Antoniewo (osada w powiecie wągrowieckim)

Antoniewo
	osada
	; Budynki i brama ośrodka wychowawczego
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	wągrowiecki
Gmina	Skoki
Wysokość	79 m n.p.m.
Liczba ludności (2006)	88
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	62-085
Tablice rejestracyjne	PWA
SIMC	0594590
	Położenie na mapie gminy Skoki Antoniewo
	Położenie na mapie Polski Antoniewo
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Antoniewo
	Położenie na mapie powiatu wągrowieckiego Antoniewo
	52°39′17″N 17°11′55″E/52,654722 17,198611
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Kompleks budynków w Antoniewie

Antoniewo – osada w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wągrowieckim, w gminie Skoki^[3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Historia ośrodka wychowawczego[edytuj | edytuj kod]

Całość miejscowości to tereny Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego im. Janusza Korczaka – zespołu zabudowań z 1914 o zwartym programie architektonicznym, który przetrwał do dnia dzisiejszego w praktycznie niezmienionej formie. Ośrodek powstał w 1914 według planów urbanistycznych przywiezionych z Lombardii, na terenie zakupionym od ziemianina Stanisława Buchowskiego, z inicjatywy pruskiego Biura Starosty Krajowego. Był to trzeci taki ośrodek na terenie Prowincji Poznańskiej, po Szubinie i Cerekwicy. Pierwsi wychowankowie byli jednocześnie budowniczymi pawilonów. Początkowo dyrektorami były osoby narodowości niemieckiej. Pierwszy polski dyrektor (Kwieciński) objął funkcję dopiero w kwietniu 1920. Od 1922 ośrodek wydzierżawili księża salezjanie, łagodząc rygor i więzienną izolację, a także zakładając pierwsze formy nauki zawodów. W 1926, z uwagi na problemy finansowe salezjanie opuścili placówkę, a przejął ją samorząd wojewódzki. Do 1939 przez zakład przewinęło się 1238 wychowanków.

W czasie II wojny światowej ośrodek przejął Wehrmacht, który urządził tutaj obóz jeniecki dla 300-800 osób różnych narodowości. Fakt ten upamiętnia głaz pamiątkowy, stanowiący jednocześnie pomnik przyrody, zlokalizowany po drugiej stronie szosy, naprzeciw bramy. Tablica pamiątkowa na kamieniu głosi: W latach wojny 1939–1945 obszar Antoniewa był terenem obozu jenieckiego. Reżim hitlerowski więził tu kilka tysięcy żołnierzy i oficerów amerykańskich, belgijskich, brytyjskich, francuskich, jugosłowiańskich, norweskich, polskich i włoskich. Długoletni dyrektor Roman Laurentowski został zamordowany w niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau.

W 1945 przystąpiono do natychmiastowej restytucji ośrodka. W latach 50. XX wieku placówka była pierwszą w Polsce, która zajęła się młodzieżą niedostosowaną społecznie, a jednocześnie opóźnioną w rozwoju. 31 maja 1972 ośrodkowi nadano imię Janusza Korczaka. Obecnie ośrodek kontynuuje te tradycje, będąc publiczną, koedukacyjną placówką dla młodzieży (13–18 lat) mającej problemy z przystosowaniem społecznym.

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Obiekty ośrodka z 1914, w tym kaplica, położone są wokół rozległego dziedzińca, którego jedna pierzeja jest równoległa do szosy Skoki–Glinno. Jedyną poważniejszą ingerencją w substancję zespołu była przebudowa bramy w 1938. Umieszczono w niej wtedy płaskorzeźby o tematyce religijnej, w tym (w centralnym polu) wizerunek przedstawiający św. Jana Bosko, wcześniejszego patrona ośrodka, autorstwa Alfreda Wiśniewskiego. Oprócz tego w latach 20. XX wieku dobudowano piekarnię i warsztat^[4].

Dyrektorzy (po 1945)[edytuj | edytuj kod]

Wacław Wasilewski (1945 – marzec 1947)
Kazimierz Napierała (marzec 1947 – czerwiec 1947)
Walerian Przystański (czerwiec 1947 – grudzień 1950)
Tadeusz Wichtowski (styczeń 1951 – 1955)
Mieczysław Kotlarski (1955–1960)
Władysław Stranc (1960–1986)
Józef Sulikowski (1986–1999)
Iwona Grzegorzewska (1999–)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 832
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 6 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 18, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2013-04-23].
↑ Praca zbiorowa, Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, Województwo poznańskie 32, cz. 2, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa, 1998, s. 587, ISBN 83-86334-37-1.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

tablica informacyjna in situ
tablica pamiątkowa in situ
historia ośrodka, zdjęcia. antoniewo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-11)]. – dostęp 2012-07-22

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 832

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 6 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[Dz.U._29/2013-3] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 18, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2013-04-23].

[4] Praca zbiorowa, Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, Województwo poznańskie 32, cz. 2, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa, 1998, s. 587, ISBN 83-86334-37-1.

[2]

[3]

[1]

[4]