 2021].
- ↑ a b c Dumbacher i inni, Phylogeny of the owlet-nightjars (Aves: Aegothelidae) based on mitochondrial DNA sequences, „Molecular Phylogenetics and Evolution”, 29 (3), 2003, s. 540–549, DOI: 10.1016/S1055-7903(03)00135-0.
- ↑ a b c d Thane K. Pratt, Bruce M. Beehler, Birds of New Guinea: Second Edition, Princeton University Press, 2014, ISBN 978-1-4008-6511-6.
- ↑ Markus Lagerqvist, Ashley Banwell, Roger McNeill, First field observation of Karimui Owlet-Nightjar Aegotheles bennettii terborghi, „Bulletin of the British Ornithologists' Club”, 137 (2), 2017, s. 95–99, DOI: 10.25226/bboc.v137i2.2017.a7, ISSN 0007-1595.
- ↑ J.M. Diamond, New subspecies and records of birds from the Karimui Basin, New Guinea, „American Museum Novitates”, 2284, 1967, s. 6.
- ↑ a b c d Allied Owlet-nightjar Aegotheles affinis. BirdLife International. [dostęp 4 stycznia 2021].