Gracjan Dąbrowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gracjan Dąbrowski
major major
Data i miejsce urodzenia

12 grudnia 1893
Warszawa

Data i miejsce śmierci

23 grudnia 1941
Morze Śródziemne

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne w ZSRR
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

1 Pułk Kolejowy → 1 Pułk Saperów Kolejowych,
Dep. VI MSWoj.,
Batalion Mostowy,
Centrum Wyszkolenia Kawalerii,
25 Dywizja Piechoty,
25 Batalion Saperów,
Kompania Saperów SBSK

Stanowiska

dowódca saperów dywizyjnych,
dowódca batalionu,
zastępca dowódcy kompanii

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa (kampania libijska)

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Gracjan Kazimierz Dąbrowski (ur. 12 grudnia 1893 w Warszawie, zm. 23 grudnia 1941 na Morzu Śródziemnym) – major saperów Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 12 grudnia 1893 w Warszawie[1][2], w rodzinie Gracjana (1863–1935) i Kazimiery z Bernardów (1865–1937)[3]. Uczęszczał do szkoły handlowej w Warszawie, gdzie zdał maturę, następnie studiował w Instytucie Technologicznym w Tomsku. W 1914 powołany do służby w armii rosyjskiej. W okresie 1914–1915 odbył roczny kurs oficerski w Oficerskiej Szkole Inżynierii w Petersburgu po ukończeniu, którego został mianowany podporucznikiem saperów. Służył w jednostkach saperskich obsługujących kolej w Galicji Wschodniej. W 1917 został ranny na froncie rumuńskim. Po zwolnieniu z wojska w 1918 pracował w Kijowie w Związku Fabrykantów Polskich.

10 lutego 1920 został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony do stopnia podporucznika[4]. Przydzielony do 2 p. sap. na stanowisko dowódcy 9 kompanii kolejowej brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Uczestniczył w walkach w grupie gen. Listowskiego pod Brześciem nad Bugiem, Pińskiem i Łunińcem. Podczas walk wraz ze swoją kompanią odbudowywał mosty i tory kolejowe m.in. przez rzekę Jasiołdę. Pod koniec 1919 został skierowany na studia do Francji w Éscole Militarie du Genie w Wersalu. W końcu lipca 1920 powrócił do kraju i wziął udział w obronie Warszawy przed atakiem bolszewików. W 1921 został awansowany na stopień porucznika w korpusie oficerów kolejowych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[5], a następnie na stopień kapitana w korpusie saperów kolejowych ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923[6]. W 1923, 1924 jako oficer nadetatowy 1 pułku kolejowego służył w Departamencie VI Wojsk Technicznych Ministerstwa Spraw Wojskowych[7][8]. W 1928 jako oficer 1 pułku saperów kolejowych był przydzielony do batalionu mostowego[9], w którym do 1930 pełnił funkcję zastępcy dowódcy. W latach 1930–1935 był wykładowcą szkolenia saperskiego w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu[10], a od 1936 dowódcą Ośrodka Sapersko-Pionierskiego 25 Dywizji Piechoty w Kaliszu. 19 marca 1937 został awansowany na stopień majora sł. st. saperów[3].

Po wybuchu II wojny światowej 1939 w pierwszym okresie kampanii wrześniowej pełnił funkcję dowódcy saperów dywizyjnych w dowództwie 25 DP. Następnie został dowódcą 25 batalionu saperów, sformowanego 17 kwietnia 1939 dla 25 Dywizji Piechoty przez Ośrodek Sapersko-Pionierski 25 DP w Kaliszu[11]. Podczas kampanii wrześniowej 1939 na stanowisku dowódcy saperów 25 DP brał udział w walkach z Niemcami na szlaku bojowym 25 DP w składzie Armii „Poznań”. Po zakończeniu kampanii wrześniowej 1939 uniknął niewoli, przedostał się na Zachód i został oficerem Polskich Sił Zbrojnych. Skierowany do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, gdzie pełnił funkcję zastępcy dowódcy saperów dywizji. Uczestniczył w 1941 w walkach pod Tobrukiem, podczas których został ranny. Zginął na Morzu Śródziemnym podczas ewakuacji parowcem SS Shuntien do szpitala w Aleksandrii, który został storpedowany 23 grudnia 1941[12] przez niemiecki okręt podwodny U-559[13].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Roczniki Oficerskie 1928, 1932.
  2. Wojskowe Biuro Historyczne - Gracjan Kazimierz Dąbrowski Kolekcja Akt Personalnych i Odznaczeniowych [dostęp 2022-01-20].
  3. a b Gracjan Dąbrowski, Jr. [online], geni_family_tree [dostęp 2022-01-20] (pol.).
  4. Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 20.
  5. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 994.
  6. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 907.
  7. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 21, 981.
  8. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 21, 896.
  9. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 640.
  10. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 252, 812.
  11. Cutter 2003 ↓, s. 162, 317.
  12. Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1945. Londyn: Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego, 1952, s. 177.
  13. Adam Szugajew w publikacji pt. Saperzy w służbie Polsce podał błędnie, że major Dąbrowski był ewakuowany na pokładzie SS Warszawa, która została storpedowana 26 grudnia 1941 w konwoju z Aleksandrii do Tobruku.
  14. M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]