Abu al-Fida

Abu al-Fida, znany także jako Abulfeda, Abu Alfida (ur. 1273 w Damaszku, zm. 27 października 1331 w Hama) – władca Hamy z rodu Ajjubidów znany przede wszystkim jako historyk i geograf^[1]^[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Abu al-Fida urodził się w Damaszku, w Syrii, gdzie jego ojciec Malik al-Afdal (brat emira Hamy) uciekł przed Mongołami.

W dzieciństwie poświęcił się studiowaniu Koranu i nauce, ale od dwunastego roku życia był prawie stale zajęty wyprawami wojennymi, głównie przeciwko krucjatom. W roku 1285 uczestniczył w ataku na fortece joannitów oraz brał udział w oblężeniach Trypolisu, Akki i Qal’at al-Rumu. W 1298 rozpoczął służbę dla sułtana al-Malika an-Nasira. Po dwunastu latach został namiestnikiem Hamy. W 1312 został emirem oraz otrzymał tytuł al-Malik as-Salih. W roku 1320 przyjął dziedziczną rangę sułtana i tytuł Malik al-Mu’ajjad^[2]. Przez ponad dwadzieścia lat jego panowania w spokoju i świetności, poświęcił się pracom nad rządowymi podatkami i dziełom literackim, którym głównie zawdzięczał swoją sławę. Był szczodrym patronem nauki. Bardzo wielu uczonych przybywało do niego. Abu al-Fida zmarł w wieku 58 lat w Hamie.

Dzieła literackie[edytuj | edytuj kod]

Jego główną pracą historyczną jest Al-muchtasar fi tarich al-baszar (w wolnym tłumaczeniu: Krótka historia rodzaju ludzkiego) w zwięzłej, chronologicznej formie zawierającej się w czasie od stworzenia świata do roku 1329. W częściach poświęconych wcześniejszym stuleciom Abu al-Fida opiera się w dużej mierze na Ibn al-Asirze^[3].

Jego Geografia (arab. Takwim al-buldan) jest zależna od prac poprzedników, szczególnie od Ptolemeusza. Długie wprowadzenie do rozmaitych geograficznych zagadnień jest poprzedzone przez dwadzieścia osiem sekcji ułożonych w tabelarycznej formie z głównymi miastami świata. Przy nazwie podane są:

długość geograficzna
szerokość geograficzna
klimat
pisownia
obserwacje zapożyczone od wcześniejszych autorów

Części pracy zostały wydane i przetłumaczone w Europie ok. roku 1650.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Jego imieniem nazwano krater Abulfeda na Księżycu^[4], od którego z kolei wziął nazwę sąsiedni łańcuch kraterów Catena Abulfeda^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael M.M.M. Gunter Michael M.M.M., Historical Dictionary of the Kurds, Scarecrow Press, 2011, s. 28, ISBN 978-0-8108-6751-2 .
↑ ^a ^b HelaineH. Selin HelaineH., Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures, Springer Science & Business Media, 2008, s. 9, ISBN 978-1-4020-4425-0 [dostęp 2016-06-08] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-08] .
↑ The Routledge Encyclopedia of Arabic Literature. 2010, s. 32.
↑ Abulfeda on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-07]. (ang.).
↑ Catena Abulfeda on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-07]. (ang.).

[1] Michael M.M.M. Gunter Michael M.M.M., Historical Dictionary of the Kurds, Scarecrow Press, 2011, s. 28, ISBN 978-0-8108-6751-2 .

[:0-2] HelaineH. Selin HelaineH., Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures, Springer Science & Business Media, 2008, s. 9, ISBN 978-1-4020-4425-0 [dostęp 2016-06-08] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-08] .

[3] The Routledge Encyclopedia of Arabic Literature. 2010, s. 32.

[gazetteer-4] Abulfeda on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-07]. (ang.).

[gazetteer2-5] Catena Abulfeda on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-07]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Egipt (1174–1254)	Saladyn Al-Aziz Usman Al-Mansur Muhammad Al-Adil Sajf ad-Din Al-Kamil Muhammad Al-Adil Abu Bakr As-Salih Ajjub Al-Mu’azzam Turan Szah Al-Aszraf Musa
Damaszek (1186–1260)	Al-Afdal Ali Al-Adil Sajf ad-Din Al-Mu’azzam Isa An-Nasir Dawud Al-Aszraf Musa As-Salih Isma’il As-Salih Ajjub Al-Mu’azzam Turan Szah An-Nasir Jusuf
Aleppo (1186–1260)	Az-Zahir Ghazi Al-Aziz Muhammad An-Nasir Jusuf
Hims (1175–1263)	Muhammad Ibn Szirkuh Al-Mudżahid Szirkuh Al-Mansur Ibrahim Al-Aszraf Musa
Hama (1175–1342)	Al-Muzaffar Umar Al-Mansur Muhammad An-Nasir Kilidż Arslan Al-Muzaffar Mahmud Al-Mansur Muhammad II Al-Muzaffar Mahmud II Abu al-Fida Al-Afdal Muhammad
Al-Dżazira (1192–1260)	Al-Adil Sajf ad-Din Al-Auhad Ajjub Al-Aszraf Musa Al-Muzaffar Ghazi Al-Kamil Muhammad
Baalbek (1178–1260)	Turan Szah Al-Mansur Farruch Szah Al-Amdżad Bahram Szah Al-Aszraf Musa As-Salih Isma’il As-Salih Ajjub Al-Mu’azzam Turan Szah An-Nasir Jusuf
Zajordanie (1187–1263)	Al-Adil Sajf ad-Din Al-Mu’azzam Isa An-Nasir Dawud Al-Mughis Umar
Jemen (1173–1228)	Turan Szah Tughtakin Al-Mu’izz Isma’il An-Nasir Ajjub Al-Muzaffar Sulajman Al-Masud Jusuf