Eparchia jekaterynburska
 Sobór Świętej Trójcy w Jekaterynburgu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Siedziba | |
| Data powołania |
1885 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Metropolia | |
| Sobór |
Świętej Trójcy w Jekaterynburgu |
| Biskup diecezjalny |
metropolita jekaterynburski i wierchoturski Eugeniusz (Kulberg) |
| Dane statystyczne (2010) | |
| Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych |
454 |
| Liczba parafii |
507 |
| Liczba klasztorów |
16 |
Położenie na mapie Jekaterynburga  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
Położenie na mapie obwodu swierdłowskiego  | |
 56°49′46,0″N 60°34′29,1″E/56,829444 60,574750
| |
| Strona internetowa | |
Eparchia jekaterynburska – jedna z eparchii Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego z siedzibą w Jekaterynburgu. Jej obecnym ordynariuszem jest metropolita jekaterynburski i wierchoturski Eugeniusz (Kulberg)[1], zaś funkcję katedry pełni sobór Świętej Trójcy w Jekaterynburgu[2]. Drugą katedrą eparchii jest sobór św. Jana Chrzciciela w Jekaterynburgu[3]. W czasach Imperium Rosyjskiego głównymi katedrami eparchii były jekaterynburskie sobory: św. Katarzyny i Objawienia Pańskiego, które zostały wysadzone w 1930 przez władze sowieckie[4][5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Eparchia powstała w 1885, poprzez wydzielenie z eparchii permskiej[1]. 29 stycznia 1885 imperator Aleksander III Romanow zaakceptował decyzję Świątobliwego Synodu Rządzącego o potrzebie stworzenia oddzielnej eparchii z centrum w Jekaterynburgu[6]. W momencie powstania liczyła 408 parafii (z czego 34 jednowierców), 428 cerkwi i 446 kaplic, obsługiwanych przez 522 kapłanów[7]. W 1899 ogólna liczba parafii spadła o dwie, jednak liczba cerkwi wzrosła do 497, zaś kaplic i domów modlitwy – do 563. W eparchii pracowało 570 kapłanów. W przededniu rewolucji październikowej administratura prowadziła 504 parafie i czternaście monasterów, w których zamieszkiwały 322 mniszki i 133 mnichów oraz 2532 posłusznice i 177 posłuszników[7]. Podzielona była początkowo na 24 dekanaty, a do 1917 ich liczba wzrosła do 31[6]. W 1893 rozpoczęto program misyjny, który miał na celu chrystianizację ludów zamieszkujących trudno dostępne północne rejony eparchii, głównie Mansów[6].
W latach 1918–1919 na tym terenie prowadzone były walki w ramach rosyjskiej wojny domowej, w wyniku prześladowań bolszewickich śmierć poniosło wówczas co najmniej 45 członków duchowieństwa diecezjalnego, 25 aresztowano, a około 50 musiało się ukrywać[6]. W 1919 r. likwidacji poddano wszystkie placówki oświatowe kierowane przez eparchię[6]. W 1922 w ramach akcji konfiskaty majątku cerkiewnego władze przejęły w samym Jekaterynburgu 1191 kilogramów srebra[6]. W maju 1922 aresztowany został patriarcha Tichon, a 20 sierpnia tego samego roku w soborze św. Katarzyny odbyło się spotkanie części duchowieństwa eparchii, które to przeszło na stronę Żywej Cerkwi[6]. Cerkwie i parafie eparchii podzieliły się na zwolenników patriarchy Tichona, renowacjonistów i grigoriewców[6]. W 1935 na terenie diecezji działa 118 parafii podległych metropolicie Sergiuszowi, 18 wiernych Żywej Cerkwi i 13 parafii grigoriewców[6]. W 1937 ogólna liczba parafii spada do 93, z czego 51 podlega Sergiuszowi, 31 odnowicielstwu, a 11 grigoriewcom[6].
W 1930 władze sowieckie zamykają, a następnie wysadzają w powietrze dwa główne sobory: św. Katarzyny i Objawienia Pańskiego[4][5]. W czasie terroru z końca lat trzydziestych duchowieństwo różnych odłamów zostaje poddane masowym represjom. Rozstrzelano 7 biskupów, represjonowano 150 duchownych (z czego 93 rozstrzelano)[6]. Ogólnie w latach 1918–1944 aresztowano 340 duchownych, z czego 148 zostało rozstrzelanych[6]. Po 1938 na terenie Uralu nie było żadnego biskupa, a wielu duchownych musiało rozpocząć zwykłą pracę zawodową[6]. W latach 1937–1938 zamknięto co najmniej 53 obiekty sakralne, w 1939 – co najmniej 15, w 1940 – co najmniej 13, a w pierwszej połowie 1941 – co najmniej 15[6]. Na przestrzeni kolejnych lat zamknięta została większość cerkwi na terenie eparchii, w samym tylko 1930 ponad 100 cerkwi[6]. Ta fala prześladowań sprawiła, że w mieście Swierdłowsku[a] czynny pozostał jedynie cerkiew św. Jana Chrzciciela i cerkiew Wszystkich Świętych[8]. Ta ostatnia zamknięta została w 1941 r., co pozostawiło miasto tylko z jedną świątynią, w której odbywały się – i do tego nieregularnie[9] – nabożeństwa[10]. W 1941 cerkiew Wszystkich Świętych została zamknięta, co sprawiło, że czynna pozostała jedynie cerkiew św. Jana Chrzciciela[8][10]. Wskutek wszystkich tych represji wymierzonych w prawosławne duchowieństwo i wiernych w ZSRR, w II połowie lat 30. XX wieku eparchia praktycznie przestała działać. Ostatnie czynne parafie podlegały bezpośrednio locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego metropolicie Sergiuszowi[11].
Sytuacja poprawiła się nieznacznie po ataku Niemiec na ZSRR w 1941. W 1943 władze kościelne uzgodniły z władzami państwowymi możliwość otwarcia świątyń na terenie obwodu swierdłowskiego[12]. Na 93 podania o wznowienie nabożeństw tylko 4 zostały rozpatrzone pozytywnie[12]. W 1945 na terenie eparchii odbyło się 11 216 chrztów i 476 ślubów kościelnych, w 1946 – 15 047 chrztów i 1101 ślubów[6]. W 1947 posługę pełniło 47 duchownych i 7 diakonów, w 1949 – 58 duchownych i 12 diakonów, a w 1958 liczba ta wynosiła 58 duchownych i 15 diakonów[6]. Kolejne represje zaczęły się za rządów Nikity Chruszczowa. 16 cerkwi zostało zamkniętych w latach 1960–1962[6]. Na terenie miasta Swierdłowska czynna była wówczas znów tylko jedna świątynia i stan ten miał się utrzymać aż do rozpadu Związku Radzieckiego[9][10]. Pieriestrojka i przemiany jakie nastąpiły na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku doprowadziły do poprawy sytuacji duchowieństwa i wiernych[13]. W 1988 otwarto 6 nowych parafii i zwrócono 4 świątynie, a w 1989 – 16 parafii i 9 świątyń[14]. W latach 1991–1992 zwrócono kolejnych 38 świątyń[6]. W 1988 liczba chrztów w porównaniu z rokiem 1987 potroiła się, osiągając liczbę 170 121[13]. W 1989 ochrzczono już 370 572 osób[14]. Po utworzeniu Federacji Rosyjskiej eparchia odzyskała dużą część dawnych cerkwi i soborów, w których wznowiony został kult religijny.
Eparchia obecnie[edytuj | edytuj kod]
W 2010 eparchia liczyła 507 parafii oraz 16 klasztorów. 232 parafie dysponowały wolno stojącymi cerkwiami, inne posiadały jedynie świątynie domowe. Placówki duszpasterskie obsługiwało 390 kapłanów eparchialnych i 64 zakonnych[15].
W 2011 z terytorium administratury wydzielono eparchie: kamieńską i niżnotagilską[1].
Monastery[1][edytuj | edytuj kod]
- Monaster św. Mikołaja w Wierchoturiu, męski
- Pustelnia św. Kosmy w Kostylewej, męska
- Monaster Świętych Cierpiętników Carskich k. Jekaterynburga, męski
- Monaster Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Jekaterynburgu, męski
- Nowo-Tichwiński Monaster św. Aleksandra Newskiego w Jekaterynburgu[16], żeński
- Monaster Opieki Matki Bożej w Wierchoturiu, żeński
- Monaster Ikony Matki Bożej „Wspomagająca Chlebem” w Sriednieuralsku, żeński
Biskupi jekaterynburscy[11][edytuj | edytuj kod]
- Nataniel (Leandrow), 1885–1888
- Cyryl (Orłow), 1888 (nie objął obowiązków)
- Polikarp (Rozanow), 1888–1891
- Atanazy (Parchomowicz), 1891–1894
- Symeon (Pokrowski), 1894–1896
- Włodzimierz (Szymkowicz), 1896–1897
- Krzysztof (Smirnow), 1897–1900
- Ireneusz (Orda), 1900–1902
- Nikanor (Kamienski), 1902–1903
- Włodzimierz (Sokołowski-Awtonomow), 1903–1910
- Mitrofan (Afonski), 1910–1914
- Serafin (Gołubiatnikow), 1914–1917
- Grzegorz (Jackowski), 1917–1925
- Korneliusz (Sobolew), 1926–1933
- Makary (Zwiozdow), 1933–1934, ponownie od listopada 1934 do 1935
- Gleb (Pokrowski), locum tenens 1935
- Piotr (Sawieljew), 1936–1937
- Warłaam (Pikałow), 1943–1944
- Tobiasz (Ostroumow), 1944–1957
- Donat (Szczogolew), 1957
- Mścisław (Wołonsiewicz), 1957–1958
- Flawian (Dmitrijuk), 1958–1966
- Klemens (Pieriestiuk), 1966–1980
- Płaton (Udowienko), 1980–1984
- Melchizedek (Lebiediew), 1984–1994
- Nikon (Mironow), 1994–1999
- Wincenty (Morar), 1999–2011
- Cyryl (Nakonieczny), 2011[17]–2020
- Eugeniusz (Kulberg), od 2020[18]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W 1924 Jekaterynburg przemianowano na Swierdłowsk, a do dawnej nazwy powrócono w 1991. Zmianie uległa także nazwa eparchii.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Екатеринбургская и Верхотурская епархия.
- ↑ Strona centrum kulturalnego soboru. [dostęp 2011-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-28)].
- ↑ Престольный праздник отметил Иоанно-Предтеченский собор Екатеринбурга.
- ↑ a b Ekaterinburg-eparhia.ru: Екатерининский собор. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-18)]. (ros.).
- ↑ a b Ekaterinburg-eparhia.ru: Богоявленский Кафедральный Собоp. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-18)]. (ros.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Sedmitza.ru: К 125-летию Екатеринбургской и Верхотурской епархии. [dostęp 2012-10-24]. (ros.).
- ↑ a b Historia eparchii na jej oficjalnej stronie. [dostęp 2011-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-10)].
- ↑ a b Sobory.ru: Екатеринбург. Собор Иоанна Предтечи. [dostęp 2012-10-24]. (ros.).
- ↑ a b Иоанно-Предтеченский храм. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ros.).
- ↑ a b c Ekaterinburg-eparhia.ru: Храм во имя Всех Святых на Михайловском кладбище. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-03)]. (ros.).
- ↑ a b ЕКАТЕРИНБУРГСКИЕ АРХИПАСТЫРИ.
- ↑ a b Тарантин Н: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга. Екатеринбург 2006. s. 62. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)]. (ros.).
- ↑ a b Тарантин Н: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга. Екатеринбург 2006. s. 66. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)]. (ros.).
- ↑ a b Тарантин Н: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга. Екатеринбург 2006. s. 67. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)]. (ros.).
- ↑ Екатеринбургская епархия встречает 125-летие.
- ↑ Журналы заседания Священного Синода от 29 мая 2013 года.
- ↑ ЖУРНАЛ № 68.
- ↑ ЖУРНАЛЫ заседания Священного Синода от 8 декабря 2020 года. patriarchia.ru, 8 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-08]. (ros.).