Edward Malewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Edward Malewicz
pułkownik artylerii pułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia

8 lutego 1878
Grodno

Data i miejsce śmierci

6 września 1924
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1896–1924

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

I Korpus Polski w Rosji
Twierdza Modlin
Obóz Warowny Modlin

Stanowiska

inspektor artylerii korpusu
dowódca twierdzy
komendant obozu warownego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Wstążeczka amarantowa
Grób Edwarda Malewicza na cmentarzu wojennym w Modlinie

Edward Malewicz (ur. 27 stycznia?/8 lutego 1878 w Grodnie, zm. 6 września 1924 w Warszawie[1]) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Edward Malewicz urodził się 8 lutego 1878 roku w Grodnie, w rodzinie Edwarda i Henryki z Lewandowskich. W 1896 roku ukończył 2 Moskiewski Korpus Kadetów, a dwa lata później 2 Konstantynowską Szkołę Wojskową (ros. 2-е военное Константиновское училище) w Sankt Petersburgu. Po zakończeniu nauki został wcielony do 26 Brygady Artylerii w Grodnie, która wchodziła w skład 26 Dywizji Piechoty i wyznaczony na stanowisko oficera baterii. W czasie służby w Armii Imperium Rosyjskiego awansował kolejno na: porucznika (19 sierpnia 1901 roku), sztabskapitana (21 sierpnia 1905 roku), kapitana (31 sierpnia 1911 roku), podpułkownika (20 lutego 1916 roku ze starszeństwem z 19 listopada 1913 roku) i pułkownika (7 czerwca 1917 roku). W czasie I wojny światowej dowodził baterią 20 dywizjonu artylerii ciężkiej. W 1916 roku objął dowództwo tego oddziału. W listopadzie 1914 roku był kontuzjowany, a w czerwcu 1916 roku nad Styrem ranny w głowę.

W lipcu 1917 roku zgłosił się do I Korpusu Polskiego w Rosji, w którym objął dowództwo 1 dywizjonu polowej ciężkiej artylerii formującego się w Mazurynie pod Witebskiem. 19 stycznia 1918 roku, nie mając możliwości przetransportowania całego oddziału, wyjechał w przebraniu do Twierdzy Bobrujsk. Dwa dni później był już w twierdzy i wziął udział w naradzie grupy pułkowników, na której postanowiono opanować twierdzę[2]. 4 lutego 1918 roku został mianowany zastępcą komendanta Twierdzy Bobrujsk i dowódcą jej artylerii. Dwa dni później opracował plan „artyleryjskiej obrony twierdzy Bobrujska”[3]. 23 marca 1918 roku został mianowany inspektorem artylerii I Korpusu[4]. Był członkiem delegacji I Korpusu i Naczpolu, z którą 4 marca 1918 roku przybył do Warszawy i „poddał pod władzę i pod rozkazy Rady Regencyjnej”. 8 marca powrócił do Bobrujska[5].

Po rozbrojeniu I Korpusu przybył do Warszawy i został przyjęty do Wojska Polskiego. 16 listopada 1918 roku szef Sztabu Generalnego mianował go komendantem Twierdzy Modlin i polecił mu „natychmiast wyjechać dla objęcia wszystkiego i doprowadzenia do ładu i do porządku”[6]. Od 10 lutego do 10 maja 1919 roku dowodził IX Brygadą Artylerii[7]. 29 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika, w artylerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[8].

19 czerwca 1920 został przeniesiony na stanowisko dowódcze Obozu Warownego Brześć nad Bugiem, a po dziesięciu dniach powrócił do Modlina na stanowisko dowódcy twierdzy. W sierpniu 1920 roku był dowódcą Odcinka „Modlin” podlegającego początkowo 1 Armii, a od 12 sierpnia – 5 Armii. Odcinek obejmował zewnętrzną linię twierdzy od wsi Poddęby, a jego obsadę stanowiło pięć i pół batalionów piechoty oraz artyleria forteczna[9].

Pomnik ku czci Edwarda Malewicza na cmentarzu wojennym w Modlinie

Od 5 marca do 19 kwietnia 1921 roku był słuchaczem kursu informacyjnego dla wyższych dowódców w Warszawie. 1 czerwca 1921 roku w dalszym ciągu pełnił służbę na stanowisku dowódcy Twierdzy Modlin, a jego oddziałem macierzystym był wówczas 1 dywizjon artylerii ciężkiej[10]. Po reorganizacji został komendantem Obozu Warownego Modlin[11]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Jego oddziałem macierzystym był 1 pułk artylerii ciężkiej w Modlinie[12]. Zmarł w sobotę 6 września 1924 roku w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie. W czwartek 11 września 1924 roku został pochowany na cmentarzu w Modlinie[13].

Pułkownik Malewicz był żonaty z Marią z Sadowskich. Nie miał dzieci.

Od 19 października 2004 roku imię pułkownika Edwarda Malewicza nosi Publiczne Gimnazjum nr 4 w Nowym Dworze Mazowieckim. W tej samej miejscowości jedna z ulic nosi nazwę „Ulica płk. Edwarda Malewicza”.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 133 z 21 grudnia 1924 roku, s. 754.
  2. Bagiński 1921 ↓, s. 193-194, 201-204.
  3. Bagiński 1921 ↓, s. 207, fotografia między ss. 256-257.
  4. Bagiński 1921 ↓, s. 288.
  5. Bagiński 1921 ↓, s. 303.
  6. Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 27 listopada 1918 roku, poz. 114.
  7. Wykaz pułkowników i podpułkowników, którzy dowodzili dywizjami lub brygadami L.dz. 622/Tjn. z 1927 roku, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/121, s. 40.
  8. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 21 z 9 czerwca 1920 roku, poz. 547.
  9. Władysław Sikorski, Nad Wisłą i Wkrą. Studium z polsko-rosyjskiej wojny 1920 roku, reprint z oryginału wydanego nakładem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Lwów 1928, ISBN 83-85028-15-3, s. 51, 66, 82.
  10. Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 308, 755, tu jako datę urodzenia podano 26 stycznia 1878 roku.
  11. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 779, 813, 1453.
  12. Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 185, tu również jako datę urodzenia podano 26 stycznia 1878 roku.
  13. Pogrzeb ś.p. płk. Malewicza, „Polska Zbrojna” Nr 252 z 14 września 1924 roku, s. 5.
  14. Wiadomości bieżące. Z miasta. Nowi kawalerowie Virtuti militari. „Kurjer Warszawski”, s. 5, Nr 147 z 31 maja 1922. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Cmentarz wojenny w Twierdzy Modlin, Olsztyńska Strona Rowerowa [1].
  • Pułkownik Edward Malewicz, Nieoficjalne forum Twierdzy Modlin [2].
  • Witold Księżopolski, Wskrzesić historyczną tradycję wojskową, [3].