Franciszek Wielgut

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Wielgut
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

28 listopada 1888
Sułoszowa

Data i miejsce śmierci

1 stycznia 1972
Częstochowa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Polska Siła Zbrojna,
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

7 Pułk Piechoty Legionów,
27 Pułk Piechoty,
7 Dywizja Piechoty,
Szkoła Podoficerów Piechoty dla Małoletnich Nr 2,
77 Pułk Piechoty,
Korpus Kadetów Nr 1

Stanowiska

dowódca batalionu,
zastępca dowódcy pułku,
komendant szkoły

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Krzyż Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego Medal Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego

Franciszek Wielgut (ur. 28 listopada 1888 w Sułoszowej, zm. 1 stycznia 1972 w Częstochowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 28 listopada 1888 w Sułoszowej k. Olkusza[1], w rodzinie Józefa (ur. 1858) i Marianny z d. Pasternak (ur. 1861)[2]. Dziadek Bartłomiej Wielgut brał udział w powstaniu styczniowym. Franciszek uczęszczał do szkoły gminnej w Sułoszowej. Ukończył Warszawskie Kursy Pedagogiczne w Warszawie i uzyskał dyplom nauczycielski. W 1911 złożył egzamin maturalny i uzyskał dyplom rządowy nauczycielski. Rozpoczął pracę jako nauczyciel w Warszawskich Kursach Pedagogicznych.

Od 1908 należał do tajnych organizacji młodzieżowych, nauczycielskich i Związku Chłopskiego, od 1911 do Polskich Drużyn Strzeleckich. Jesienią 1914 wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. Służył w 1 Brygadzie Legionów Polskich. Podczas I wojny światowej ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty Polskiej Siły Zbrojnej w Warszawie.

W 1918, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, został przyjęty do Wojska Polskiego. Był uczestnikiem wojny polsko-czechosłowackiej o Śląsk Cieszyński. Został awansowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[3], a następnie do stopnia majora piechoty ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[4][5]. Jako oficer nadetatowy 7 pułku piechoty Legionów był dyrektorem nauk Centralnej Szkoły Podoficerów Zawodowych Piechoty Nr 2 w Grudziądzu (w likwidacji)[6]. W 1924 był dowódcą II batalionu 27 pułku piechoty[7]. W 1928, jako oficer tej jednostki, służył w 7 Dywizji Piechoty[8]. Od 1931 był komendantem Szkoły Podoficerów Piechoty dla Małoletnich Nr 2. Został awansowany do stopnia podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932[9]. Z dniem 15 lipca 1932 został przeniesiony do 77 pułku piechoty w Lidzie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[10][11]. Od listopada 1933 do 1938 pełnił funkcję komendanta Korpusu Kadetów Nr 1 we Lwowie[12]. Był autorem Gawęd żołnierskich (1921), Katechizmu Żołnierza Polskiego (1926)[13] oraz licznych artykułów.

W styczniu 1939 przeszedł w stan spoczynki i zamieszkał w Częstochowie ze swoją żoną Zofią (1889–1978) i dziećmi: Krzysztofem (1919–2001), Ludmiłą i Anną.

We wrześniu 1939 otrzymał przydział do Kwatery Głównej Naczelnego Wodza marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza. 17 września 1939 znalazł się w Rumunii, gdzie został internowany. Od lutego 1941 do kwietnia 1945 był jeńcem niemieckich oflagów.

Po wojnie podjął pracę nauczyciela. Był represjonowany przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa. Zmarł w Częstochowie. Pochowany na Cmentarzu św. Rocha (sektor 6-3-5)[14].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 793. [dostęp 2020-05-07].
  2. ↑ Franciszek Wielgut (1888–1972) [online], www.wikitree.com [dostęp 2020-05-07].
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 412.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 352.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 177.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 143, 1517.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 189.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 123.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 25.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 232.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 605.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 7.
  13. ↑ Franciszek Wielgut: Katechizm żołnierza polskiego. Częstochowa: 1926, s. 1–124.
  14. ↑ Cmentarz św. Rocha w Częstochowie - wyszukiwarka osób pochowanych [online], czestochowa.artlookgallery.com [dostęp 2020-05-07].
  15. ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  16. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  17. ↑ Odznaczenia oficerów na terenie korpusu lwowskiego. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 1, Nr 1627 z 13 listopada 1937. 
  18. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  19. ↑ Franciszek Ksawery Latinik, Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919 Cieszyn: P. Mitręga, 1934, s. 143 (wymieniony jako ppor. „Franciszek Wielgus”) [dostęp 2020-05-07].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franciszek_Wielgut&oldid=71295636”