Colombard
 Grona colombard w szkółce w Cherves | |
| Gatunek |
winorośl właściwa |
|---|---|
| Inne nazwy |
colombar, colombier |
| Najstarsza nazwa |
collombar |
| Pochodzenie | |
| Ważne regiony uprawy |
Francja (Sud-Ouest), Stany Zjednoczone, Republika Południowej Afryki[2] |
| Identyfikator VIVC |
2771 |
| Przeznaczenie owoców |
wino |
| Kolor skórki |
zielonożółty |
| Cechy uprawowe | |
| Dojrzewanie |
średniopóźne[2] |
Colombard – odmiana winorośli właściwej o jasnej skórce, pochodząca ze środkowozachodniej Francji (Charente)[2]. Sporą popularność zyskała w krajach Nowego Świata (Południowa Afryka, Stany Zjednoczone, a także Australia)[2]. W zależności od regionu traktowana jako surowiec na brandy, tanie wina odmianowe, składnik win kupażowanych[2] oraz zwykłe wina sprzedawane w kartonikach[3].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Nazwa pojawiła się w piśmiennictwie już pomiędzy 1706 a 1716 rokiem w La Rochelle – przypuszczalnym regionie pochodzenia odmiany colombard[2]. Używano wówczas nazw collombar i coulombard – kolor skórki porównywano zapewne z gołębiami (franc. colombe)[2]. Pochodzenie odmiany zostało potwierdzone badaniami DNA[2]. Colombard powstało wskutek naturalnej krzyżówki[2], a odmianami rodzicielskimi są gouais blanc i chenin blanc[2] (odmiana również typowa dla win południowoafrykańskich).
Colombard zalicza się do odmian plennych i bujnie rosnących[2]. Wydajność w Kalifornii osiąga 140-220 hl/ha[2]. Drewno krzewów jest stosunkowo twarde, co utrudnia formowanie[2]. Szczep jest wrażliwy na mączniaka prawdziwego oraz szarą pleśń[2].
Wina[edytuj | edytuj kod]
Wina z odmiany colombard są często jedynie półproduktem do produkcji winiaków, w tym koniaku i armaniaku (obok odmian folle blanche i ugni blanc)[2][4][5][6]. Tradycyjnie ważną rolę odgrywa w produkcji winiaków w Republice Południowej Afryki, gdzie występuje pod nazwą colombar[7][8]. Użyciu colombard do destylacji sprzyja zachowanie wysokiej kwasowości mimo plenności i cieplejszego klimatu[4][5]. Odmiana utrzymuje kwasowość nawet przy zbyt długim pozostawieniu owoców na krzewach[6].
Wina określa się jako cienkie[5] i we Francji szczep stanowi raczej dodatek do innych[6]. Winiarze kalifornijscy chętnie mieszają colombard z innymi odmianami, by podwyższył rześkość i owocowość gotowych win[6]. Zdarzają się wina musujące z colombarda[6].
W RPA stanowi surowiec na lekkie, wytrawne wina o niewyróżniającym się stylu[7]. Wiele z nich pochodzi z regionu Olifants River[8]. Znaczna część jest sprzedawana po prostu w kartonikach[9].
Rozpowszechnienie[edytuj | edytuj kod]
Pochodząca z Francji odmiana cieszy się największą popularnością w Republice Południowej Afryki: 11 877 ha w 2008 roku[10]. Jest tam jedną z dominujących odmian, a jej udział w powierzchni upraw wynosił 11,4% – trzecie miejsce po chenin blanc i cabernet sauvignon[11].
W Kalifornii colombard jest uprawiany od połowy XIX wieku: przed 2010 areał upraw liczył 10 508 ha[2]. Dwadzieścia lat wcześniej było to jednak aż 36 420 ha, lecz odmiana ustępowała z czasem miejsca przede wszystkim krzewom chardonnay[2]. Winnice osadzone colombard są także w Teksasie, Wirginii, Alabamie i Arizonie[2].
Odmiana jest bardzo rozpowszechniona w kraju pochodzenia – Francji: w roku 2009 areał upraw liczył 7790 ha, co dawało siódme miejsce wśród odmian o jasnej skórce[2]. Popularność podlegała jednak silnym wahaniom: między 1958 a 1988 obszar winnic obsadzonych colombard stopniał z 13 105 ha do 4911 ha[10]. Odbudowie popularności odmiany sprzyjają niedrogie i orzeźwiające wina regionalne kategorii vin de pays[2].
Australijskie uprawy colombard zakładano z użyciem sadzonek z Kalifornii[6]. W Australii colombard jest jednak uprawiany na dużo mniejszą skalę niż w innych krajach Nowego Świata[12]: 2669 ha, przede wszystkim na sztucznie nawadnianych terenach[2] m.in. w regionie Murray-Darling[13].
Synonimy[edytuj | edytuj kod]
W XIX wieku colombard bywał mylony z odmianą sémillon[2]. Różnice zostały potwierdzone badaniami genetycznymi[2]. W rejestrze synonimów znajdują się: bardero, blanc emery, blanquette, bon blanc, chabrier vert, charbrier vert, colombar, colombard bijeli, colombeau, colombie, colombier (zwł. Żyronda), coulombier, cubzadais, donne rousse, donne verte, french colombard (Kalifornia)[2], gros blanc doux, gros blanc roux, guenille, kolombar, martin cot, pied tendre, quene tendre, quene vert, queue tendre, queue verte, semilao, west's white prolific[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Colombard w bazie danych Instytutu Uprawy Winorośli Geilweilerhof. [dostęp 2016-10-15]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 258-259. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.).
- ↑ MacNeil 2001 ↓, s. 787.
- ↑ a b MacNeil 2001 ↓, s. 158.
- ↑ a b c Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005, s. 36. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).
- ↑ a b c d e f George Kerridge, Angela Gackle: Vines for Wines. Collingwood: CSIRO, 2005, s. 31. (ang.).
- ↑ a b Stuart Walton, Brian Glover: The Ultimate Encyclopedia of Wine, Beer, Spirits and Liqueurs. Hermes House, 1998, s. 158. ISBN 978-1840380859. (ang.).
- ↑ a b Hugh Johnson, Jancis Robinson: Wielki atlas świata win. Buchmann, 2008, s. 367-368. ISBN 978-83-7670-164-6. (pol.).
- ↑ MacNeil 2001 ↓, s. 66.
- ↑ a b Area tabular listing. Instytut Uprawy Winorośli Geilweilerhof. [dostęp 2016-10-15]. (ang.).
- ↑ Afryka Południowa. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 753-755. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).
- ↑ Stuart Walton, Brian Glover: The Ultimate Encyclopedia of Wine, Beer, Spirits and Liqueurs. Hermes House, 1998, s. 167. ISBN 978-1840380859. (ang.).
- ↑ Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005, s. 562. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Karen MacNeil: The Wine Bible. Nowy Jork: Workman Publishing, 2001. ISBN 978-1-56305-434-1. (ang.).