Świerk serbski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Świerk serbski
Ilustracja
Systematyka[1][2][3]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

sosnowce

Rodzina

sosnowate

Rodzaj

świerk

Gatunek

świerk serbski

Nazwa systematyczna
Picea omorika (Pančić) Purk.
Oesterr. Monatsschr. Forstwesen 27:446. 1877[4]
Synonimy
  • Abies omorika (Pančić) Nyman
  • Pinus omorika Pančić[5]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6]

Zasięg
Mapa zasięgu

Świerk serbski (Picea omorika (Pančić) Purk.) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Świerk serbski jest gatunkiem endemicznym charakterystycznym dla górskich terenów zachodniej Serbii i wschodniej Bośni[4], rośnie na małym obszarze w środkowym biegu Driny w okolicach Sarajewa[7]. Drzewo odkrył w 1875 roku w górach Tara serbski botanik Josif Pančić.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Liście
Szyszka
Pokrój
Korona stożkowata, ale bardzo wąska, prawie kolumnowa o spiczastym wierzchołku.
Pień
Osiąga wysokość 25-30 m, wyjątkowo 40 m. Średnica pnia do 1 m. Kora pomarańczowobrązowa lub miedziana, spękana na nieregularne lub kwadratowe płaty[8].
Liście
Krótkie (10-20 mm), zaostrzone igły, wyraźnie spłaszczone, zielone z wierzchu z dwoma białymi paskami od spodu. Na młodych pędach ułożone równomiernie dookoła, na starszych gałęziach układają się w boczne rzędy. Utrzymują się na drzewie nawet do 10 lat.
Kwiaty
Kwiaty żeńskie purpurowofioletowe, szyszeczkowate. Kwiaty męskie żółte, długości 2-2,5 cm, umiejscowione na delikatnych odgałęzieniach dolnych gałęzi.
Szyszki
Długości 4-7 cm, brązowe i osadzone na grubych, zgiętych szypułkach. Mają purpurowobrązowe zabarwienie[8].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Drzewo jednopienne, wiatropylne. Kwitnie od kwietnia do maja. Szyszki dojrzewają w 6-7 miesiącu od zapylenia. Posiada niewielkie wymagania klimatyczne i glebowe. Rośnie w lasach górskich na glebach płytkich, stosunkowo suchych i ciepłych latem do 1800 m n.p.m[7]. Tworzy lasy mieszane z bukiem, kasztanowcem, jodłą i sosną czarną. Wśród wszystkich dotychczas zbadanych gatunków świerk serbski jest uważany za jedną z form najbardziej odpornych na zanieczyszczenia przemysłowe, a szczególnie na kwaśne deszcze[7].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Okazy świerka serbskiego w warszawskich Łazienkach Królewskich
  • Roślina ozdobna - chętnie sadzony w parkach i ogrodach na terenie Europy i Ameryki Północnej.
  • Dawniej drewno wykorzystywano w ciesielstwie, jednak obecnie ze względu na niewielkie występowanie użycie drewna podlega ograniczeniom.

Odmiany[edytuj | edytuj kod]

  • 'Aurea'
  • 'Cinderella'
  • 'Fröndenberg'
  • 'Gnom'
  • 'Kamenz'
  • 'Karel'
  • 'Karen'
  • 'Kuck'
  • 'Nana'
  • 'Pendula'
  • 'Pimoko'
  • 'Pimpf'
  • 'Schneverdingen'
  • 'Treblitzsch'
  • 'Tremonia'
  • 'Zuckerhut' [9]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  3. M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
  4. a b Picea omorika. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-06-07]. (ang.).
  5. The Plant List. [dostęp 2013-06-07].
  6. J.M. Aleksić i inni, Picea omorika, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2013-06-07] (ang.).
  7. a b c Bruno T. Kremer: Drzewa - leksykon przyrodniczy. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 32. ISBN 83-7129-141-8.
  8. a b Tony Russel, Catherine Cutler, Martin Walters: Ilustrowana encyklopedia Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 128. ISBN 97883242-0842-5.
  9. Związek Szkółkarzy Polskich. [w:] Picea omorika [on-line]. [dostęp 2013-06-07]. (pol.).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]