Andrzej Mandalian

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Stupa1989 (dyskusja | edycje) o 02:45, 18 mar 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Andrzej Mandalian
{{{alt grafiki}}}
Andrzej Mandalian, Warszawa, 21 maja 2007 r.
Data i miejsce urodzenia

6 grudnia 1926
Szanghaj

Data i miejsce śmierci

24 listopada 2011
Warszawa

Zawód, zajęcie

poeta, scenarzysta filmowy, tłumacz literatury rosyjskiej

Andrzej Mandalian, Warszawa, 31 marca 2008 r.

Andrzej Mandalian, krypt. X-666 (ur. 6 grudnia 1926 r. w Szanghaju, zm. 24 listopada 2011 w Warszawie) – polski poeta, scenarzysta filmowy, tłumacz literatury rosyjskiej na język polski, członek egzekutywy POP PZPR przy Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich w 1953 roku[1].

Życiorys

Urodził się w rodzinie działaczy komunistycznych (matka Teodora Feder, jego ojciec był ormiańskim komunistą), członków Kominternu[2], uczestników rewolucji w Chinach i wojny domowej w Hiszpanii. Od 1927 r. przebywał na terenie ZSRR. Studiował w Akademii Medycznej w Moskwie. Repatriowany do Polski w 1947 r. W 1951 r. ukończył studia medyczne w Akademii Medycznej w Warszawie. Debiutował w 1950 r. jako poeta. W okresie stalinowskim był jednym z czołowych poetów socrealizmu, zaliczany do pokolenia Pryszczatych. Jego utwory m.in. Pieśń o walce klasowej należały do stałego repertuaru oficjalnych akademii i uroczystości. W latach 1952–1953 oraz 1956–1959 pracował jako redaktor w tygodniku Nowa Kultura. W latach 70. XX wieku związany z opozycją demokratyczną. W 1976 roku podpisał protest przeciwko zmianom w konstytucji. Publikował w wydawanym w drugim obiegu "Zapisie"[2].

Tłumaczył m.in. poezje Osipa Mandelsztama, Bułata Okudżawy, Josifa Brodskiego. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1955)[3] i Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955)[4]. Dwukrotnie nominowany do Nagrody Literackiej Nike: w 2004 za Strzęp całunu[5] i w 2008 za Poemat odjazdu[6]. Mieszkał w Warszawie.

Był mężem Joanny Rapackiej (19392000), slawistki, eseistki, profesora nauk filologicznych[7].

Twórczość

Tłumaczenia (wybór)

Prace redakcyjne i opracowania

Filmografia

Przypisy

  1. Dariusz Jarosz, Działalność Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR przy Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich w latach 1949-1953 : w świetle akt własnych, w: Mazowieckie Studia Humanistyczne, Tom 5, Numer 1 (1999) s. 9
  2. a b Zmarł Andrzej Mandalian. „Gazeta Wyborcza”, s. 19, 25 listopada 2011. Agora. ISSN 0860-908x. 
  3. 11 lipca 1955 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki” M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144
  4. 15 stycznia 1955 M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400, str. 1631
  5. Nagroda Nike 2005. nike.org.pl. [dostęp 2015-08-05].
  6. Nagroda Nike 2008. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-21].
  7. {{{osoba}}}, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB).

Bibliografia