Abraham von Dohna
 |
Ten artykuł od 2023-07 wymaga poprawienia przypisów. Wyrażenia „tamże”, „ibidem”, „ibid” lub wstawione „na sztywno” numery przypisów są nieodpowiednie, ponieważ kolejność przypisów w artykule zmienia się w czasie. |
Abraham von Dohna (ur. 11 grudnia 1561, zm. 1 maja 1613 we Wrocławiu) – władca sycowskiego wolnego państwa stanowego od 1592[1].
Rodzina i pochodzenie[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z pruskiego rodu von Dohna, osiadłego na Śląsku w XIII w. Był synem Abrahama von Dohna seniora, który był starostą głogowskim. W 1587 r. poślubił Eleonorę von Saurma-Jeltsch[2].
Kariera polityczna[edytuj | edytuj kod]
Był aktywny politycznie. Wcześnie rozpoczął karierę na dworze cesarskim, uczestnicząc w licznych misjach dyplomatycznych na terenie Polski i Rosji, gdzie zabiegał o pogodzenie obu zwaśnionych państw w obliczu zagrożenia ze strony Imperium Osmańskiego oraz do Hiszpanii. W 1596 r. został mianowany wójtem krajowym Łużyc Górnych[2].
Wolny pan stanowy Sycowa[edytuj | edytuj kod]
Ożenek z bogatą Eleonorą von Saurma-Jeltsch zapewnił mu znaczne fundusze na zakup w 1592 r. sycowskiego wolnego państwa stanowego od zadłużonego Jerzego Wilhelma von Braun[2].
Poprzez utratę na rzecz księstwa oleśnickiego udało mu się zakończyć wieloletni spór o Międzybórz i okolice. W latach 1604––1605 za kwotę 50 tys. talarów nabył majątek Goszcz. Uregulował kwestie dziedziczenia w sycowskim wolnym państwie stanowym po swojej śmierci poprzez ustanowienie zasady primogenitury, która została zatwierdzona przez cesarza Rudolfa II w 1600 r.[3]
W 1594 r. rozpoczął budowę nowego zamku w Sycowie razem z parkiem, który zastąpił dotychczasowy zamek, który częściowo znajdował się w ruinie po oblężeniu za panowania Joachima von Maltzana. Ukończono ją w 1608 r.
Sprawy religijne[edytuj | edytuj kod]
W 1592 r. wydał przywilej gwarantujący na terenie swojego państwa wolność religijną i uprawnienie dla protestantów. Chociaż wychował się w duchu protestantyzmu wyraźnie sprzyjał katolikom, odbierając w 1601 r. sycowskim protestantom kościół św. Piotra i Pawła, pozostawiając w ich rękach mniejszy kościół pw. św. Michała[2].
Sprawy gospodarcze i poszerzenie granic władztwa[edytuj | edytuj kod]
Podczas rządów wykazał się dużą dbałością o zarządzanie swoimi dobrami. W 1592 r. dokupił Dziadową Kłodę, a cztery lata później przyłączył dwie części Trębaczowa, sprzedając przy okazji Komorów[2]. Od miasta Sycowa odkupił prawo wyszynku piwa i wina oraz kilka stawów rybnych. Na terenie swoich włości zakładał nowe folwarki oraz bażanciarnię. Zarządził uprawę winorośli, chmielu, owoców i warzyw. Rozwijała się gospodarka leśna i rybno-stawowa[3].
Ostatnie lata życia i śmierć[edytuj | edytuj kod]
Pod koniec życia z powodu rozwijającego się artretyzmu zrezygnował z urzędu wójta Górnych Łużyc (1612). Niedługo potem, 1 maja 1613 r. zmarł we Wrocławiu, zaś jego ciało zostało przewiezione do Sycowa, gdzie został pochowany 28 czerwca w zbudowanej na jego prośbę nowej krypcie rodzinnej, która powstała pod północną kaplicą boczną kościoła parafialnego św. Piotra i św. Pawła[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- T. Kulak, W. Mrozowicz, Syców i okolice od czasów najdawniejszych po współczesność, wyd. Oficyna wydawnicza Atut, Wrocław-Syców 2000.
- J. Franzkowski, Geschichte der freien Standesherrschaft, der Stadt und des landrätlichen Kreises Gross Wartenberg, Gross Wartenberg 1912.