Henryk Madurowicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Henryk Madurowicz
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data urodzenia

3 lutego 1868

Data i miejsce śmierci

25 czerwca 1921
Kraków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

25 Morawski Batalion Strzelców Polowych
17 Morawski Batalion Strzelców Polowych
21 Dolnoaustriacki Batalion Strzelców Polowych
32 Węgierski Batalion Strzelców Polowych
4 Galicyjski Batalion Strzelców Polowych
20 Pułk Piechoty

Stanowiska

komendant batalionu
dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie pokoju) Odznaka za 25-letnią Służbę Wojskową (Austro-Węgry) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy

Henryk Madurowicz herbu Jelita[a] (ur. 3 lutego 1868, zm. 25 czerwca 1921 w Krakowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Nagrobek Henryka Madurowicza

Wywodził się z rodziny Madurowiczów herbu Jelita[1]. Urodził się 3 lutego 1868[2]. W C. K. Armii 17 sierpnia 1889 został mianowany kadetem w oddziałach strzelców z dniem 1 września 1889[3][4] Od tego czasu był wojskowym 25 Morawskiego batalionu strzelców polowych w Brünn[5], gdzie od około 1890 był zastępcą oficera[6][7]. Został awansowany na porucznika w oddziałach strzelców z dniem 1 maja 1892[8][9], a około 1895 przeniesiony do korpusu oficerów piechoty ze starszeństwem z tym samym dniem[10]. Od około 1892 był żołnierzem 17 Morawskiego batalionu strzelców polowych także ze sztabem w Brünn[11][12][13][14], a od około 1896 ze sztabem w Mostach Wielkich[15]. Został awansowany na stopień nadporucznika piechoty z dniem 1 maja 1896[16][17]. Od tego czasu był oficerem 21 Dolnoaustriackiego batalionu strzelców polowych ze sztabem w Tulln[18][19][20], a od około 1904 ze sztabem w Wiedniu[21]. Został awansowany na stopień kapitana 2 klasy z dniem 1 listopada 1905[22] (w następnym roku był już na liście oficerow w stopniu kapitana zunifikowanych w jednej grupie bez klas[23]). Od tego czasu służył w szeregach 32 Węgierskiego batalionu strzelców polowych ze sztabem w Besztercebánya (Neusohl)[24]. Od około 1908/1909 był oficerem 4 Galicyjskiego batalionu strzelców polowych ze sztabem w Braunau[25][26][27][28].

Po wybuchu I wojny światowej jako oficer 4 batalionu strzelców polnych w grudniu 1914 otrzymał najwyższe pochwalne uznanie[29][30]. W grudniu 1914 został mianowany na stopień majora oraz jednocześnie na stanowisko komendanta 4 Galicyjskiego batalionu strzelców polowych[31][32][33]. W lutym 1915 został przeniesiony w stan spoczynku[34]. Pozostając w stanie spoczynku otrzymał od C. K. Ministerstwa Wojny otrzymał pochwałę w uznaniu wyśmienitej służby w czasie wojny[35].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego. Pełnił obowiązki dowódcy 20 Pułku Piechoty. 25 czerwca 1921 około południa w krakowskim garnizonie w Krowodrzach został zastrzelony z broni palnej przez przeniesionego kilka dni wcześniej do rezerwy majora Zdzisława Trześniowskiego, który następnie popełnił samobójstwo[36][37][38][1][39][40]. Zdarzenie odbiło się głośnym echem w Krakowie, tym bardziej, że niezrozumiałe były motywy sprawcy, zaś obaj oficerowie byli darzeni uznaniem oraz znane były ich zasługi i zalety[1]. Sprawie tej towarzyszyła aura tajemnicy i braku pełnego wyjaśnienia, a okoliczności były cenzurowane wskutek działania strony wojskowej[40]. W prasie początkowo informowano, że w południe w kancelarii pułku podpułkownika Madurowicza zastrzelił podporucznik tudzież major Sienicki – co potem zdementowano i przypisano zabójstwo majorowi Trześniowskiemu – a powodem miała być niepochlebna opinia, jaką rzekomo wydał Trześniowskiemu podpułkownik Stanisław Schuster-Kruk w podaniu o awans[36][38][41][42]. W konsekwencji miało to skutkować spodziewanym zwolnieniem Trześniowskiego ze służby wojskowej[38]. Wobec tego miał on udać się do kancelarii wojskowej zamierzając spotkać ppłk. Kruka i dokonać zemsty na nim[43]. Wobec nieobecności tegoż (przebywał wtedy w mieszkaniu prywatnym) Trześniowski polecił ordynansowi wezwać podpułkownika[1]. Następnie wdał się w krótkę sprzeczkę z ppłk. Madurowiczem, którego chwilę potem zastrzelił z rewolweru w serce, a następnie sam odebrał sobie życie strzałem w skroń[43]. O z góry przyjętym zamiarze dokonania morderstwa miał świadczyć znaleziony przy Trześniowskim list, w którym wyjaśnił powody swojego czynu[43].

Henryk Madurowicz osierocił rodzinę[1]. Został pochowany 28 czerwca 1921 z honorami wojskowymi[44] na cmentarzu Rakowickim (kwatera Ga)[2][45][46]. W tym samym miejscu spoczął wcześniej prof. Maurycy Madurowicz[45].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

austro-węgierskie

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Heinrich Ritter von Jelita Madurowicz”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Tragiczna śmierć dwu sztabowych oficerów. „Nowości Illustrowane”. Nr 28, s. 9, 9 lipca 1921. 
  2. a b Lista osób zasłużonych pochowanych na Cmentarzu Rakowickim (1803–1939). W: Karolina Grodziska–Ożóg: Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 124. ISBN 83-08-01428-3.
  3. Avancement vom 18. August. „Die Presse”. Nr 225, s. 4, 17 sierpnia 1889. (niem.). 
  4. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1890. Wiedeń: 1889, s. 509.
  5. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1890. Wiedeń: 1889, s. 530.
  6. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1891. Wiedeń: 1891, s. 548.
  7. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1892. Wiedeń: 1892, s. 560.
  8. Das Mai-Avancement. „Grazer Volksblatt”. Nr 101, s. 5, 4 maja 1892. (niem.). 
  9. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1893. Wiedeń: 1893, s. 532.
  10. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1896. Wiedeń: 1895, s. 232.
  11. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1893. Wiedeń: 1893, s. 564.
  12. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1894. Wiedeń: 1894, s. 575.
  13. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1895. Wiedeń: 1895, s. 549.
  14. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1896. Wiedeń: 1895, s. 549.
  15. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1897. Wiedeń: 1896, s. 591.
  16. Das Mai-Avancement. „Prager Tagblatt”. Nr 118, s. 4, 29 kwietnia 1896. (niem.). 
  17. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1898. Wiedeń: 1897, s. 255.
  18. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1898. Wiedeń: 1897, s. 596.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1899. Wiedeń: 1898, s. 598.
  19. a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1900. Wiedeń: 1899, s. 616.
  20. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1901. Wiedeń: 1900, s. 624.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1902. Wiedeń: 1901, s. 630.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1903. Wiedeń: 1902, s. 626.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1904. Wiedeń: 1903, s. 630.
  21. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1905. Wiedeń: 1904, s. 638.
  22. Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 251, s. 6, 1 listopada 1905. (niem.). 
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1906. Wiedeń: 1905, s. 258.
  23. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1907. Wiedeń: 1906, s. 259.
  24. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1906. Wiedeń: 1905, s. 655.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1907. Wiedeń: 1906, s. 663.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1908. Wiedeń: 1907, s. 671.
  25. a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1909. Wiedeń: 1909, s. 666.
  26. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1910. Wiedeń: 1909, s. 672.
  27. a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1911. Wiedeń: 1910, s. 672.
  28. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1912. Wiedeń: 1911, s. 682.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1913. Wiedeń: 1912, s. 722.
    Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1914. Wiedeń: 1914, s. 596.
  29. Auszeichnungen für unsre Helden. „Neues Wiener Tagblatt”. Nr 336, s. 5, 5 grudnia 1914. (niem.). 
  30. Odznaczenia i mianowania w armii. „Nowa Reforma”. Nr 543, s. 2, 11 grudnia 1914. 
  31. Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 299, s. 3, 20 grudnia 1914. (niem.). 
  32. Aus dem Verordungsblatt für das Heer. „Tages-Post”. Nr 308, s. 4, 21 grudnia 1914. (niem.). 
  33. Kriegsnachrichten. „Neue Warte am Inn”. Nr 1, s. 3, 1 stycznia 1915. (niem.). 
  34. Auszug aus den Verordungsblättern Nr. 30 und 31 für das k.u.k. Heer vom 27. Februar. „Feldblatt”. Nr 121, s. 4, 28 lutego 1915. (niem.). 
  35. Kriegsauszeichnungen im Heere. „Villacher Zeitung”. Nr 37, s. 4, 16 lutego 1917. (niem.). 
  36. a b Depesze. Zabójstwo i samobójstwo w koszarach. „Kurjer Polski”. Nr 170, s. 3, 26 czerwca 1921. 
  37. Z kraju. Zabójstwo i samobójstwo w koszarach. „Kurier Warszawski]”. Nr 174, s. 10, 26 czerwca 1921. 
  38. a b c Goniec 1921 ↓, s. 5.
  39. Zdzisław Trześniowski. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2021-07-19].
  40. a b Zdzisław Trześniowski. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2015-11-01]. za: Stanisław Nicieja: Cmentarz Obrońców Lwowa. Wrocław - Warszawa - Kraków: 1990, s. 291-292.
  41. Z całej Polski. Morderstwo i samobójstwo. „Postęp”. Nr 131, s. 2, 3 lipca 1921. 
  42. Z dalszych stron. Kraków. „Lech. Gazeta Gnieźnieńska”. Nr 154, s. 3, 8 lipca 1921. 
  43. a b c Goniec 1921 ↓, s. 6.
  44. Kronika. Dwa pogrzeby. „Nowy Dziennik”. Nr 167, s. 6, 30 czerwca 1921. 
  45. a b Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Henryk Madurowicz. rakowice.eu. [dostęp 2021-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
  46. Spis osób pochowanych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (osoby pochowane do 1939 r.). cmentarium.sowa.website.pl. [dostęp 2015-11-01].
  47. Verordungsblatt für das k.u.k. Heer. „Pester Lloyd”. Nr 236, s. 12, 5 października 1913. (niem.). 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]