Śliwa wiśniowa

Śliwa wiśniowa
	; Odmiana ‘Atropurpurea’
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	śliwa
Gatunek	śliwa wiśniowa
	Nazwa systematyczna
	Prunus cerasifera Ehrh.; Beitr. Naturk. 4:17. 1789 (Gartenkalender 4:189-204. 1784)
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; brak danych
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Śliwa wiśniowa, ałycza (Prunus cerasifera) – gatunek rośliny z rodziny różowatych. Pochodzi z Azji Zachodniej, Środkowej, Kaukazu i południowo-wschodniej Europy, rozprzestrzenił się także jako gatunek zawleczony w Australii i Nowej Zelandii, na Wyspach Brytyjskich, w Europie, w USA i tropikalnej Azji^[4]. W wielu krajach świata, również w Polsce, jest uprawiany. Czasem dziczeje i we florze krajowej klasyfikowany jest jako gatunek lokalnie zadomowiony (kenofit), mogący powodować przekształcenia naturalnych zbiorowisk zaroślowych^[5].

Morfologia

Pokrój: Niskie drzewo do 10 metrów wysokości. Ma nieregularną, sklepioną, luźną koronę na prostym i smukłym pniu. Młode gałązki lśniące.
Liście: Liście delikatnie piłkowane, ciemnoczerwone, purpurowe, brązowawe. Odwrotnie jajowate lub eliptyczne, dość cienkie.
Kwiaty: Kwiaty białe, u niektórych odmian różowe, o średnicy do 2,5 cm. Zazwyczaj osadzone pojedynczo na długich szypułkach^[6]. Rozwijają się równocześnie z liśćmi lub na krótko przedtem. Kwitnie na przełomie marca i kwietnia.
Owoce: Owoc żółty do czerwonego, na długim ogonku, twardy – przypomina dużą czereśnię. Pestka nie oddziela się od miąższu^[7]. Nazywany często "mirabelką"^[8], choć to nazwa podgatunku śliwy domowej.

Zastosowanie

Z owoców sporządza się napoje bezalkoholowe, wina, nalewki, kompoty, marmolady, galaretki. Dzięki wysokiej zawartości pektyn sok ałyczy odznacza się dużą zdolnością galaretującą i daje przeźroczystą, żółtawą galaretę^[9].
Typowa dziko rosnąca forma jest uprawiana i stosowana jako podkładka dla innych śliw^[6].
Jest uprawiana jako roślina ozdobna. Najczęściej uprawia się kultywary o czerwonych liściach. Nadaje się też na żywopłoty, zarówno formowane, jak i nieformowane.
Roślina miododajna^[6].

Zmienność

Odmiany uprawne. Istnieje duża liczba kultywarów o czerwonych liściach^[10]^[11]:
- ‘Atropurpurea’ (synonim ‘Pissardii’) – liście purpurowe. W 1880 przysłał ją do Francji ogrodnik szacha Persji.
- ‘Elvins’ – ma białe kwiaty z różowym odcieniem na łukowato zwieszających się gałęziach. Wyhodowana została w Australii. Wysokość tylko do 3,5 m.
- ‘Nigra’ – niska odmiana o ciemnopurpurowych i drżących nawet przy najmniejszym powiewie wiatru liściach
- ‘Woodi’ – ma ciemnoczerwone liście i purpurowe kwiaty
Odmiany botaniczne. Ma jedną odmianę Prunus cerasifera Ehrh. var. divaricata (Ledeb.) L. H. Bailey (synonimy: Prunus divaricata Ledeb., Prunus divaricata subsp. divaricata, Prunus divaricata subsp. nairica Kovalev, Prunus sogdiana Vassilcz.)^[4]
Synonimy^[4]: Prunus cerasifera var. atropurpurea H. Jaeger, Prunus cerasifera subsp. myrobalana (L.) C. K. Schneid., Prunus cerasifera var. pissardii (Carrière) L. H. Bailey, Prunus cerasifera var. woodii (Späth) Rehder, Prunus korolkowii R. Vilm., Prunus myrobalana (L.) Loisel., Prunus pissardii Carrière

Uprawa

Dobrze znosi suszę, najlepiej rośnie na glebach lekkich, piaszczystych. Odmiany ozdobne powinny mieć stanowisko słoneczne, a trawnik wokół rośliny koszony. Przez lato należy nawozić. Odmiany ozdobne rozmnaża się przez szczepienie lub okulizację na siewkach gatunku^[10].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
↑ Prunus cerasifera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
↑ B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.
↑ ^a ^b ^c Helmut Pirc: Drzewa od A do Z. Warszawa: Klub dla Ciebie, 2006, s. 146. ISBN 978-83-61320-17-3.
↑ Helmut Pirc: Drzewa od A do Z. Warszawa: Klub dla Ciebie, 2006, s. 147. ISBN 978-83-61320-17-3.
↑ Włodzimierz Seneta: Dendrologia. T. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 93. ISBN 83-01-07011-0.
↑ P.P. Czikow P.P., J.J. Łaptiew J.J., Rośliny lecznicze i bogate w witaminy, Warszawa 1983: Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, s. 43 .
↑ ^a ^b GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).

[iucn-3] Prunus cerasifera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].

[Obce2012-5] B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.

[Pirc146-6] Helmut Pirc: Drzewa od A do Z. Warszawa: Klub dla Ciebie, 2006, s. 146. ISBN 978-83-61320-17-3.

[Pirc147-7] Helmut Pirc: Drzewa od A do Z. Warszawa: Klub dla Ciebie, 2006, s. 147. ISBN 978-83-61320-17-3.

[8] Włodzimierz Seneta: Dendrologia. T. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 93. ISBN 83-01-07011-0.

[9] P.P. Czikow P.P., J.J. Łaptiew J.J., Rośliny lecznicze i bogate w witaminy, Warszawa 1983: Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, s. 43 .

[E-10] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[11] Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]