Francesco Solano

Francesco Solano
	archiprezbiter
Kraj działania	Argentyna, Włochy
Data i miejsce urodzenia	18 listopada 1914 ; Frascineto
Data i miejsce śmierci	19 marca 1999 ; Frascineto
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	obrządek bizantyjsko-włoski, wcześniej łaciński
Inkardynacja	Orioniści
Śluby zakonne	1932
Diakonat	1941
	Odznaczenia

Francesco Solano FDP, pseudonimy artystyczne: Paolo Illirico, Dushko Vetmo (ur. 18 listopada 1914 we Frascineto, zm. 19 marca 1999 tamże) – włoski poeta, prozaik, naukowiec, orionista oraz duchowny grecko- i rzymsko katolicki, z narodowości Arboresz.

Opracował także podręcznik do nauki języka albańskiego oraz prowadził badania lingwistyczne nad dialektami językami albańskiego używanymi w południowych Włoszech^[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Po ukończeniu szkoły podstawowej w 1927 roku wraz z ojcem przeniósł się z Frascineto do Castrovillari^[1]. W wieku 15 lat rozpoczął naukę w L'Istituto Divin Salvatore w Rzymie, uczył się także w Tortonie, Vogherze i Montebello della Battaglia; równocześnie uczył się języków greckiego, łacińskiego, hebrajskiego oraz arabskiego^[1]. W roku 1931 rozpoczął nowicjat, a rok później złożył śluby zakonne, stając się członkiem zakonu orionistów; pracował także jako nauczyciel języka łacińskiego oraz greckiego^[1].

23 lutego 1935 roku wyjechał do Argentyny, gdzie w latach 1937–1941 odbył studia teologiczne i w tym samym czasie nauczył się języka japońskiego, a po ukończeniu studiów przyjął święcenia kapłańskie w Claypole; mimo, iż Solano chciał zostać duchownym w obrządku bizantyjsko-włoskim, jednak ostatecznie przyjął święcenia według obrządku łacińskim^[1]. Nawiązał w Argentynie kontakty z ludnością włoską oraz arboreską oraz założył wydawane w językach hiszpańskim i albańskim czasopismo Vija i Arbëria, którego był redaktorem; zaczął się także uczyć języków perskiego, angielskiego, niemieckiego oraz francuskiego^[1]. Po śmierci założyciela zakonu Alojzego Orione w 1940 roku, Francesco Solano był w konflikcie wraz z innymi orionistami, w konsekwencji wszystkie misje religijne z jego udziałem zostały odwołane^[1]. W tym samym czasie zajął się pisaniem wierszy w języku albańskim, w 1946 roku opublikował swój pierwszy utwór pod tytułem Bubuqe t’egra; działalność pisarską prowadził początkowo pod pseudonimem Paolo Illirico, następnie jako Dushko Vetmo^[1].

W marcu 1951 roku poprosił o eksklaustrację, którą uzyskał na okres 6 miesięcy^[1]. Przybył wówczas do Włoch, gdzie poprosił biskupa eparchii Lungro degli Italo-Albanesi Giovanniego Mele o zwrócenie się do Dykasterii ds. Kościołów Wschodnich w kwestii rozwiązania sytuacji związanej z obrządkami; dykasteria wydała reskrypt upoważniający Francesco Solano do sprawowania posługi duszpasterskiej zarówno w obrządku bizantyjsko-włoskim, jak i łacińskim^[1]. Z eksklaustracji Solano skorzystał także w maju 1954 roku w celu spędzenia jednego roku w Europie, a po powrocie do Argentyny pełnił funkcję zastępcy proboszcza w Maipú^[1].

20 sierpnia 1955 roku po raz trzeci udzielono mu eksklautracji, w ramach której zezwolono mu na powrót do Włoch z powodu poważnego stanu zdrowia swojego ojca^[1]. Powrócił do Frascineto i podjął decyzję, by nie wracać do Argentyny^[1]. W marcu 1956 Dykasteria ds. Kościołów Wschodnich postanowiła o ostatecznym przywróceniu Solano do obrządku bizantyjsko-włoskiego, a 5 lutego 1957 roku został mianowany proboszczem i archiprezbiterem Frascineto; pracował także jako wykładowca w seminarium w San Basile^[1].

W 1975 roku założył katedrę Języka i Literatury Albańskiej na Uniwersytecie w Kalabrii, którą kierował do 1990 roku; wówczas nawiązał współpracę z katedrą Albanistyki Uniwersytetu w Palermo^[1]. Zmarł dnia 19 marca 1999 roku we Frascineto^[1]^[2]^[3].

Twórczość^[2][edytuj | edytuj kod]

Bijtë e Dodonës
E po hëna
Shkretëtira prej gurit
Dhaskal Mitri
Tregimet e lëmit
Burbuqe t´egra (1946)^[1]
Te praku (1977)

Odznaczenia i tytuły[edytuj | edytuj kod]

W 1991 został uhonorowany Orderem Naima Frashëriego I Klasy^[1].

W 2000 roku Francesco Solano otrzymał pośmiertnie tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Tirańskiego^[1].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Syn Anny Marii Grisolii oraz Luigina Solano; matka zmarła w 1920 roku, a ojciec rok później poślubił pochodzącą z Castrovillari Giulię Gesualdi^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t Fiorella De Rosa: P. Francesco Solano. fondazioneuniversitariasolano.it. (wł.).
↑ ^a ^b Shkurtaj i Hysa 2001 ↓.
↑ Elsie 2010 ↓, s. 424.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

GjovalinG. Shkurtaj GjovalinG., EnverE. Hysa EnverE., Gjuha Shqipe – Për të huaj dhe shqiptarët jashtë atdheut, 2001, ISBN 99927-1-454-9 .
RobertR. Elsie RobertR., Historical Dictionary of Albania, 2010 .

[fondazione-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t Fiorella De Rosa: P. Francesco Solano. fondazioneuniversitariasolano.it. (wł.).

[CITEREFShkurtajHysa2001-2] Shkurtaj i Hysa 2001 ↓.

[CITEREFElsie2010424-3] Elsie 2010 ↓, s. 424.

[1]

[2]

[3]