Albert Dryjski
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| doktor habilitowany nauk humanistycznych | |
| Specjalność: psychologia eksperymentalna | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu |
Albert Józef Dryjski (ur. 4 lipca 1889 w Sosnowcu, zm. 17 sierpnia 1956 w Zgierzu) – polski psycholog, pedagog, popularyzator nauki, profesor Wolnej Wszechnicy Polskiej i Uniwersytetu Łódzkiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jego ojciec był dróżnikiem kolejowym. Ukończył szkołę realną i gimnazjum w Sosnowcu. Egzamin dojrzałości zdał w Odessie. Początkowo studiował na wydziale lekarskim Uniwersytetu w Odessie, studiów medycznych nie ukończył z powodu choroby; przeniósł się na Uniwersytet w Sankt Petersburgu na wydziale historyczno-filozoficznym i fizyczno-matematycznym. Uczył się m.in. u Biechtieriewa, Danilewskiego, Łosskiego, Wwiedenskiego. W 1916 roku podjął pracę nauczyciela w Hajsynie. W 1918 roku powrócił do kraju. W 1919 doktoryzował się z filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W tym samym roku został dyrektorem prywatnego gimnazjum żeńskiego w Warszawie. W 1921 został asystentem, a w 1926 starszym asystentem w Pracowni Psychologii Eksperymentalnej Uniwersytetu Poznańskiego. Uzupełniał studia w Lipsku, Paryżu, Nancy. W 1926 roku habilitował się, ale nie przedłużono mu kontraktu na Uniwersytecie Poznańskim, przyjął wówczas propozycję pracy w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Żeńskim w Inowrocławiu. W 1934 roku objął katedrę psychologii eksperymentalnej na Wolnej Wszechnicy Polskiej. Podczas II wojny światowej do wybuchu powstania warszawskiego prowadził tajne komplety. W kwietniu 1945 objął katedrę psychologii na Uniwersytecie Łódzkim, zaproponowany przez Tadeusza Kotarbińskiego. W 1950 roku usunięto go ze stanowiska, za powód podając przekroczony wiek emerytalny. Po interwencji lektora do 1956 roku jako pracownik kontraktowy prowadził lektorat z języka rosyjskiego[1]. Zmarł 17 sierpnia 1956 roku, przed przejściem na emeryturę. Został pochowany 22 sierpnia 1956 roku w Zgierzu.
Według wspomnień Tadeusza Gerstenkorna: „niemożliwe było niezapamiętanie pasjonujących wykładów z psychologii profesora Alberta Dryjskiego. Na wykładzie zawsze były przytaczane niezwykle ciekawe przypadki, tłumaczone klarownie właśnie metodą psychologiczną. W roku akad. 1947/48 prof. Dryjski miał czterogodzinny wykład z psychologii. Miał niewyczerpane tematy do omówienia i niemalże wizualnego przedstawienia. Jego podręcznik czytało się jak powieść. Oprócz wykładu była możliwość uczestniczenia w dwugodzinnych ćwiczeniach z psychologii lub w wyższym seminarium”[2].
Wybrane prace[edytuj | edytuj kod]
- Psychologia i wojsko. „Polska Zbrojna”, 1921
- Źródła cenestezji. „Przegląd Filozoficzny”, 1922
- Świadomość i jej warunki organiczne. „Przegląd Warszawski”, 1922
- Badania eksperymentalne nad automatyzmem graficznym. Poznań, 1925
- Sen i marzenia senne. „Szkoła Powszechna”, 1927
- Geneza i technika metody psychanalitycznej. „Warszawskie Czasopismo Lekarskie” 6 (27, 28, 29, 30), 634–638, 660–664, 680–683, 704–706, 1929
- Współczesne teorje podświadomości. „Kwartalnik Filozoficzny”, 1931
- Zagadnienia seksualizmu dziecka i młodzieży szkolnej: biologja, psychologja, pedagogika. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1934
- Praca umysłowa, egzaminy i zaburzenia czynnościowe organizmu.. Warszawa, 1936
- Mózg i dusza. Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski, 1938
- Zagadnienia seksualizmu. Łódź, 1948
- Psychologia ekstazy religijnej. 1948
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ewa Witkowska-Urban, Działalność organizacyjna i naukowo-dydaktyczna pedagogów i psychologów na Uniwersytecie Łódzkim w latach 1949–1962. Rocznik Łódzki 63, 2015
- ↑ Prof. Tadeusz Gerstenkorn - Profesor Tadeusz Kotarbiński i filozofia za czasów jego rektoratu w Uniwersytecie Łódzkim w reminiscencjach byłego studenta
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1925/26 w czasie Rektoratu Prof. Dr. Ludwika Sitowskiego. Poznań, 1926 s. 78–79
- Elwira Kosnarewicz. Albert Dryjski. Przegląd Psychologiczny 2, s. 522–526, 1989
- Elwira Kosnarewicz: Dryjski, Albert Józef (1889-1956) W: Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.) Słownik psychologów polskich. Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992 s. 64–66