1 Warszawska Brygada Zmotoryzowana im. Czwartaków AL

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
1 Warszawska Brygada Zmotoryzowana
Ilustracja
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1968

Rozformowanie

1999

Tradycje
Rodowód

Nadwiślańska Jednostka MSW im. Czwartaków AL (1965–1968)
Jednostka Wojskowa 1914 (1968–1974)
Warszawska Jednostka MSW im. Czwartaków AL (1974-–1990)
1 Warszawska Brygada Zmotoryzowana (1990–1999)

Kontynuacja

BOR
Służba Ochrony Państwa

Dowódcy
Pierwszy

płk.dypl./gen. bryg. Jan Siuchniński

Ostatni

płk dypl. Stanisław Walewski

Organizacja
Numer

2610

Dyslokacja

Warszawa (ul. Podchorążych 38)

Rodzaj wojsk

lądowe

Podległość

MSW (1974–1997)
MSWiA (1997–2001)

Multimedia w Wikimedia Commons
Plakietka WJ MSW

1 Warszawska Brygada Zmotoryzowana im. Czwartaków AL – jednostka w składzie Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych sformowana i przeznaczona do pełnienia służby wartowniczej i reprezentacyjnej na obiektach rządowych[1]. Skoszarowana na ul. Podchorążych 38 w Warszawie.

Ulica Podchorążych 38 w Warszawie, byłe koszary jednostki

Historia[edytuj | edytuj kod]

Jednostka powstała w 1968 r. z przeorganizowanej Nadwiślańskiej Jednostki MSW im. Czwartaków AL na Jednostkę Wojskową 1914. W 1974 r. w wyniku rozbudowy Nadwiślańskiej Brygady MSW im. Czwartaków AL i powołania NJW MSW[2] jednostka została przemianowana na Warszawską Jednostkę MSW im. Czwartaków AL[3][4]. W czasie transformacji ustrojowej otrzymała nazwę 1 Warszawska Brygada Zmotoryzowana im. Czwartaków AL, adres do korespondencji jawnej Jednostka Wojskowa 2610. W 1999 r. przejęta przez Biuro Ochrony Rządu[5]. Po przekazaniu jednostki do BOR dotychczasowe zadania reprezentacyjne 1 WBZmot (m.in. warty honorowe przed Belwederem, Pałacem Prezydenckim itp.) zostały przydzielone do Batalionu Reprezentacyjnego Wojska Polskiego[6].

Zadania[edytuj | edytuj kod]

Jednostka pełniła służbę wartowniczą i reprezentacyjną na obiektach rządowych, specjalnych i wypoczynkowych Urzędu Rady Ministrów[1][7]. Żołnierze jednostki – kompani wartowniczych – byli dobierani m.in. przez badania psychologiczne przed rozpoczęciem służby w jednostce oraz na ważnych posterunkach[8]. Zadania ochronne i reprezentacyjne, jednostka wykonywała na terenie Warszawy i okolicy m.in.: Belweder, Wilanów, Pałac Prezydencki, Gmach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, „Kompleks Parkowa”, Willa „Klarysew”[9], wojskowy port lotniczy Warszawa-Okęcie, zespół parkowo-płacowy Natolin, pociąg specjalny - rządowy na stacji Warszawa Szczęśliwice[10], centrum obsługi URM „Powsińska”[11], obiekty własne: koszary na ul. Podchorążych 38, poligon wojskowy i magazyny Warszawa-Siekierki[12] lub w miejscowościach koło Warszawy (m.in. pola antenowe w Miedzeszynie i Radiówku)[13], magazyny ZN w Lesznowoli[12][1]. Realizowała też zadania tzw. Załóg Ochronnych, obiektów wypoczynkowych Urzędu Rady Ministrów na terenie kraju, m.in.: Łańsk ośrodek wypoczynkowy Urzędu Rady Ministrów PRL oznaczony kryptonimem W-1[14] (z obiektami: „Główny”, „Cyranka”, „Kormoran” w Mierkach i „Kormoran” na półwyspie Lalka, Ząbie, Rybaczówka, Domek Myśliwski, Biesal), Rybaki, Mała Wieś[15][16], Stare Kiejkuty[17], Jurata (wieś gmina Jastarnia)[18], W-2 Arłamów (Ośrodek Wypoczynkowy Urzędu Rady Ministrów), Trójca[19], Lotnisko Krajna[20], Jadwisin[21], Rynia, Otwock Wielki, w Rudzie Tarnowskiej wraz z lądowiskiem Promnik, Konewka k/Spały[22], Kościelisko[7].

Decyzją Nr 200 MSW z dnia 11.08.1993 r. przekazano jednostce dodatkowe zadania, kompleksowej ochrony placówek dyplomatycznych, urzędów konsularnych i rezydencji pracowników tych placówek na terenie m. st. Warszawy i polskich za granicą. Ochrona placówek dyplomatycznych państw i międzynarodowych organizacji oraz polskich za granicą realizowana była przez wybrane pododdziały, a następnie przez sformowany batalion ochrony placówek dyplomatycznych. Na rzecz ochrony placówek działały pododdziały specjalistyczne: kompania rozpoznania terrorystycznego, kompania rozpoznania pirotechnicznego i likwidacji zagrożeń bombowych oraz kompania ratownictwa techniczno-chemicznego[23][24].

Kompania honorowa z karabinkami SKS, 1975 r.
Konkurs piosenki marszowej

Służba reprezentacyjna, realizowana była przez Oficerski Zespół Honorowy i Podoficerski Zespół Honorowy jako warty honorowe np. przy Belwederze i innych obiektach państwowych oraz udziale honorowej eskorty motocyklowej[25], orkiestry i kompanii reprezentacyjnej w trakcie wizyt przedstawicieli obcych państw i uroczystościach państwowych. Zadania oficerskiej asysty i wart honorowych wykonywali wybrani oficerowie jednostki, po przeszkoleniu z chwytów szablą. Kompanie honorowe były to wybrane kompanie wartownicze, po odbyciu dodatkowych szkoleń w zakresie musztry paradnej z karabinkiem SKS[6].

 Osobny artykuł: Nadwiślańskie Jednostki Wojskowe.

Umundurowanie[edytuj | edytuj kod]

Do roku 1993[26] ze względu na pełniony charakter służby, jednostka posiadała umundurowanie wzorowane na przedwojennej Kompanii Zamkowej[27].

Szeregowcy i podoficerowie zasadniczej służby wojskowej 1 Warszawskiej Brygady Zmotoryzowanej NJW MSW w czasie pełnienia służby wartowniczej i reprezentacyjnej oraz jako mundur wyjściowy w kolorze khaki nosili[27]:

  • kurtki wyjściowe z patkami, zapinane pod szyję,
  • spodnie wyjściowe do butów tzw. bryczesy,
  • buty czarne długie nazywane „bukaty”,
  • pas oficera koloru brązowego,
  • sznur służbowy koloru granatowego (kompania honorowa oficerski sznur galowy),
  • czapkę okrągłą z granatowym otokiem.

Po 1980 r. umundurowanie takie otrzymali wszyscy żołnierze Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych. Oficerowie i podoficerowie zawodowi podczas pełnienia służby reprezentacyjnej, nosili mundur galowy gabardynowy i sznur galowy koloru srebrnego w odróżnieniu od żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową[27].

Mundury polowe

Żołnierze jednostki na poligonie szkoleniowym Warszawa – Siekierki

Żołnierze jednostki jako umundurowanie polowe nosili mundur typu moro, identyczny jak mundur wojsk lądowych MON, kurtki zimowe z kołnierzem brązowym[27].

Dowódcy[edytuj | edytuj kod]

Uzbrojenie[edytuj | edytuj kod]

Podstawowym uzbrojeniem żołnierzy batalionów wartowniczych 1 WBZmot był karabinek automatyczny 7,62 mm kbk AKM[28]. Do wykonywania zadań ochronnych na niektórych wartach wartownicy wyposażani byli początkowo w pistolety 7,62 mm TT, pistolety P-64, a później pistolety P-83[29]. Kompanie honorowe wyposażane były w karabinki SKS z bagnetami.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Tadeusz Walichnowski: Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce, 1944–1988 (Praca zbiorowa). Warszawa: Akademia Spraw Wewnętrznych, 1989, s. 15.
  2. ↑ Informator o zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej. Jerzy Bednarek, Rafał Leśkiewicz (red.). Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2009, s. 42. ISBN 978-83-7629-068-3. [dostęp 2022-11-17]. Cytat: Po likwidacji KBW w gestii ministra spraw wewnętrznych pozostawała Nadwiślańska Brygada MSW im. Czwartaków AL (w korespondencji jawnej określana jako Nadwiślańska Jednostka MSW), zorganizowana Zarządzeniem Nr 0103 Ministra Spraw Wewnętrznych z 1 października 1965 r. oraz kilka innych podporządkowanych jej jednostek wojskowych (batalion łączności, ośrodek szkolenia rezerw, 9. Eskadra Lotnictwa Łącznikowego). Jednostki te miały własny Wydział WSW. W wyniku rozbudowy wojsk podległych ministrowi spraw wewnętrznych 1 września 1974 r. Nadwiślańską Brygadę MSW przekształcono w Nadwiślańskie Jednostki Wojskowe MSW.
  3. ↑ Rozkazem Dowódcy Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych MSW nr 0315 z dnia 1.12.1974 – przeformowanie Zgrupowania Ochronnego Nadwiślańskiej Brygady MSW im. Czwartaków AL – JW1914 na Warszawską Jednostkę MSW im. Czwartaków AL.
  4. ↑ Inwentarz archiwalny (ipn.gov.pl) IPN BU 01014/18 Dowództwo Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych MSW w Warszawie 1974-Tytuł: Zarys historii Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych MSW.
  5. ↑ Ryszard Stanibuła. Interpelacja nr 3295 do prezesa Rady Ministrów w sprawie przejęcia zadań Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych MSWiA przez Biuro Ochrony Rządu. „Interpelacje Poselskie”. Interpelacja nr 3295, 2000. Warszawa.
  6. ↑ a b Edward Wejner: Wojsko i politycy bez retuszu. Toruń: Adam Marszałek, 2006. ISBN 83-7441-416-2.
  7. ↑ a b Krzysztof Potaczała: Bieszczady w PRL-u. Olszanica: Wydawnictwo BOSZ, 2012, s. 64. ISBN 978-83-7576-154-2.
  8. ↑ Patryk Pleskot, Bezpieczeństwo w czasach transformacji. Sprawozdania stanu zabezpieczenia Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych z lat 1989–1990, [w:] Bezpieczeństwo Europy, bezpieczeństwo Polski, t. 4:, Lublin 2017, s. 297–298 [online] [dostęp 2023-01-19].
  9. ↑ Mieszkał tam Gierek, bywał Kaczyński. Postkomunistyczna rezydencja Prezydenta RP w Klarysewie. GALERIA [online], nieruchomosci.dziennik.pl, 23 listopada 2015 [dostęp 2023-01-17] (pol.).
  10. ↑ H_piotr, Fenomen Warszawy: XLII Akcja GTWB – „Czerwony jak cegła” – Wagonownia Szczęśliwice [online], Fenomen Warszawy, 20 kwietnia 2011 [dostęp 2023-01-17].
  11. ↑ Kontakt – Centrum Obsługi Administracji Rządowej (COAR) [online], Centrum Obsługi Administracji Rządowej [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  12. ↑ a b Patryk Pleskot, Bezpieczeństwo w czasach transformacji. Sprawozdania stanu zabezpieczenia Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych z lat 1989–1990, [w:] Bezpieczeństwo Europy, bezpieczeństwo Polski, t. 4:, Lublin 2017, s. 291 [online] [dostęp 2023-01-17].
  13. ↑ Radiówek – tajny schron łączności kontrwywiadu. [dostęp 2023-01-17].
  14. ↑ Krzysztof Potaczała: Bieszczady w PRL-u. Olszanica: Wydawnictwo BOSZ, 2012, s. 64. ISBN 978-83-7576-154-2.
  15. ↑ Justyna Sobolak, Arłamów tętni życiem, Łęgucki Młyn niszczeje. Co dzieje się z rządowymi ośrodkami z czasów PRL-u? [online], money.pl [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  16. ↑ Rządowe ośrodki deficytowe [online], Onet Wiadomości, 19 lutego 2009 [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  17. ↑ Łańsk: Bezpieczeństwa gości pilnowało tu wojsko, styl.interia.pl.
  18. ↑ Rezydencja Prezydenta RP w Juracie, bez tajemnic. | TwojaJurata.pl [online], 24 września 2020 [dostęp 2023-01-17] (pol.).
  19. ↑ Ośrodek URM W-1 Arłamów [online], visitustrzyki.pl [dostęp 2023-01-17].
  20. ↑ Lotnisko Krajna [online], wikimapia.org [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  21. ↑ Centrum Obsługi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Ośrodek Wypoczynkowy Jadwisin [online], ta.pl [dostęp 2023-01-17].
  22. ↑ Redakcja, Edward Gierek z rodziną w słynnej willi w Konewce koło Spały [Unikatowe Zdjęcia] [online], Tomaszów Mazowiecki Nasze Miasto, 27 listopada 2021 [dostęp 2023-01-17] (pol.).
  23. ↑ Grzegorz Warchoł, Niechciane wojsko. Tygodnik Przegląd – Kraj, 2000.
  24. ↑ Janusz Tomaszewski. Odpowiedź ministra spraw wewnętrznych i administracji z upoważnienia prezesa Rady Ministrów na interpelację nr 914 w sprawie działań na rzecz ochrony ambasady amerykańskiej w Polsce i jej przedstawicielstw. „Interpelacja poselska”. III Kadencja, 1998.
  25. ↑ Paweł Ostaszewski., W szpicy. „Gazeta Policyjna”. XI, s. 12, IV 2000. ISSN 0867-0390.
  26. ↑ Zasady i sposób noszenia umundurowania, oznak i odznak wojskowych, orderów, odznaczeń, medali i odznak innych niż wojskowe przez żołnierzy jednostek wojskowych podporządkowanych Ministrowi Spraw Wewnętrznych. Zarządzenie Nr 98 Ministra Spraw Wewnętrznych. „sip.lex.pl Akty prawne”. Dz.Urz.MSW.1993.5.92, 14 lipca 1993.
  27. ↑ a b c d Mundur. „Zarządzenie Ministrów Spraw Wewnętrznych i Obrony Narodowej w sprawie zasad i sposobu noszenia umundurowania i odznak wojskowych przez żołnierzy pełniących służbę w jednostkach resortu spraw wewnętrznych”, s. 35, 36, 25 października 1972.
  28. ↑ Ireneusz Chloupek: Wydział Zadań Specjalnych BOR. Europejski Instytut Bezpieczeństwa na podstawie artykułu z dodatku Commando do miesięcznika Strzał – Magazyn o Broni Nr 7/2008, 2018. [dostęp 2023-01-26]. (pol.).
  29. ↑ Marcel Tabor. Likwidacja NJW MSWiA Czas Nadwiślańczyków. „Gazeta Policyjna”. rok XI Nr 42, s. 4,5, XI 2000. ISSN 0867-0390. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Tadeusz Walichnowski Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce, 1944–1988 (Praca zbiorowa). Warszawa: Akademia Spraw Wewnętrznych, 1989.
  • Ryszard Terlecki Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa w Polsce 1944–1990. Kraków 2007.
  • Edward Wejner Wojsko i politycy bez retuszu. Toruń: Adam Marszałek, 2006. ISBN 83-7441-416-2.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=1_Warszawska_Brygada_Zmotoryzowana_im._Czwartaków_AL&oldid=73481959”