AMX-10RC
 AMX-10RC | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ pojazdu |
opancerzony wóz rozpoznawczy |
| Trakcja |
kołowa (6x6) |
| Załoga |
4 (dowódca, kierowca, działonowy, ładowniczy) |
| Historia | |
| Prototypy |
1977 |
| Produkcja |
1979–1986 |
| Egzemplarze |
480 szt. |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
1 silnik Hispano-Suiza HS-115 lub Baudouin 6F-11 SRX o mocy 260 lub 280 KM |
| Długość |
9,15 m |
| Szerokość |
2,95 m |
| Wysokość |
2,68 m (do stropu wieży) |
| Prześwit |
0,30 m |
| Masa |
15 880 kg (bojowa) |
| Osiągi | |
| Prędkość |
85 km/h (droga) |
| Zasięg pojazdu |
1000 km |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Rowy (szer.) |
1,65 m |
| Ściany (wys.) |
0,8 |
| Kąt podjazdu |
50% |
| Przechył boczny |
30% |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1× armata czołgowa F2 GIAT kal. 105 mm (38 nab.) 1× karabin maszynowy AA NF-1 kalibru 7,62 mm (sprzężony z armatą, 4000 nab.) | |
| Wyposażenie | |
| 4 (2×2) wyrzutnie granatów dymnych | |
| Użytkownicy | |
| Francja, Maroko, Katar, Ukraina | |
| Rzuty | |
| |
AMX-10RC – francuski współczesny opancerzony wóz rozpoznawczy.
Historia[edytuj | edytuj kod]
We wrześniu 1970 roku rozpoczęto pracę nad budową nowego opancerzonego wozu rozpoznawczego, który mógłby zastąpić używany Panhard EBR[1]. Prace zlecono biuru konstrukcyjnemu AMX (Ateliers de construction d’Issy-les-Moulineaux)[1]. Wśród założeń była unifikacja konstrukcji z gąsienicowym bojowym wozem piechoty AMX-10P[1]. W latach 1971–1973 wyprodukowano trzy prototypy, które poddano wszechstronnym badaniom[1].
Produkcję seryjną rozpoczęto w 1979. Umieszczoną ją w zakładach w Roanne należących do koncernu GIAT, a wieże produkowano w Tarbes[2]. Miała ona trwać do 1987 roku, lecz dostawy zakończyły się faktycznie w 1994 roku[2]. Łącznie w tym okresie zbudowano 480 wozów tego typu.
Opis konstrukcji[edytuj | edytuj kod]
Opancerzony wóz rozpoznawczy AMX-10RC jest pojazdem kołowym w układzie 6 × 6. Kadłub został wykonany ze spawanych płyt aluminiowych[3]. Według publikowanych informacji, opancerzenie ma chronić wnętrze przedziału bojowego przed pociskami przeciwpancernymi z broni maszynowej kalibru do 12,7 mm i odłamkami[3]. Kadłub podzielony jest klasycznie na przedział kierowania z przodu (stanowisko kierowcy jest po lewej stronie), bojowy pośrodku i napędowy z tyłu. Na środku kadłuba zamontowana jest wieża typu czołgowego z armatą kal. 105 mm. Z armatą sprzężony jest karabin maszynowy kal. 7,62 mm. W wieży znajdują się stanowiska pozostałych trzech członków załogi: dowódcy (z prawej), działonowego (z prawej przed dowódcą) i ładowniczego z lewej strony.
Początkowo wozy produkowany był z silnikiem wysokoprężnym Hispano-Suiza HS-115, które później zastąpiono we wszystkich wozach silnikiem wysokoprężnym Baudouin 6F-11 SRX o większej mocy. Wóz ma zawieszenie hydropneumatyczne, umożliwiające opuszczanie i podnoszenie oraz przechylanie kadłuba[4]. W celu unifikacji konstrukcji z gąsienicowym bojowym wozem piechoty, zrezygnowano z tradycyjnego układu kierowniczego, a skręty są wykonywane na sposób czołgowy, przez zróżnicowanie prędkości obrotowej kół po obu stronach[4]. Na niektórych podłożach wóz może obracać się w miejscu, z kołami poruszającymi się w przeciwnych kierunkach[4]. Wóz jest przystosowany do pływania dzięki dwóm pędnikom z tyłu, z prędkością do 7,2 km/h[4].
Wóz wyposażony jest w komputerowy system kierowania ogniem COTOC.
Na pokładzie przewozi on 38 nabojów do armaty, 4000 nabojów do karabinu maszynowego i 40 granatów dymnych. Do strzelania z armaty stosowane są pociski kumulacyjne, odłamkowo-burzące i podkalibrowe.
Użycie[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze opancerzone wozy rozpoznawcze AMX-10RC zostały wprowadzone na uzbrojenie francuskiego 2. Pułku Huzarów (fr. 2 Regiment de Hussard) w 1979. Następnie systematycznie wprowadzany był do uzbrojenia jednostek rozpoznawczych francuskich sił szybkiego reagowania (FAR). Łącznie we francuskich jednostkach znalazło się około 350 samochodów tego typu[2].
Wozy tego typu zakupiło także Maroko w liczbie 108 sztuk oraz Katar – 12 sztuk[5]. W 2021 nieliczne wozy przekazano Kamerunowi[5].
Wozy te zostały użyte bojowo w trakcie francuskiej operacji pokojowej w Czadzie w latach 1983–1984. Brały udział w operacji Pustynna Burza w Iraku w 1991 roku. Używane są również w ramach sił pokojowych ONZ w Kosowie.
Około 40 sztuk maszyn zostało dostarczonych do sił zbrojnych Ukrainy i uczestniczą w wojnie na Ukrainie[6]. Latem 2023 roku potwierdzono utratę kilku egzemplarzy[7], w tym jedną maszynę która została przez Rosjan zdobyta i odholowana z pola walki. [8] Pojawiły się także głosy krytyki ze strony ukraińskich dowódców, którzy negatywnie oceniali opancerzenie pojazdu, jako zbyt cienkie, sprawiające że wozy nie nadawały się do szturmów i innych bezpośrednich działań na pierwszej linii frontu, za to dobrze spisywały się w roli wozów wsparcia ogniowego, działających w pewnej odległości od frontu.[9]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Nita 2022 ↓, s. 71.
- ↑ a b c Nita 2022 ↓, s. 72.
- ↑ a b Nita 2022 ↓, s. 76.
- ↑ a b c d Nita 2022 ↓, s. 77.
- ↑ a b Nita 2022 ↓, s. 82.
- ↑ Adam Świerkowski: Dlaczego Ukraińcy krytykują francuskie wozy. Defence24. [dostęp 2023-07-03].
- ↑ 99701 — Postimages [online], postlmg.cc [dostęp 2023-08-13].
- ↑ [#Ukraine...] [online], Twitter [dostęp 2023-08-13] (ang.).
- ↑ Dlaczego Ukraińcy krytykują francuskie wozy AMX-10RC? [KOMENTARZ] [online], defence24.pl, 3 lipca 2023 [dostęp 2023-08-13] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Nita. AMX-10RC. „Nowa Technika Wojskowa”. 2001. nr 6. s. 16-22. ISSN 1230-1655.
- Michał Nita. „Czołg na kołach” – francuski AMX-10RC. „Nowa Technika Wojskowa”. 9/2022, wrzesień 2022. Magnum-X.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Czołgi | |
|---|---|
| Działa samobieżne | |
| Bojowe wozy rozpoznawcze | |
| Opancerzone samochody rozpoznawcze | |
| Transportery opancerzone | |
| Bojowe wozy piechoty | |
| Inne pojazdy | |
| Konstrukcje prototypowe i doświadczalne |
